YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/541
KARAR NO : 2023/1099
KARAR TARİHİ : 11.04.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/285 E., 2022/110 K.
DAVA TARİHİ : 11.01.2008
KARAR : Davanın kısmen kabulü
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalılar vekilleri
Taraflar arasındaki maddi ve manevi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflarca temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalılar vekillerince Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı … Belediyesi ile diğer davalıya ait kapalı spor salonunu boyamak için sözlü olarak 40,00 TL yevmiye ile anlaştığını, 29.07.2006 günü boya işini yaparken iskeleden düşerek kafa travması geçirdiğini, yanında o sırada çalışmakta olan …’nün de olaya tanık olduğunu, Elmalı Devlet Hastanesine götürüldüğünü, kaza esnasında şuurunun kapalı olduğunu ve Antalya Atatürk Devlet Hastanesine sevk edildiğini, kaza dolayısıyla çalışamaz ve ailesine bakamaz duruma geldiğini, yükseklik fobisi oluştuğunu, davalıların işin yaptırılması esnasında gereken özeni göstermediklerini, olay nedeniyle psikolojisinin bozulduğunu, maddi ve manevi olarak yıprandığını ileri sürerek; şimdilik 75.000 TL manevi, 1.000 TL maddi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini 50.989 TL’ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı …; davacının çalışmasına ilişkin herhangi bir kaydın mevcut olmadığını, sadece davaya ait ekte sunulu bila tarihli dilekçe ve Elmalı Kaymakamlığına ait 07.12.2007 tarih ve 270 sayılı yazının mevcut olduğunu, yaptırılan iş konusunda yardım talebinde bulunulan Elmalı Belediye Başkanlığının kimlere görev verdiği veya kurumsal olarak kimlerden hizmet alımı yaptığı konusunda bilgisinin olmadığını, dolayısıyla davacının badana boya işi için işçi olarak çalıştığı işte görev alıp almadığı ve bahsedilen alanda hangi maksatla bulunurken yaralandığına dair herhangi bir bilgi verilmediği gibi ve iddia edildiğinin aksine … isimli şahısla bir görüşme yapılarak idarenin nam ve hesabına herhangi bir destek sözünde de bulunulmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı …; davacıya, Elmalı Güreş sahasında bulunan ve halen güreş eğitim merkezi olarak kullanılan yerin boyama işinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22/d maddesi uyarınca doğrudan temin yoluyla verildiğini, davacının ihale konusu olmayan ve sözleşme ilişkisi bulunmayan kapalı spor salonunu boyama işini yaparken düştüğünü, SGK’nın 12.03.2010 tarih ve 80 sayılı raporuna göre davacının maruz kaldığı eylemin iş kazası niteliğinde olmadığının aşikar olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece 10.03.2016 tarih ve 2008/15 E., 2016/146 K. sayılı kararla; davacının, Elmalı Belediyesi tarafından kapalı spor salonunu boyamak için geçici olarak temin edilen işçi olduğu ve boyama işinin yapılması sırasında iskeleden düşerek yaralandığı, alınan bilirkişi raporuna göre davacının %50, davalıların da eşit olarak %50 oranında kusurlu olduklarının belirlendiği, davacıda kaza dolayısıyla %13.1 sürekli iş göremezlik oranının meydana geldiği, hesap bilirkişisi raporuna göre davacının 50.989,81 TL iş göremezlik tazminatı alacağı olduğu, davacının manevi tazminat talebi açısından ise zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirmek, var olan durumda elde edilmek istenilen doyum (tatmin) duygusunun etkisine ulaşmak için davalının kusuru, mağdurdaki sürekli iş göremezlik oranı, tarafların ekonomik ve sosyal durumlarının dikkate alındığı belirtilerek, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile 50.989,81 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 30.000 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 19.12.2019 tarihli ve 2016/29579 E., 2019/12866 K. sayılı ilamıyla; “1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalıların aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-… Hükme esas alınan 16.12.2015 tarihli aktüerya bilirkişi raporunda, davacının olay nedeniyle geçici iş göremezlik durumunun 3 ay olduğunun tespiti ile bu dönem için maddi tazminatın hesabında, hesaplama tarihindeki asgari ücretin baz alındığı anlaşılmaktadır. Oysa ki davacının geçici iş göremezlik durumu olay tarihinde gerçekleşmiş olup hesaplamanın da olay tarihinden itibaren 3 aylık dönemdeki asgari ücretin baz alınarak yapılması gerekmektedir. O halde mahkemece, anılan bu husus göz önünde bulundurularak, bilirkişiden işaret edilen şekilde ek rapor alınmak suretiyle sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. 3-…. Dava konusu olayın gelişimi ve yukarıda belirtilen ilkeler gözetilerek, mahkemece hükmedilen tazminat miktarının eylem ve dava tarihi itibariyle, iktisadi ve ekonomik koşullar, paranın satın alma gücü ile somut olayın özellikleri de değerlendirildiğinde, hükmedilen miktarın fahiş olduğunun kabulü gerekir. O halde yukarda belirtilen ilkeler doğrultusunda takdir edilecek daha makul bir miktar manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken,
yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. gerekçeleriyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kısmen kabulü kısmen reddi ile 32.200,72 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 20.000 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 06.10.2022 tarihli ve 2022/5462 E., 2022/7418 K. sayılı ilamıyla; Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, davalı vekilleri karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1. Davalı … vekili; mahkemece 02.07.2015 tarihli kusur oranlarının tespitine ilişkin bilirkişi raporuna itirazlarının değerlendirilmediğini, tazminatın, davacının boya ustası olduğu kabul edilerek hesaplandığını, oysa davacının, boya ustası olduğunu ispatlayamadığını, 16.12.2015 tarihli bilirkişi raporunda davacının muhtemel yaşam süresinin CSO Erkek 1980 hayat tablosuna göre hesaplandığını, yerleşik içtihatların muhtemel yaşam süresinin PMF 1931 tablosuna göre hesaplanması gerektiği yönünde olduğunu, her altı ayda bir belirlenen asgari ücret üzerinden hesaplama yapılması gerekirken 2006-2015 yıllar için 2015 yılının asgari ücreti olan 1.000,54 TL üzerinden hesaplama yapmasının hatalı olduğunu, pasif dönem için de gelir hesaplanmasının hukuka aykırı olduğunu, 02.07.2015 tarihli bilirkişi raporunda Elmalı Belediyesi’nin %25, Spor Genel Müdürlüğü’nün %25 kusurlu olduğu belirtilmesine rağmen tazminatın müşterek ve müteselsilen davalılardan alınmasına şeklinde karar verildiğini, davacı ile Genel Müdürlük arasında akdedilmiş bir hizmet akdi olmadığından, Elmalı Belediyesi 4734 sayılı KİK 22/d maddesi uyarınca doğrudan temin yoluyla davacıdan hizmet almış ve karşılığında davacıya ödeme yaptığından ve Sosyal Güvenlik Kurumu kazanın iş kazası olmadığını bildirdiğinden Spor Genel Müdürlüğü yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davacı lehine takdir edilen manevi tazminat miktarının fahiş olduğunu, davalı harçtan muaf olmasına rağmen aleyhine harca hükmedildiğini ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı … vekili; 4734 sayılı Kamu İhale Yasasının 22/d maddesi gereğince doğrudan temin usulü ile ilçenin güreş sahası olarak tabir edilen spor kompleksinde bulunan güreş eğitim merkezi binasının boyama işinin davacıya verildiğini, davacının ise kendisine ihale edilen kısmı değil farklı bir alanı boyadığı esnada iş kazasının meydana geldiğini, bu nedenle herhangi bir kusuru olmadığını, bilirkişilerin 5510 sayılı yasanın 13 üncü maddesi kapsamında dava konusu kazanın iş kazası olup olmadığı konusunda herhangi bir değerlendirme yapmadığını, SGK Başkanlığı Antalya İl Müdürlüğünün 12.03.2010 tarihli raporuna göre davaya konu kazanın iş kazası olmadığını, gerekli tedbirleri almakla yükümlü olanın davacı olduğunu, manevi tazminat miktarının fahiş olduğunu ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, gerekli tedbirlerin alınmaması nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararların tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesinde verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yapmak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Yargıtay Dairesince bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
1. Mahkemece uyulan bozma kararında gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yapılarak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verilmiş olmasına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davalı … vekilinin tüm, davalı … vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme itirazlarının reddi gerekir.
2. Yargı harcından muafiyet 492 sayılı Harçlar Kanunu ile kurum veya kuruluşlarla ilgili yasal mevzuata göre belirlenir. 492 sayılı Harçlar Kanunu 13 üncü maddesinde harçtan muafiyet kapsamında olan işlemler sayılırken (j) bendinde Genel Bütçeye dahil idarelerin bu Kanunun (1) ve (3) sayılı tarifelerine giren bütün işlemlerinin harçtan muaf olduğu sayılmış olup, belirtilen Harçlar Kanunu (1) sayılı tarifede yargı harçları düzenlenmiştir.
3. Yukarıda açıklandığı üzere davalı … açık yasa hükmü gereği yargı harçlarından muaf olup, Mahkemece açıklanan bu düzenlemeye aykırı olarak, harcın davalıdan tahsiline karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na (6100 sayılı Kanun) eklenen Geçici 3 üncü maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 438 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca temyiz olunan Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
4. Bu itibarla verilen kararın zuhulen onandığı yeniden yapılan inceleme sonucunda anlaşıldığından, davalı … vekilinin karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile Dairemizin 06.10.2022 günlü ve 2022/5462 E., 2022/7418 K. sayılı onama ilamının kaldırılmasına ve belirtilen gerekçeyle hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı … vekilinin tüm, davalı … vekilinin sair karar düzeltme isteminin REDDİNE,
2. Dairemizin 06.10.2022 günlü ve 2022/5462 E., 2022/7418 K. sayılı onama ilamının kaldırılmasına, kararın hüküm fıkrasının 3. bendinin hükümden çıkartılarak yerine “3-Harçlar yasası uyarınca alınması gerekli 3.565,83 TL harçtan (2.199,63 TL maddi+1.366,20 TL manevi) peşin olarak alınan 1.026,00 TL ile ıslah harcı olan 871,00 TL’nin mahsubu ile eksik 1.668,83 TL harcın davalı … Başkanlığından alınarak hazineye irat kaydına, davalı … harçtan muaf olduğundan davalıdan harç alınmasına yer olmadığına,” bendinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Aşağıda yazılı para cezası ile karar düzeltme harcının karar düzeltme isteyen Elmalı Belediye Başkanlığına yükletilmesine,
11.04.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.