YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/627
KARAR NO : 2023/2378
KARAR TARİHİ : 21.09.2023
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/435 E., 2022/1666 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 1. Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
SAYISI : 2019/310 E., 2020/465 K.
Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi ve borçlu olmadığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılardan Dicle EPSAŞ tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılardan Dicle EPSAŞ tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı;1926438 numaralı aboneliğinin bulunduğu taşınmazını kiraya verdiğini ve aboneliğin de dava dışı kiracı adına yapıldığını, dava dışı kiracının elektrik faturalarını ödemeden taşınmazı boşalttığını, dilekçe ile davalılardan Dicle EPSAŞ İl Müdürlüğüne elektrik aboneliği verilmesi için başvuruda bulunduğunu, ancak davalılardan Dicle EPSAŞ tarafından abone devir işlemlerinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle talebinin uygun görülmediğinin yazılı olarak tarafına bildirildiğini, 1926438 aboneliğin daha önceki döneme ilişkin borcu bulunduğunu, önceki kiracının borcunu ödemediğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, elektrik aboneliği verilmesi ve borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … EDAŞ; abonelik taleplerini inceleme ve bu hususta abonelik vermeye yetkili ve görevli olan şirketin diğer davalı … EPSAŞ olması nedeniyle kendisine husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı … EPSAŞ; davacının menfi tespit davası açmakta hukuki yararının olmadığını, davacı tarafın dava açma ehliyetinin bulunmadığını, abonelik kapatılmadan başka bir abonelik verilmesinin mümkün olmadığını, abone ile birlikte fiili kullanıcının da müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının sahibi olduğu taşınmazı kiraya verdiği, taşınmazda eski aboneye ait olduğu tespit edilen borçtan dolayı … abonelik verilmemesi işleminin uygun olmadığı, sonraki aboneliğin önceki abonenin borcunun ödenmesine bağlı kılınamayacağı, abonelik sözleşmesinin tüketici ile satıcı, sağlayıcı arasında yapıldığı ve yapılan sözleşmenin niteliğine göre kural olarak bütün sözleşmelerde geçerli olan sözleşmenin nispiliği ilkesi uyarınca elektrik hizmetlerini tekelinde bulunduran bir kamu kurumu olan davalı … EPSAŞ’ın davacı ile sözleşme yapma zorunluluğu bulunduğu, dava dışı kiracının 18.03.2015 tarihi itibariyle aktif ve fiili kullanıcı olduğu, aksinin davalı tarafından ispatlanamadığı, uyuşmazlığa konu elektrik verilmemesi ve abonelik tesisinden imtina edilmesine yönelik davalı … EPSAŞ’ın işleminin kiracının abonelik döneminden kalma borçların ödenmemesinden kaynaklandığının 14.11.2017 tarihli cevabi yazısından anlaşıldığı gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davalı … EPSAŞ’ın davacı ile elektrik abonelik sözleşmesi yapma zorunluluğu bulunduğunun ve kiracı adına tahakkuk ettirilen borçlardan davacının sorumlu olmadığının tespitine, davalı … EDAŞ yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan Dicle EPSAŞ vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı; davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığını, yapılan araştırma neticesinde davaya konu 01926438 tesisat numaralı abonenin 2014 – 2015 yılları arası dava dışı … …’ya, 18.03.2015 tarihinden sonra ise dava dışı kiracı adına kayıtlı olduğunu, davacının dava açıldığı tarihte hem fiili kullanıcı olup hem de … abonelik tesisini talep etmesinin muvazaalı işlem niteliği taşıdığı için … aboneliğin verilmediğini, taşınmazın ne zaman tahliye edildiğinin ispatlanamadığını, Mahkemece yeterli araştırmanın yapılmadığını, davacının şirketlerini zarara uğratmak ve biriken borcu ödememek için söz konusu abonelikte enerji tüketimine kesintisiz devam ettiğini, akabinde kiracının taşınmazı tahliye ettiğini iddia ederek muvazalı işlemde bulunduğunu, kira ilişkisinin hangi tarihler arasında olduğunun net şekilde ispat edilmediğini, davacının kiracısının taşınmazı tahliye ettiğini belirtmesine rağmen enerjinin kesintisiz gerçekleşmesi, dava açıldığı tarihte bile kendi kullandığı faturaları ödememesi, dava açıldıktan 1 yıl sonra ödemesi, fiili kullanıcı olduğu tarih ve dava tarihi arasında … zaman farkının olması hususları karşısında söz konusu muvazaalı kira ilişkisi ile davacının borçlardan kaçma amacı taşıdığını, davacının kötü niyetli olduğunu, EPDK düzenlemesi gereğince önceki aboneliğin abonelik iptali gerçekleşmeksizin … abonelik tesisinin mümkün olmadığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu 01926438 nolu aboneliğin dava dışı kiracı adına kayıtlı olduğu, borç tahakkuklarının da adı geçen adına yapıldığı, dava tarihinde yürürlükte olan yönetmelik hükümleri de dikkate alındığında abonelik tesisinin başkasına ait borcun ödenmesi koşuluna bağlanmasının hukuka aykırı olduğu, abonelik tesisi talep edilen tesisatın bulunduğu taşınmazın davacıya ait olduğu, Mahkemece kolluk vasıtası ile yapılan araştırmaya göre 2015 ile 2017 yılları arasında aboneliğin tesis edildiği adreste dava dışı kiracının ikamet ettiği, tespit tarihi itibari ile dava dışı İrem’in kiracı olarak ikamet ettiği gözetildiğinde davacının fiili kullanıcı olduğu hususunun davalı … EPSAŞ tarafından ispat edilemediği ve abonelik sözleşmesi yapılması koşullarının somut olayda bulunduğu gerekçesiyle, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan Dicle EPSAŞ temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı; istinaf dilekçesinde belirttiği sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, elektrik aboneliği tesisine ilişkin muarazanın giderilmesi ve önceki abonenin borcundan dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Dava tarihinde yürürlükte olan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Perakende Satış Sözleşmesi” başlıklı ikinci bölümünü 5 … ve devamı maddelerinde, perakende satış sözleşmesi başvurusu, kapsamı, sözleşmenin imzalanması, sözleşmenin taraflarının hak ve yükümlülükleri ile sözleşmenin süresi, sona ermesi düzenlenmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “Sözleşmenin süresi ve sona erme” başlıklı 8 … maddesinin dördüncü fıkrasına göre; “Bir önceki tüketicinin perakende satış sözleşmesini sonlandırmadan veya sonlandırarak ayrılması ve farklı bir … veya tüzel kişinin, aynı kullanım yeri için … bir perakende satış sözleşmesi başvurusunda bulunması halinde görevli tedarik şirketi tarafından;
a) Önceki tüketicinin ödenmemiş borçlarının bulunması halinde, söz konusu borçlar, ilgili tüketicinin güvence bedelinden düşülmek suretiyle karşılanır ve ilgili sözleşme sona erdirilir.
b) Güvence bedelinin ödenmemiş borçları karşılamaması halinde, (a) bendi kapsamında işlem yapılır ve kalan borç önceki tüketiciden tahsil edilir.
c) Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli olan bilgi ve belgelerin sunulması kaydıyla, … başvuru sahibiyle perakende satış sözleşmesi düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
Yine aynı maddenin 5 … fıkrasında; dördüncü fıkra kapsamında, bir önceki tüketicinin perakende satış sözleşmesini sonlandırmadan kullanım yerinden ayrılması halinde, görevli tedarik şirketinin, … başvuru sahibinden söz konusu yerin kullanım hakkına sahip olduğunu belgelemesini isteyebileceği hususu düzenlenmiştir.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda; davacının mülk sahibi olup önceki abonenin borcundan sorumlu tutulamayacağının, davalının önceki abone ile davacı arasında varlığını iddia ettiği muvazaa olgusunu ispat edemediğinin belirlenmiş olmasına göre, davalının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.