YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/309
KARAR NO : 2015/4760
KARAR TARİHİ : 14.04.2015
Asliye Hukuk Mahkemesi
Asıl ve birleşen davalarda davacı … vekili Avukat … tarafından, davalılar … ve diğerleri aleyhine 07/06/2005 ve 27/08/2010 günlerinde verilen dilekçeler ile maddi tazminat istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın zamanaşımı nedeniyle reddine dair verilen 16/10/2014 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından, duruşmasız olarak incelenmesi de davalılar … ve … vekili ile davalı M.. O.. tarafından istenilmekle, daha önceden belirlenen 14/04/2015 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Avukat … ile karşı taraf davalılardan hazine vekili Avukat … geldiler. Diğer davalı adına gelen olmadı.Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan davacı ile davalı …’dan gayri davalıların temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
1- Davalı …’un temyiz itirazları yönünden;
Davalı, asıl davaya ilişkin 31/05/2012 tarihli kısmen kabul kararını temyiz etmediğine ve davacı yararına usuli kazanılmış hak oluştuğuna göre davalının temyiz istemi reddedilmelidir.
2- Davacının temyiz itirazları yönünden;
Asıl ve birleşen dava, haksız el koyma nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın zamanaşımından reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
Davacı, 575 adet küçükbaş hayvanına kaçakçılık şüphesiyle el konularak yediemine teslim edildiğini, ceza mahkemesinde yapılan yargılama neticesinde beraatine ve el konulan hayvanların kendisine iadesine karar verildiğini, ancak hayvanların kendisine teslim edilmediğini belirterek, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak suretiyle uğradığı zararın tazminini talep etmiş, yargılama sürerken fazlaya ilişkin hakları yönünden ek dava açmış ve ek dava asıl dava dosyası ile birleştirilmiştir.
Mahkeme asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar vermiştir.
Dosya kapsamından, davacı ile dava dışı kişiler hakkında, Hakkari Ağır Ceza Mahkemesi’nin 1999/193 esas dosyası üzerinden, toplu küçükbaş hayvan kaçakçılığı suçundan kamu davası açıldığı, yapılan yargılama neticesinde sanıkların delil yetersizliğinden beraatine, suça konu olan ve 12/11/1999 tarihli tutanak ile yediemin …’a teslim edilen 575 adet küçükbaş hayvanın karar kesinleştiğinde sahibi sanık-davacı …’a iadesine karar verildiği, kararın 17/09/2001 tarihinde onanarak kesinleştiği ve ilam niteliği kazandığı anlaşılmaktadır.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 39/1 ve olay tarihi itibari ile yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 135/2. maddeleri uyarınca ilam zamanaşımı süresi 10 yıldır. 17/09/2001 tarihinde kesinleşen ceza mahkemesi kararında, 575 adet küçükbaş hayvanın davacıya iadesine ilişkin hüküm bulunduğuna göre; dava konusu uyuşmazlığa ilam zamanaşımının uygulanması gerekmektedir. Ek davanın açıldığı 27/08/2010 tarihi itibariyle bu süre dolmamıştır.
Mahkemece, açıklanan yönler gözetilerek işin esası incelenip varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, haksız fiile ilişkin bir yıllık zamanaşımı süresi esas alınmak suretiyle birleşen (ek) davanın zamanaşımından reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
3- Davalılar … ve ….’nın temyiz itirazları yönünden;
a) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalılar … ve …’nın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
b) Davalıların diğer temyiz itirazına gelince; Dosya kapsamından davaya konu küçükbaş hayvanlara menşei şahadetnameleri ve sevk belgeleri olmadığı için kaçak zannıyla el konulduğu, bu itibarla davacının da zararın oluşumunda müterafik kusuru bulunduğu anlaşılmaktadır. Açıklanan nedenle, tazminat miktarından BK’nın 43-44 maddeleri gereğince uygun bir indirim yapılması gerektiğinin gözetilmemiş olması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın, yukarıda (2) numaralı bentte gösterilen nedenlerle davacı yararına, (3-b) numaralı bentte gösterilen nedenlerle davalılar … ve … yararına BOZULMASINA, davalılar … ve …’nın diğer temyiz itirazlarının (3-a) numaralı bentte gösterilen nedenlerle, davalı …’un temyiz isteminin ise (1) numaralı bentte gösterilen nedenlerle reddine ve davacı yararına takdir olunan 1.100,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davalılara ve davalılar A.. B.. ile Gümrük Müsteşarlığı yararına takdir olunan 1.100,00 TL duruşma avukatlık ücretinin de davacıya yükletilmesine, davacı ile davalı …’dan peşin alınan harçların istek halinde geri verilmesine 14/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.