YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/737
KARAR NO : 2023/1211
KARAR TARİHİ : 02.05.2023

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
EK KARAR TARİHİ : 15.04.2022
SAYISI : 2020/951 E., 2022/291 K.
DAVA TARİHİ : 14.10.2014
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/291 E., 2019/632 K.

Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın feri müdahil vekili, davacı vekili ve davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince feri müdahil vekilinin başvurusunun reddine, davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı; Kocaeli İli Gebze İlçesi Çerkeşli Köyünde taşınmazları bulunduğunu, davalı şirketin taşınmazlarından yüksek gerilim hattı geçirmek için girişimde bulunduğunu, sağlıklı düşünme yeteneği ortadan kaldırılarak davalı tarafından ödenmesi gereken proje bedeline ilişkin olarak dava dışı şirket ile protokol imzalamak zorunda kaldığını ve protokol gereği ödemeler yaptığını, davalının Gebze 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/851 E. kayıtlı davayı açarak kendisine ait taşınmazların bedelsiz olarak kamulaştırılmasını ve tescilini talep ettiğini, müzayaka halinde imzalandığı belgeye dayandığını ancak Mahkemece kamulaştırma ve irtifak hakkı bedeli ödenmesine karar verildiğini, kendilerine haksızlık yapıldığının Mahkeme kararı ile sabit olduğunu ve davalının sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek, ödenen 100.000,00 USD ile 32.511,60 TL’nin reeskont avans faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1. Davalı; dava dışı Yeni Elektrik Üretim A.Ş. ile 24.03.2011 tarihinde imzaladığı Bağlantı Antlaşması gereğince tesislerin yapım aşamasında kontrol görevi dışında sorumluluğunun bulunmadığını, tüm sorumluluğun Yeni Elektrik Üretim AŞ ile yüklenici BTE Enerji Sanayi Ticaret A.Ş.de olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.

2. İhbar olunan BTE Enerji Sanayi Ticaret A.Ş.; 24.03.2011 tarihli Bağlantı Antlaşmasına göre hattın güzergahını belirleme yetkisinin davalı Türkiye Elektrik İletim A.Ş.ye ait olduğunu, eski güzergah değiştirilerek yeni güzergahın tespit edilmesi talebinin davacı tarafından şirkete yapıldığını, müracaatı üzerine yüksek gerilim hattı projesi yapıldığını ve bedelinin gönüllü olarak davacı tarafından ödendiğini, sebepsiz zenginleşmenin bulunmadığını belirtmiştir.

3. Feri müdahil Yeni Elektrik Üretim A.Ş.; davacının müzayaka halinde olduğu iddiasının yerinde olmadığını, imzalamış olduğu protokole rağmen 552.572,00 TL kamulaştırma bedeli aldığını, davacının masrafları karşılayacağını taahhüt ettiği için bedelini ödediğini, 100.000 $’lık kısmının davacı, 108.065,26 $’lık kısmının ise kendisi tarafından karşılandığını, protokole göre hat güzergahının değiştirilmesi için yapılan 100.000 $ masrafın davacı tarafından ödeneceği ve yeni güzergahta davacıya ait arazilere denk gelen direk ve tel yerleri için kamulaştırma bedeli ödenmemesinin kararlaştırıldığını, sebepsiz zenginleşme iddiasında zenginleşmenin olması gerektiğini, zenginleşmedigi gibi fazladan harcama yapmak zorunda kaldığını belirtmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Gebze 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/851 E., 2014/541 K. sayılı kesinleşmiş ilamıyla davacı kuruma vermiş olduğu 06.06.2012 tarihli dilekçesi ile kamulaştırma bedelinden feragat ettiğini bildirmiş ise de 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümleri gereğince ancak bedeli karşılığında kamulaştırma yapılabileceği ve özel mülkiyete konu taşınmazlara el atılabileceği sonucuna ulaşıldığı, taşınmazlardaki kamulaştırılacak alanların büyüklüğü ve bu alanlar için hesaplanacak bedelin yüksekliği düşünüldüğünde önceden kamulaştırma bedelinden vazgeçmesinin müzayaka halinde olduğunun göstergesi olduğu, davaya konu Beşiktaş 3. Noterliğinin 01.10.2012 tarihli ve 32461 yevmiye no’lu Protokolünde TEİAŞ temsilcisinin imzasının bulunmadığı, bu protokoldeki feragat beyanına TEİAŞ tarafından dayanılamayacağı, söz konusu ilama göre; bedelsiz terk hususunun geçersiz olduğu kesinleşmekle buna bağlı olarak davaya konu Beşiktaş 3. Noterliğinin 01.10.2012 ve 32461 yevmiye no’lu sözleşmesinin de temel dayanaktan yoksun kaldığı gerekçeleriyle; davanın kabulü ile 100.000 USD’nin ödeme tarihi olan 23.10.2012 tarihinden itibaren merkez bankasının dövize uyguladığı faiziyle, 32.511,60 TL’nin 31.01.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde feri müdahil vekili, davacı vekili ile davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davacı lehine hükmedilen vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirterek, kararın bu yön itibariyle düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

2. Davalı vekili; davanın dürüstlük kuralına aykırı olarak açıldığını, davacının müzayaka halinde ödeme yaptığı hususunu ispat etmekle yükümlü olduğunu, buna ilişkin dosyada herhangi bir delil bulunmadığını, davacının hür iradesi ile ödeme yaptığını, davalının hatların tesisi hususunda sadece kontrol görevinin bulunduğunu, anlaşmanın tarafı olmadığını, hesabına ödenen bir para olmadığını, sorumluluğun fer’i müdahile ait olduğunu, sebepsiz zenginleşme iddiası ile açılan davada sebepsiz zenginleşme kurumunun koşullarının gerçekleşmediğini, yapılan işlem ile arazisinin değeri artan davacının zenginleştiğini belirterek, kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

3. Feri müdahil vekili; davacının müzayaka iddiası yersiz olup, bu konuda ispat yükünün de davacı üzerinde olduğunu, dosyada bu iddiaları somutlaştıracak belge bulunmadığını, Mahkeme kararında davacının ne gibi bir sübjektif etki ile müzayaka halinde olduğunun açıklanmadığını, dosyadaki beyanlardan davacının ciddi bir mal varlığına sahip olduğunun ve ekonomik durumunun oldukça iyi olduğunun anlaşıldığını, davacının imzalamış olduğu protokole rağmen 552.572,00 TL’lik kamulaştırma bedelini aldığını, şimdi de imzalamış olduğu protokole rağmen hattın taşınması için harcanmış olan masrafın peşine düştüğünü, davacının talep ve ısrarıyla kendi arazilerine denk gelen bazı elektrik direklerinin yerini deplase etmek amacıyla yapılan protokole bağlı olarak ödenen bedellerden de fazlasının hattın yerinin değişmesi için harcandığından zenginleşme iddiasının doğru olmadığını belirterek kararın lehine kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya konu edilen ve davalı şirket tarafından ödenmesi gereken yüksek gerilim hattı bedelinin davacı tarafından ödendiği hususunun dosya kapsamı ile sabit olduğunun anlaşılması karşısında, 11.06.2019 tarihli bilirkişi heyet raporu da dikkate alındığında, Mahkemece kurulan hükümde isabetsizlik görülmediğinden davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine; davacı vekilinin istinaf itirazının kabulü ile hükmün davacı lehine hükmedilen vekalet ücreti yönünden düzeltilmesine; fer’i müdahil aleyhine verilmiş bir hüküm bulunmadığından, fer’i müdahil vekilinin usulüne uygun olmayan istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından müzayaka halinde dava dışı yüklenici şirkete ödenen yüksek gerilim hattı proje bedelinin davalıdan tahsili istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. Borcun kaynaklarından biri olarak öngörülen sebepsiz zenginleşme, Türk Borçlar Kanunu’nun 77 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.

2. Haklı bir neden olmaksızın başkasının malvarlığından ya da emeğinden zenginleşen kimse bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür.

3. Buna göre borcun kaynağı olarak öngörülen sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik (illiyet) bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli haklı bir sebebe dayalı olmaması gerekmektedir.

3. Değerlendirme
Davacının müzakaya halinde davalı şirketin yüklenicisi olan şirket ve onun da alt taşeronu ile ilgili protokolü akdettiğinin sabit olduğu, davalı söz konusu protokolde taraf değilse de protokol içeriği ve dosyadaki dava konusu projeye dair bağlantı anlaşması ve belgeler incelendiğinde bu protokol gereği ödenecek bedelin söz konusu projeye ilişkin varyant bedeli olduğu ve bunun da muhatabının davalı TEİAŞ olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeple;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

02.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.