YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/14500
KARAR NO : 2021/3593
KARAR TARİHİ : 23.06.2021

MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Gebze 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı … vekili Avukat … tarafından, davalı İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. ve … İnşaat ve Elektronik San ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine 12/12/2013 gününde verilen dilekçe ile haksız eylem nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; maddi tazminat davasının kabulüne, manevi tazminat davasının kısmen kabulüne dair verilen 26/11/2019 günlü karara karşı davalı İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. vekili, davalı … İnş. ve Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti. ve davalı … İnşaat Taahhüt Turizm Taş. San ve Dış Tic. Ltd. Şti. A.Ş. vekili tarafından yapılan istinaf başvurusu üzerine yapılan incelemede; davalılar İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş vekili ile davalı …vekilinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine, davalı … İnş. ve Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şirketi vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, Gebze 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26/11/2019 tarihli, 2013/654 esas ve 2019/441 karar sayılı kararının HMK’nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca kaldırılmasına, HMK’nun 353/1-b-2 maddesi gereğince yeniden hüküm kurulması suretiyle davalı … İnş. ve Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şirketi hakkında açılan maddi ve manevi tazminat talepli davaların pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar aleyhine açılan maddi tazminat davasının kabulüne, manevi tazminat davasının kısmen kabulüne dair verilen 05/02/2021 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalı İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. vekili ve katılma yoluyla davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

-K A R A R-

Davacı vekili; hurdacılık yapan müvekkilinin, davalı İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. (İZAYDAŞ)’ye ait Gebze Evsel Katı Atık Ayrıştırma ve Aktarma İstasyonu’nda hurda malzeme toplamaya çalıştığı sırada davalı … İnşaat ve Elektronik San ve Tic. Ltd. Şirketine ait kepçenin altında kalarak ayak bileğinin kesilmesini gerektirir şekilde yaralandığını belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 1.000 TL maddi tazminat ile 40.000 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiş, 14/01/2019 tarihli ıslah dilekçesi ile; maddi tazminata ilişkin talebini 98.306,84 TL’ye yükseltmiş, kazaya sebep veren işçinin işvereni olarak hatalı şekilde … İnşaat ve Elektronik San ve Tic. Ltd. Şirketinin gösterildiğini, ancak gelen kayıtlara göre alt yüklenicinin … İnşaat Taahhüt Turizm Taş. San ve Dış Tic. A.Ş. olduğunu bildirerek HMK’nun 124. maddesi uyarınca taraf değişikliği yapmış ve davayı … İnşaat Taahhüt Turizm Taş. San ve Dış Tic. A.Ş. aleyhinde devam ettirmiştir.
Davalı İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. vekili; kazanın meydana geldiği hafriyat sahasının girilmesi yasak olan bölge olduğunu ve davacının saha etrafındaki tel örgüleri keserek izinsiz şekilde girdiğini, davacının kendi kusuru ile kazaya sebep olduğunu, çalışma sahası ile ilgili gerekli güvenlik önlemlerinin alınmış olduğunu, hafriyatın düzenlenmesi işinin … İnşaat Taahhüt Turizm Taş. San ve Dış Tic. A.Ş. tarafından yapıldığını ve kepçe operatörünün de bu şirket çalışanı olduğunu belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı … İnşaat ve Elektronik San ve Tic. Ltd. Şirketi; iş makinesi operatörünün müvekkili şirket çalışanı olmadığını, dava konusu olaya ilişkin dönemde müvekkili ile İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. arasında herhangi bir bağ bulunmadığını belirterek müvekkili yönünden davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … İnşaat Taahhüt Turizm Taş. San ve Dış Tic. A.Ş. vekili kazaya karışan iş makinasının 20/06/2011 tarihli sözleşme ile … İnşaat ve Elektronik San ve Tic. Ltd. Şirketinden kiralanıp, 21/06/2011 tarihinde İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş.’ye 1 yıl süre ile kiraya verildiğini, dolayısıyla araç yönünden işleten sıfatlarının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, Gebze 3. Sulh Ceza Mahkemesinin 2012/777 E. nolu dosyası, alınan raporlar, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; 2918 sayılı Yasanın 85. maddesi ve Borçlar Kanununun 49. maddesi gereğince davalıların işleten sıfatıyla davacının uğramış olduğu zarardan, alınan kusur ve hesap raporu doğrultusunda kusurları oranında sorumlu olduğu gerekçesiyle, maddi tazminat davasının kabulüne, manevi tazminat davasının kısmen kabulüne, 98.306,84 TL maddi tazminat ile 20.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 13/04/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; karara karşı davalı İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. vekili, davalı … İnş. ve Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti. ve davalı … İnşaat Taahhüt Turizm Taş. San ve Dış Tic. A.Ş. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davanın haksız fiil ve adam çalıştıranın sorumluluğu sebebiyle tazminat istemine ilişkin olduğu, dava konusu olayda davalı İZAYDAŞ’ın işlettiği atık ayrıştırma ve aktarma sahasında davalı … İnşaat şirketi çalışanının yönetiminde olan kepçenin çalışması sırasında hurda toplamaya çalışan davacının ayağının kepçenin altında kalarak yaralandığı, davalı İZAYDAŞ’ın kepçeyi … İnşaat şirketinden kiraladığı ve kiralama kapsamında operatörün de bulunduğu ve kepçe operatörünün davalı … İnşaat şirketinin çalışanı olduğu, davacı dava dilekçesinde kepçe operatörünün … İnşaat Şirketi çalışanı olduğunu belirterek bu şirketi davalı olarak gösterdiği, ancak daha sonra kepçe operatörünün … İnşaat şirketi çalışanı olduğunun tespiti üzerine HMK’nun 124/son maddesi gereği taraf değişikliğine gittiği ve davasını … İnşaat şirketine yönelttiği, bu
../…

– 3 –
2021/14500
2021/3593

durumda davalı … İnşaat şirketi yönünden davanın husumet yokluğundan reddi gerekirken hükmolunan tazminatın davalı … İnşaat şirketini de kapsar şekilde tüm davalılardan tahsiline karar verilmesi hatalı olduğu, dosyaya celbedilen sözleşmenin ve eki idari teknik şartnamelerin bir bütün olarak değerlendirilmesinde, zarara neden olan işin yüklenici tarafından ifa edilmekte ise de, işin davalı/işveren İZAYDAŞ’a ait bulunduğu ve özellikle sözleşmenin eki teknik şartnamenin 15. maddesine göre, yüklenici … İnşaat şirketi operatörünün sabah 8:00’de tesiste olup İZAYDAŞ yetkilileri tarafından verilecek iş planı çerçevesinde hareket edeceklerine dair hüküm bulunduğu, bu nedenle davalı İZAYDAŞ’ın “adam çalıştıran” konumunda olduğu, işverenin yükleniciyi denetim ve kontrol yetkisi devam ettiğinden, yüklenicinin kullandığı adamların haksız eylemi sonucu üçüncü kişilere verdikleri zarardan, yüklenici ile birlikte işverenin de zincirleme olarak sorumlu olduğu, sözleşmede operatörün işin ifası sırasında sebep olacağı her türlü zarar ve hasardan yüklenicinin sorumlu olacağı kararlaştırılmış ise de; sözleşmenin nispiliği gereği bu şartın, tarafların iç ilişkisine ait olup, zarar gören üçüncü kişi/davacıyı bağlamayacağı, davacının kepçe altında kalarak ayağından yaralanması ile meydana gelen zarardan, yüklenici ve işveren İZAYDAŞ’ın zincirleme olarak sorumluluğu bulunduğu, iş sahibi davalı İZAYDAŞ’ın çalışma sahasının güvenliğinden de ayrıca sorumlu olduğu, çalışma sahasının etrafının çevrili olmadığı ve dışarıdan izinsiz girilmesine müsait olduğu hususu ceza soruşturma dosyasında Cumhuriyet Savcısı tarafından iş güvenliği uzmanı katılımıyla yapılan 13/06/2012 tarihli tespit ile sabit olduğu, Savcılıkça yapılan tespit sonrası iş güvenliği uzmanından alınan bilirkişi raporuna göre İZAYDAŞ çalışanı Cemal Savaş’ın iş sahasından sorumlu şef ve şirket yöneticisi olarak çevre emniyetini almayarak kusurlu davrandığı, kepçe operatörü … İnşaat şirketi çalışanı Serkan Zile’nin ise kepçe kullanımı sırasında gerekli dikkat ve özeni göstermemekle kusurlu olduğu, ilk derece mahkemesince alınan bilirkişi heyet raporunda da aynı değerlendirmelerin yapıldığı, davalı İZAYDAŞ’ın çalışanı Cemal Savaş’ın %30 kusurlu olduğu ve davalı … İnşaat şirketi çalışanı operatör Serkan Zile’nin %20 kusurunun bulunduğu, kazanın gerçekleşmesinde çalışma sahasına girerek hurda toplamaya çalışan davacının hareket halindeki iş makinasına yaklaşarak hayatını riske atmakla birinci derecede %50 oranında kusurlu olduğunun belirtildiği, buna göre kazanın oluş şekli, davalı çalışanların kusurlu bulunan eylemleri, davacının kusurlu hareketleri nazara alındığında davacının %50 oranında, kepçe operatörünün %20 oranında ve İZAYDAŞ çalışanının %30 oranında kusurlu kabul edilmesinin isabetli olduğu, davalı çalışanlarının toplam kusuru olan %50 oranına isabet eden maddi tazminattan ve belirlenecek manevi tazminattan davalı şirketlerin zincirleme şekilde birlikte sorumlu olduğu, hükme esas alınan aktüerya bilirkişi raporunda davacının tespit edilen %19 maluliyet oranına göre asgari ücret üzerinden işgöremezlik zararının hesaplanmasının yerinde olduğu, davalı çalışanlarının kusur durumları, davalılar arasında zincirleme sorumluluğun bulunması, tarafların ekonomik durumları, kazanın oluş şekli, yaralanmanın mahiyeti ve maluliyet oranı, iyileşme süreci ve hakkaniyet ilkesi nazara alındığında mahkemece hükmolunan manevi tazminat miktarının uygun görüldüğü gerekçesiyle davalılar İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş vekili ile davalı … İnşaat Taahhüt Turizm Taş. San ve Dış Tic. A.Ş vekilinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine, davalı … İnş. ve Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şirketi vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, Gebze 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26/11/2019 tarihli, 2013/654 esas ve 2019/441 karar sayılı kararının HMK’nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca kaldırılmasına, HMK’nun 353/1-b-2 maddesi gereğince yeniden hüküm kurulması suretiyle davalı … İnş. ve Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şirketi hakkında açılan maddi ve manevi
tazminat talepli davaların pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar aleyhine açılan maddi tazminat davasının kabulüne, manevi tazminat davasının kısmen kabulüne, 98.306,84 TL maddi tazminat ile 20.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden (13.04.2012) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş ile davalı …den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. vekili ve katılma yoluyla davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle HMK 355. maddesindeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş olmasına, dava şartları, delillerin toplanması ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir bir neden bulunmamasına göre tarafların yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün HMK’nun 370/1. maddesi gereğince ONANMASINA, HMK’nın 373. maddesi uyarınca dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesine gönderilmesine, aşağıda dökümü yazılı 59,30 TL peşin harcın onama harcına mahsubuna, aşağıda dökümü yazılı 6.060,55 TL kalan onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına 23/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.