YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/3555
KARAR NO : 2020/346
KARAR TARİHİ : 04.02.2020
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı Türkiye … AŞ … Genel Müdürlüğü vekili Avukat … tarafından, davalı … Genel Müdürlüğüne izafeten … aleyhine 09/06/2015 gününde verilen dilekçe ile maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 07/06/2016 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi taraflar vekillerince süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava; davalı idare tarafından yersiz olarak alınan ilave ağaçlandırma bedelinin iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Davacı vekili; müvekkili olan … Anonim Şirketine ait iletim tesislerinin orman sayılan alanlara rastlaması nedeni ile 6831 sayılı Orman Kanunu ve Orman Genel Müdürlüğü ile müvekkili arasında akdedilen 04/04/2002 tarihli protokol kapsamında ilgili taahhütnamede belirtilen ağaçlandırma bedeli, arazi izin bedelinin ödendiğini ancak davalı kurum tarafından bu gelir kalemlerine ek olarak toplam 236.069,71 TL miktarında ilave ağaçlandırma bedelinin tahsil edildiğini, oysaki ilave ağaçlandırma bedelinin gerek Orman Kanunu’nda gerek taahhüt senedinde yer almadığını, anılan bedelin tahakkuk ettirilmesinin hukuki dayanağının olmadığını belirterek maddi zararının tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalı vekili; davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece; 15/05/2016 tarihli bilirkişi raporuna itibar olunarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
İhtirazi kayıt; “muayyen haklarını kullanmak hususunda serbestisini muhafaza etmek isteyen tarafın bu husustaki vaki beyanı” olarak tanımlanabilir. İhtirazi kayıt ileri sürme hakkı, yenilik doğurucu nitelikte olup, bir hukuksal durumu ortaya çıkarmak, var olan hukuksal durumu değiştirmek veya ortadan kaldırmak için kullanılır. Bu haklar, nitelikleri gereği, sonuçlarını kendiliğinden meydana getirirler. İhtirazi kayıt ileri sürmeye yönelik hak, başka bir hakkı koruyucu nitelikte olup, koruduğu hak, asıl alacağa bağlı olan ve henüz ifa edilmeyen yan edimlere ilişkin haklardır. İhtirazi kayıt, irade bildirimi ile yapılır. Bu bildirim ifadan önce ya da en geç ifanın ardından derhal yapılmalıdır. Şekle tabi değildir. Ön koşul ileri sürülmezse ilişkin olduğu hakkın düşmüş sayılması, o haktan zımnı olarak vazgeçilmiş olması esasına dayanır.
Uyuşmazlık sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanmakta olup, dosya kapsamına göre, dava tarihinden önce davacı … tarafından ilave ağaçlandırma bedeli olarak, … Bankasının 05.12.2013 tarihli, F01764 sayılı ve 05.12.2013 tarihli, F01765 sayılı dekontları ile ödemelerde bulunulduğu, davacı tarafından yapılan bu ödemelerle ilgili olarak herhangi bir ihtirazi kayıt ileri sürülmediği anlaşılmaktadır.
Şu durumda, 09.06.2015 gününde açılan bu davada dava tarihinden önce davacı tarafın borcu öderken herhangi bir ihtirazi kayıt bildirmediği gözetilerek açılan davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış ve kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına ve davalılardan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 04/02/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.