YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/10421
KARAR NO : 2015/10987
KARAR TARİHİ : 08.10.2015

MAHKEMESİ : İstanbul 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 26/12/2013
NUMARASI : 2012/611-2013/596

Davacı B.. E.. vekili Avukat Arif tarafından, davalı N.. Ş.. aleyhine 30/12/2009 gününde verilen dilekçe ile alacak istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın zamanaşımı nedeniyle reddine dair verilen 26/12/2013 günlü kararın Yargıtay’ca duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne ve miktar itibariyle duruşma isteminin reddine karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, yersiz ödemenin iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, dava reddedilmiş; karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, davalının müteahhidi olduğu siteden bir daire satın aldığını, davalı müteahhitin kendisinden iskan harcı adı altında bir ödeme istediğini, bu ödemeyi yaptığını ne var ki komşusunun aynı nedenle kendisinden alınan ödeme için açtığı davayı, iskan harcının davalı tarafından ödenmesi gerektiği kendisinin sorumluluğu olmadığı gerekçesi ile kazanarak ödediği tutarı geri aldığını öğrendiğini, öğrenme tarihinden itibaren süresi içinde eldeki davayı açtığını bildirerek 13.547,15 TL’nin davalıya ödetilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı, zamanaşımı savunmasında bulunmuş, esas yönünden de davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davacının iskan harcına ilişkin ödemeleri 11/08/2008 ve 20/11/2008 tarihlerinde yaptığı, davayı ise 30/12/2009 tarihinde, bir yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra açtığı, buna göre davanın 818 sayılı BK’nın 61. maddesinde düzenlenen bir yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığı kanaatine varılarak davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Dava; sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemine ilişkindir.
Temyize konu uyuşmazlık; davacının talebinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmaktadır.
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir.
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veye tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir.
Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır.
Borçlar Kanununun 66. maddesinde sebepsiz zenginleşme davası için biri bir yıllık kısa, sübjektif ve nispi, diğeri on yıllık uzun, objektif ve mutlak olmak üzere iki ayrı zamanaşımı süresi öngörülmüştür. TBK nın 82. Maddesinde 1 yıllık kısa süre, iki yıl olarak düzenlenmiştir. Bu süre, hak sahibi davacının, zenginleşmeyi geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
Davacının geri isteme hakkının olduğunu öğrenebilmesi için zenginleşenin kimliğini, zenginleşmenin kendisine ait olduğunu ve haksız zenginleşmenin miktarını fiilen bilmesi gerekir. Bu şartlar, davacı tarafından kesin veya en azından davanın açılmasına imkan verecek ölçüde bilinmelidir.
Somut olaya gelince, davacının, davaya konu ödemeyi 11/08/2008 ve 20/11/2008 tarihlerinde yaptığı, geri alma hakkının olduğunu öğrendiği tarihin ise 15/12/2009 günü olduğunu beyan ettiği, aksinin davalı tarafça ispat edilmediği, şu halde davacının davalıya yaptığı ödemeyi geri alma hakkını öğrendiği tarihin kendisinin beyan ettiği gibi 15/09/2009 olarak, davanın da 1 yıllık süre içinde açıldığının kabulü ile davalı tarafın zamanaşımı def’i reddedilip, işin esasına girilerek, hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu davanın zamanaşımından reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 08/10/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.