YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/7259
KARAR NO : 2015/2764
KARAR TARİHİ : 09.03.2015

MAHKEMESİ : Yüksekova Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 12/02/2014
NUMARASI : 2012/368-2014/84

Davacılar H.. D.. ve diğeri vekili Avukat Salih tarafından, davalılar Maliye H.. H..si ve diğerleri aleyhine 11/10/2012 gününde verilen dilekçe ile tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; Adalet Bakanlığı hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar hakkındaki davanın kabulüne dair verilen 12/02/2014 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalılar vekilleri tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Davalı Adalet Bakanlığı’nın temyiz itirazları yönünden;
Dava, haksız el koyma nedenine dayalı tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece Adalet Bakanlığı hakkındaki dava pasif husumet yokluğundan reddedilmiş, diğer davalılar hakkındaki istem kabul edilmiş, hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, kendisine ait küçükbaş hayvanlara kaçakçılık iddiası ile kolluk güçlerince el konulduğunu ve yapılan ceza yargılaması sonucunda üzerine atılı suçtan beraatine ve yedieminde bulunan hayvanların kendisine iadesine karar verildiğini, buna rağmen iadenin gerçekleşmediğini ileri sürerek, bu süreçte mahrum kalınan kazancın davalılardan tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalılar ise yediemine teslim edilen hayvanların iade edilmemesinde kusurları bulunmadığını, yedieminin malları iade etmediğini savunarak davanın reddini savunmuşlar, ayrıca davalı H.. H.. vekili süresinde, zamanaşımı nedeniyle davanın reddini savunmuştur.
Davalı Adalet Bakanlığı hakkında açılan dava, pasif dava ehliyeti bulunmadığından reddedildiğine göre kendisini yargılamada vekille temsil ettiren davalı yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken bu konuda hüküm kurulmamış olması doğru olmamış ve kararın bozulması gerektirmiştir.
2-Davalı Maliye H.. H..si’nin temyiz itirazları yönünden;
818 sayılı Türk Borçlar Kanununun 60. maddesi haksız fiil nedeniyle tazminat davasının zararın ve sorumlunun öğrenildiği tarihten itibaren bir yıl, her halde zararı doğuran olayın gerçekleşmesinden itibaren on yıllık sürede zamanaşımına uğrayacağını düzenlemektedir. Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden davaya konu küçükbaş hayvanların davacılara ceza dosyası beraat ve iade kararının kesinleşmesini müteakip 03/06/2003 tarihinde teslim edildiği anlaşılmaktadır. Davacılar da zararı en geç bu tarihte öğrenmiş bulunmaktadırlar. Belirtilen yasa maddesi gereği bu tarihten itibaren bir yıllık sürede talepte bulunmaları gerekmektedir. Oysa eldeki dava bir yıllık zamanaşımı süresi dolduktan sonra 11/10/2012 tarihinde açılmıştır. Zamanaşımının alacaklıya karşı etkisini göstermesi, borçlu tarafından ileri sürülmesine bağlıdır. Dava dilekçesi, davalı Maliye H.. H..sine 14/11/2012 gününde tebliğ edilmiş, H.. H.. temsilcisi tarafından 16/11/2012 günlü cevap dilekçesi ile zamanaşımı definde bulunulmuştur.
Şu halde; mahkemece süresinde zamanaşımı definde bulunmuş olan davalı Maliye H.. H..si yönünden davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi doğru olmamış ve kararın bozulması gerekmiştir.
3-Davalı Esendere Gümrük Müdürlüğünün temyiz itirazları yönünden;
Davaya konu olayda, davacılara ait 145 adet küçükbaş hayvana kaçak oldukları iddiası ile 23/05/2000 tarihinde kolluk güçlerince el konulmuş ve yediemin olarak dava dışı şahsa teslim edilmiştir. Ceza dosyası kapsamında yapılan keşif ve savcılık iddianamesi içeriğinden yediemine teslim edilen hayvanların çoğunun kuzu olması da gözetilerek el konulan koyun ve kuzuların adedi tam olarak belirlenip fiilen el koyma tarihindeki değerleri tespit edilmeli, davacıların zararı hesaplanmalıdır. Ayrıca davacıların denetim sırasında ve sonrasında el konulan hayvanlara ait menşei şehadetnamesini ibraz edememesi, iadenin 03/06/2003 tarihinde gerçekleşmesine rağmen aradan uzunca bir zaman geçtikten sonra 10/11/2012 tarihinde koyunlarını geri alamadığını ileri sürerek eldeki davayı açmaları gibi davacı kusurları birlikte değerlendirildiğinde zararın artmasında müterafik (bölüşük) kusurları bulunduğu açıktır. Bu durumda, hükmedilecek tazminat miktarından BK. 43 ve 44 maddeleri gereğince uygun miktarda indirim yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda (1) sayılı bentte gösterilen nedenlerle davalı Adalet Bakanlığı yararına, (2) sayılı bentte gösterilen nedenlerle davalı Maliye H.. H..si yararına, (3) sayılı bentte gösterilen nedenlerle davalı Esendere Gümrük Müdürlüğü yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre, davalılar Maliye H.. H..si ve Esendere Gümrük Müdürlüğünün diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına 09/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.