YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/15379
KARAR NO : 2015/12898
KARAR TARİHİ : 12.11.2015
Davacı Maliye Hazinesine izafeten Oltu Mal Müdürlüğü vekili Avukat T.. tarafından, davalı M.. İ.. aleyhine 12/01/2011 gününde verilen dilekçe ile maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 09/04/2013 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi taraflar vekillerince süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2- Davalının diğer temyiz itirazına gelince;
Dava, kurum zararının ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
Davacı, davalının Oltu Mal Müdürlüğü’nde muhasebe şefi olarak çalışmakta iken, Erzurum Defterdarlığı’nın onayı ile Oltu Mal Müdürlüğü görevine yetkili kılındığını, görev yaptığı bu dönemde zam-tazminat farklarını ve ek ödemeleri aldığını, ancak davalının asaleten atanma şartları taşımadığı için yapılan bu ödemelerin yersiz olduğunu belirterek iadesi isteminde bulunmuştur.
Davalı, iadesi istenilen ödemeyi, ifa ettiği fiili hizmet nedeniyle aldığını belirterek davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davalının mal müdürü vekili olarak görev yaptığı sırada 657 sayılı Kanuna aykırı olarak kendisine vekalet aylığı ödendiği, her ne kadar davalı taraf şartları taşımasa da yürüttüğü iş, angarya yasağı ile davalının asaleten atanma şartları taşımaması dikkate alındığında, hak ve nesafet uyarınca fazla alınan vekâlet aylığının 1/2’sinin iadesine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, davalının Erzurum Defterdarlığı’nın onayı doğrultusunda Oltu Mal Müdürlüğü görevi ile yetkili kılındığı, 2008 yılının 6. ayından, 2010 yılının 7. ayına kadar bu görevi fiilen yürüttüğü anlaşılmaktadır. Esasen bu hususta taraflar arasında çekişme de bulunmamaktadır. Uyuşmazlık bu görev sırasında kendisine ödenmiş bulunan zam-tazminat farkları ile ek ödemeleri almaya hakkı bulunup bulunmadığı, ödemelerin iadesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 175. maddesinde vekalet edenlere vekalet aylığı ödenebilmesi için vekilin asilde aranan şartları taşıması gerektiği vurgulanmıştır. Bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere; davalı, vekalet sebebiyle bir ek ücret almış olup bu ücretin vekalet ücreti olduğuna ilişkin bir ibare bordro dökümlerinde yer almamaktadır. Diğer yandan; Anayasanın 18. maddesi gereğince ücret ödenmeden zorla çalıştırmak, yani angarya yasaklanmıştır. Bir kişinin vekalet ettiği iş karşılığı vekalet ücreti alması ya da buna yasal olarak olanak bulunmaması halinde; vekalet ücretine eş değer bir ücret alması hukuka uygundur. Bu nedenle davalının hizmetinden faydalanan davacı idarenin, aldığı hizmet karşılığı olarak yapmış olduğu davaya konu ödemeler nedeni ile zarara uğradığından söz edilemez.
Mahkemece açıklanan yönler gözetilerek, istemin tümden reddine karar verilmesi gerekirken, belirtilen husus indirim nedeni kabul edilerek davalının sorumluluğu yönünde karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın, yukarıda (2) numaralı bentte gösterilen nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, davacının tüm, davalının diğer temyiz itirazlarının (1) numaralı bentte gösterilen nedenlerle reddine ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 12/11/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.