YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/3759
KARAR NO : 2015/4395
KARAR TARİHİ : 08.04.2015
Tüketici Mahkemesi
Davacı … tarafından, davalılar Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı ve diğeri aleyhine 29/08/2014 gününde verilen dilekçe ile muarazanın men’i istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; İdari Yargı mahkemelerinin görevli olduğuna dair verilen 01/09/2014 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili Avukat … tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Davacı; oturduğu yerde bulunan Türkkonut Merkez Camiine verilen elektriğin, dağıtım şirketi tarafından kesildiğini, kendisinin ve (yaklaşık) 25.000 kişinin de bu caminin bulunduğu mahalde ikamet ettiğini, elektriğin kesik olması nedeniyle toplu ibadetlerini sağlıklı ve çağın koşullarına uygun bir şekilde yerine getiremediklerini, elektrik akışının sağlanması için tedbir yoluyla geçici elektrik aboneliği talebinde bulunmuştur.
Mahkemece, dava dilekçesi davalılara tebliğ edilmeden ve cevap vermelerine imkan verilmeden tensiple birlikte, idari yargının görevli olduğu belirtilerek davanın usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; davaya konu uyuşmazlığın, ibadet yeri olan camiye (kesilen) elektrik akışının sağlanmasına yönelik olduğu, ibadet hakkının 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasa kapsamında bir tüketici işlemi olmadığı, ibadet hakkı ile bunun hangi şartlarda ve ortamda sunulacağı hususunun genel idare hizmetleri sınıfına giren bir iş olduğu, gerekli tüm altyapı ve imkânları sunma görev ve yetkisinin Devletin idari yapılanması içinde bulunan Diyanet İşleri Başkanlığına ait olduğu, ibadet hakkının tüketici işlemi olarak kabulünün 6502 sayılı Yasanın lafzına ve ruhuna aykırı olacağı, Diyanet İşleri Başkanlığının sunduğu hizmetin de, bahsedilen yasa anlamında bir tüketici işlemi olmadığı, davacının talep ettiği geçici (tedbir yoluyla ihtiyaten) elektrik aboneliği isteminde görevli yargı yerinin İdarî Yarg olduğu, HMK’nun 114/1-b ve 115/2. maddeleri gereğince Adlî Yargı yolu caiz olmadığı gerekçeleriyle davanın usulden reddine ve idari yargı mahkemelerinin görevli olduğuna karar verilmiştir.
Uyuşmazlık; davacının da oturduğu mahalde bulunan ve elektriği kesilen camiye elektrik akışının sağlanması istemine ilişkindir.
Elektriği bağlamakla ve elektrik akışını sağlamakla görevli dağıtım şirketinin, (Enerjisa Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş) dava tarihi itibarıyla özelleştirilen ve tamamen özel hukuk hükümlerine göre bir fâaliyet yürüttüğü konusunda bir uyuşmazlık yoktur.
Davada görevli yargı yerinin Adli Yargı mı yoksa İdari Yargı mı olduğu hususunda yol gösterecek olan;
Uyuşmazlık Mahkemesi;
01/04/2014 tarih, 2014/436 E. ve 2014/471 K. sayılı kararında da; değinildiği üzere “özelleştirilmeden sonra elektrik dağıtım şirketlerinin tamamen özel hukuk hükümlerine tabi bir faaliyet yürüterek elektrik hizmeti sunduklarına ve yürütülen faaliyetin bu kapsamda olmasına göre”,
29/12/2014 gün, 2014/1153 E. ve 2014/1192 K. sayılı kararında; “su aboneliği konusunda bir abonman sözleşmesinin varlığı karşısında, özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında, maliyet-kâr esasına göre davalı idarece (Belediye) belirlenen ve tarife uyarınca tahakkuk ettirilen” atık su bedeli konusunda doğan uyuşmazlıkta,
02/03/2015 tarih, 2015/130 E. ve 2015/147 K. sayılı kararında; “davalı Belediyenin hizmet alanında bulunan cadde ve sokakların aydınlatılmasına kullanılan elektrik tüketimine ilişkin faturaların ödenmediğinden bahisle, ödenmeyen fatura bedellerinin faizi ile birlikte tahsili istemiyle açılan davada özel hukuk hükümlerine göre”,
Yürütülen hizmetler olması sebebiyle, görevli yargı yerinin Adli Yargı yeri olduğuna karar vermiştir.
Ayrıca; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu; geçici su aboneliği istemiyle ASKİ aleyhine açılan davalarda; 10/07/2013 gün, 2013/13-70 E. ve 2013/1060 K. 03/12/2014 tarih, 2013/13-1229 E. 2014/996 Karar sayılı kararlarında, elektrik, su ve doğalgaz aboneliği tesisi istemiyle (daimi veya geçici), su idareleri, elektrik ve doğalgaz dağıtımı ile görevli olan dağıtım şirketleri aleyhine açılan (veya açılacak) davalarda görevli yargı hususuna girmeyerek (zımnen de olsa) görevli yargı yerinin Adlî Yargı yeri olduğunu kabul etmiştir.
Bundan başka iş bölümü gereği abonelik sözleşmelerine bakan Yargıtay Hukuk Dairesinin kararlılık ve istikrar kazanmış uygulaması; “geçici ve daimi elektrik, su ve doğalgaz abonelik tesisi istemlerinde görevli yargı yerinin Adlî Yargı olduğu” yönündedir.
Mahkemece; yasal düzenlemeler ve açıklanan Yüksek Mahkeme karar ve uygulamaları gözetilerek, davaya bakmakta Adli Yargı yerinin görevli olduğu kabul edilerek işin esasına girilip esas hakkında bir karar verilmesi gerekirken, davanın yargı yolu bakımından reddedilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA 08/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.