YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/503
KARAR NO : 2023/1757
KARAR TARİHİ : 05.06.2023
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
EK KARAR TARİHİ : 29.12.2022
SAYISI : 2022/2065 E., 2022/1916 K.
DAVA TARİHİ : 12.04.2022
KARAR : Davanın usulden reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 2. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2022/195 E., 2022/318 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Bölge Adliye Mahkemesince verilen geri çevirme kararı üzerine; Mahkemece, temyiz harçlarını tamamlamayan davalı vekilinin temyiz başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Davacı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; öncelikle söz konusu alacak için davalılar aleyhine sebepsiz zenginleşme nedeniyle 10.000,00 Euro alacak için Kayseri 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/328 E. sayılı dosyası ile alacak davası açıldığını, Kayseri 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.01.2022 tarihli, 2021/328 E., 2022/4 K. sayılı kararı ile mahkemenin görevsizliğine ve dosyanın görevli Kayseri Tüketici Mahkemesine gönderilmesine karar verildiğini, Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin 2022/69 E. numarasına kaydedilen dosyada mahkemenin arabulucuya başvuruda bulunma şartını araştırdığını, Tüketici Mahkemesine dosyanın gelmesine müteakip arabulucuya başvurduklarını ancak neticesinin beklenmesi talepleri kabul görmediğinden Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin 08.03.2022 tarihli, 2022/69 E., 2022/134K. sayılı kararı ile dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verildiğini, işbu karar aleyhine taraflarınca istinaf yoluna gidilmediğinden davacı taraf olarak kendileri yönünden davanın kesinleştiğini, Kozaklı Arabuluculuk Bürosuna yaptıkları 2022/2 Büro Nolu 2022/22214 Arabuluculuk nolu taleplerinin anlaşamama ile neticelendiğini, sahibi ve sürücüsü olduğu otomobili ile 22.08.2002 tarihinde iki aracın karıştığı trafik kazası neticesinde kendi aracında bulunan kaynanası Fatma Duman ve diğer araçtaki üç kişinin ölümüne sebep olmaktan dolayı Keskin Asliye Ceza Mahkemesinde 2002/162 E. sayılı dosya ile yargılandığını, bir süre tutuklu kaldıktan sonra nakdi kefaletle tahliye edildiğini, tahliye edildikten sonra ikamet ettiği ve çalıştığı Almanya’ya döndüğünü, aleyhinde açılan davadaki yargılama neticesinde 7 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiğini, işbu kararın kesinleştiğini, hakkında yakalama kararı çıkartıldığını ancak cezanın infazı için teslim olmadığını, davalılardan avukat …’in kendisinin Türkiye’deki işlerini takip edebileceğini, yakalama kararını kaldırtacağını, hatta mahkumiyet kararını iptal ettireceğini söylediğini, bu işler için bir takım masraflar olacağını, masraflar için acilen 10.000,00 Euro göndermesini söylediğini, davalı …’in isteği üzerine davalılardan Av. …’ın Denizbank Kayseri Şubesindeki hesabına işyerindeki elamanı Cameliya Ciobanu vasıtasıyla 15.06.2020 tarihinde 10.000,00 EURO havale ettiğini, 26.01.2021 tarihinde Alman Essen Noterliğinden her üç davalıya vekaletname verdiğini, vekaletnameyi de göndermesine rağmen hakkındaki yakalama kararı ve mahkumiyet kararın kaldırılması konusunda bir gelişmenin olmadığını gördüğünü, Türkiye’ye giriş yaptığı anda gözaltına alındığını, 12 gün cezaevinde kaldıktan sonra da 7242 sayılı Yasa kapsamında adli kontrol ile serbest bırakıldığını, serbest bırakıldıktan sonra davalılardan … ile görüştüğünü, yaptığı masrafların belgelerini ve kaldıysa gönderdiği 10.000,00 Euro avanstan arta kalan paranın iadesini istediğini, kendisine avans ile ilgili bir harcama belgesi verilmediği gibi bir ödeme de yapılmadığını, davalı … tarafından Kayseri İcra Dairesinin 2021/19498E. sayılı dosyası ile 60.000,00 TL vekalet ücreti alacağı için icra takibi başlatıldığını, bunun üzerine her üç davalıyı vekillikten azlettiğini, davalıların kendisine hiçbir hukuki yardımda bulunmadığını, kaldı ki kesinleşmiş mahkumiyet kararına karşı o aşamada yapılacak bir şey kalamamasına rağmen davalıların kendisinin saflığı ve çaresizliğinden faydalanarak masraf adı altında 10.000,00 Euro aldıklarını belirterek, 10.000,00 Euro’nun sebepsiz zenginleşen davalılardan müteselsilen ve müştereken tahsili ile dava tarihinden işleyecek faizi ile birlikte tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekilleri; Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin 2022/69 E. sayılı dosyası ile tarafları, konusu, müddeabihleri ve sebepleri aynı olan derdest halde bir dava bulunuyor olması hususları dikkate alındığında müvekkilleri aleyhine açılan haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın öncelikle usulden, bunun mümkün olmaması halinde ise esastan reddedilmesini istemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı vekillerinin derdestlik itirazlarına dayandıkları mahkemenin 2022/69 E.-2022/134 K. sayılı kararını oluşturan dosya istinafta olduğundan, gölge dosya oluşturularak iş bu dosya kapsamı arasına alındığı, ilgili dosya bakımından yapılan incelemede; tarafların, dava konusunun ve hukuki sebeplerin aynı olduğu, usulden ret kararı verildiği, dosyanın istinaf aşamasında olup henüz kesinleşmediği anlaşılmakla 6100 sayılı HMK’nun 114 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının ı bendi uyarınca derdestlik dava şartı yönünden davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı … vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin 08.03.2022 tarihli, 2022/69 E., 2022/134 K. sayılı kararı ile dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verildiğini, işbu karar aleyhine taraflarından istinaf yoluna gidilmediğini, kararın davacı taraf olarak kendileri için kesinleştiğini, bu aşamada derdest bir davanın varlığından bahsetmenin mümkün olmadığını, davalı vekilinin usulden reddedilen davadan dolayı davalı vekili lehine verilen vekalet ücreti nedeniyle kararı istinaf ettiğini ve istinaf dairesinin istinaf talebini reddettiğini, davalı vekili tarafından BAM kararı aleyhine Yargıtay temyiz yoluna başvurulduğunu, bu aşamada taraflarınca arabulucu başvurusu yapıldığını, arabulucu görüşmelerinde davalılar ile anlaşma sağlanamadığını, davalılar ile anlaşmanın sağlanamaması nedeniyle Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin 2022/69 E. sayılı davasındaki dava şartı noksanlığı olan arabulucuya başvurma eksikliği giderildiğinden Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin 2022/195E. sayılı dosyası ile söz konusu alacaklarına ilişkin yeniden dava açıldığını, dava şartı noksanlığı neticesinde mahkemenin verdiği davanın usulden reddi kararının nihai karar olduğunu, bu karara karşı kanun yollarına başvurunun mümkün olacağını ileri sürerek mahkemece verilen kararın kaldırılması talebi ile istinafa başvurmuştur.
Davalı … vekili; her davalı vekili lehine ayrı ayrı vekalet ücreti takdir edilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf başvurularının vekalet ücreti yönünden kabulü ile vekalet ücreti takdirine ilişkin hükmün kaldırılmasına ve davalılar vekilleri lehine ayrı ayrı ve nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek istinafa başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; eldeki davanın 12.04.2022 tarihinde açıldığı, davanın taraflarının konusunun ve hukuki sebebinin Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin 2022/69E. sayılı dosyası ile aynı olduğu, Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin 2022/69E. sayılı dosyasının dava ve hüküm tarihi itibariyle kesinleşmediği görülmekle davanın usulden reddi yönündeki mahkeme kararın yerinde olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı, her üç davalı hakkında verilen red kararı ortak sebebe dayandığından Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7’nci maddesinin 2’nci fıkrası uyarınca maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin yerinde olduğu gerekçesi ile davacı vekili ve davalı … vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, vekalet sözleşmesinden kaynaklı alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının ı bendi gereği; aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması dava şartıdır.
3.Değerlendirme
1. Derdestlik, bir (olumsuz) dava şartı olup, dava açılmasının usul hukuku bakımından ortaya çıkardığı sonuçlardan biridir. Bir davanın derdestlik nedeniyle reddedilebilmesi için; aynı davanın iki kere açılmış olması, birinci davanın görülmekte olması, birinci dava ile ikinci davanın taraflarının, dava konusunun ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir. Bir dava şartı noksan olmasına rağmen esasa girilmiş ve dava sırasında o dava şartı noksanlığı ortadan kalkmış ise, hüküm anında bütün dava şartları tamam olduğundan, davanın esası hakkında karar verilmelidir.
2. Somut olayda; davacı tarafından, daha önce 15.11.2021 tarihinde aynı konuda, aynı taraflar arasında ve aynı dava sebebine dayanarak davanın açıldığı, verilen kesin süre içerisinde dava tarihinden önce düzenlenen son arabuluculuk tutanağı dosyaya sunulmadığından davanın dava şartı yokluğu nedeniyle 08.03.2022 tarihinde usulden reddine karar verildiği, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 26.09.2022 tarih 2022/5382E., 2022/6974K. sayılı kararı ile miktar itibariyle davalının temyiz isteminin reddine karar verilen hükmün, 26.09.2022 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Dava, bir dava şartının başlangıçta noksan olduğu gerekçesiyle usulden reddedilemez. Davanın açıldığı tarihte derdestlik halinin yargılama sırasında(önceki davada verilen hükmün temyiz edilerek kesinleştiği 26.09.2022 tarihinde) ortadan kalkmadığı, eş söyleyişle ilk derece mahkemesince hükmün verildiği 16.06.2022 tarihinde dava şartları tamam olmadığından hüküm anında var olan derdestlik hali nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiş olmasında hukuki isabetsizlik yoktur.
3. Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının dayandığı yasal ve hukuksal gerekçelere göre, davacının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Kararı temyiz eden davacı harçtan muaf olduğundan peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.