YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/501
KARAR NO : 2023/1738
KARAR TARİHİ : 01.06.2023
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1762 E., 2022/1422 K.
DAVA TARİHİ : 20.07.2020
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kızıltepe 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/271 E., 2021/193 K.
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı TEİAŞ’ın istinaf başvurusunun süreden reddine, davalı … EDAŞ vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı … EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; Kızıltepe İlçesi Konuklu Köyünde ikamet etmekte olup davalı … EDAŞ’ın mesken abonesi olduklarını, davalı … EDAŞ tarafından köylere jeneratör dağıtılıp mazot satılarak köylerin elektrik ihtiyacını bu şekilde sağlamak amacıyla yeni sistem kurulduğunu, bu sistemin yürürlükteki mevzuata aykırı olduğunu, sistemin hayata geçirilmesi için 40 tane köyün elektriği mono faza düşürüldüğünden diğer iki hattan elektrik alan evlerin elektriğinin kesildiğini, ayrıca köyün içme suyu kaynağının üç faz elektrikle çalıştığından dolayı içme suyuna dahi ulaşılamadığını, davalı TEİAŞ’ın kuruluş amacını yerine getirmeyip diğer davalı ile birlikte elektrik kesintisi yoluna gittiğini ileri sürerek; davalı şirketlerin jeneratörle elektrik dağıtım işi yapma şeklinde yarattığı muarazanın önlenmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
1. Davalı … EDAŞ vekili; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulamada kaçak elektriğin önüne geçebilmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, mağduriyete sebebiyet vermemek adına köyde su dağıtımı yapılabilmesi için yakıt ve bakım masrafları da dahil sabit jeneratör hizmeti vermek istediklerini, Dicle Bölgesinde kaçak kullanımın fazla olduğunu, bunun da kamu zararı oluşturduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı TEİAŞ vekili; elektrik aboneliği sözleşmesinin davacılar ile davalı … EDAŞ arasında yapıldığını, abone ilişkisi kapsamında enerji açma ve kapama işlemlerinin münhasıran diğer davalı tarafından yerine getirildiğini, davacının talepleri elektrik dağıtımına ve bunun kalitesine ilişkin olup; bundan tamamen davalı … şirketinin sorumlu olduğunu, dağıtım işleminin işleyiş ve aksamasından hiçbir şekilde sorumlu tutulamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı … EDAŞ’ın jeneratörle elektrik hizmetini sunma uygulaması ile elektrik enerjisinin kaliteli, sürekli ve kesintisiz sağlanamayacağının mevzuat hükümleri ve bilirkişi raporu ile de desteklendiği, davalı … şirketinin trafo enerji hattını üç fazdan tek faza düşürmesi işlemi ile evlerde elektrik enerjisinin kullanılamaz hale geldiği, abonelerin elektriksiz kaldığı, yine su kuyusundan motor ile temin edilen su ihtiyacının da kuyu motorlarının tek faz ile çalışamaması nedeniyle karşılanamadığı, bu halde abonelikleri olan vatandaşların elektriksiz ve susuz kaldığı, davalı şirketin trafo hattını üç fazdan tek faza indirerek elektriği kullanılamaz hale getirip jeneratör ile elektrik dağıtımını gerçekleştirmeye çalışması şeklindeki uygulaması kamu hizmeti niteliğinde olan elektrik sağlama hizmetinin esaslarına ve mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne, davalı şirketin köye jeneratör sistemi ile elektrik hizmetini sunmaya çalışması durumunun yönetmeliğe aykırı olduğunun tespiti ile davalı şirket tarafından davacıların elektrik aboneliklerinin bulunduğu Mardin İli Kızıltepe İlçesi Konuklu Mahallesine üç (3) faz (trifaz) bağlantısı olarak temin edilen elektrik enerjisinin tek faz (mono faz) seviyesine düşürülmesi nedeniyle oluşan muarazanın menine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı … EDAŞ vekili; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulamada kaçak elektriğin önüne geçebilmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, mağduriyete sebebiyet vermemek adına köyde su dağıtımı yapılabilmesi için yakıt ve bakım masrafları da dahil sabit jeneratör hizmeti vermek istediklerini, Dicle Bölgesinde kaçak kullanımın fazla olduğunu, bunun da kamu zararı oluşturduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun gerçeklikten ve objektif verilerden uzak olduğunu, davaya konu mahallenin beslendiği fiderde tarımsal sulama borcunun çok fazla olmasından kaynaklı monofaz aboneler etkilenmeyecek şekilde trifaz (üç faz) elektrik ile çalışan tarımsal sulama trafoları için şebekede modifikasyon çalışmaları yapıldığını, mevzuat gereğince şirketin kaçak trafoya elektrik vermesi gibi bir yükümlülüğü olmadığını, köy içme sularının Marsu’nun sorumluluğunda olduğunu, köylülerin diğer abonelik bağlantılarından elektrik almaları ve bölgedeki yüksek kaçak enerji kullanılmasından dolayı elektrik akımını güçsüzleştirdiğini, bundan dolayı sürekli elektrik kesintisi olduğunu, elektrik kesintisinin önüne geçebilmek için elektrik tellerinin ve trafoların onarım ve bakımının sürekli olarak yapıldığını, elektrik trafo merkezlerinden elektriğin tamamen kesilmediğini, sadece tri fazdan mono faza düşürüldüğünü, mesken abonelik sözleşmelerinde enerjinin mono fazdan verildiğini, abone sahibi meskeninde güç artırımı talebinde bulunuyorsa Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşmasının içinde yazılı olan yükümlülükleri (tadilat projesi, dağıtım şirketine enerji müsaderesi, depo fark bedeli, iç tesisat tadilatı ve sayaç değişikliği) yerine getirerek başvuru yapması gerektiğini, ancak bu eksiklikler yerine getirildiğinde tri faz verilebileceğini savunarak, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı TEİAŞ vekili; bu davada elektrik aboneleri ile diğer davalı şirket arasındaki problemden kaynaklı olduğunu, herhangi bir yetki ve sorumluluklarının mevcut olmadığını, TEİAŞ’ın ayrı bir tüzel kişiliğe sahip ve elektrik iletim şebekesinden sorumlu Kamu İktisadi Kuruluş olduğunu, açılan seri davaların büyük bir çoğunluğunda Mahkemelerce TEİAŞ yönünden husumet yönünden red kararı verdiğini, Mahkeme kararının hiç bir yerinde bir kusur ve sorumluluktan bahsedilmemiş olmasına rağmen davanın reddine ilişkin hüküm fıkrası kurulmayarak lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu savunarak, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; mahallindeki olası kaçak kullanımların nasıl tespit edileceği ve müeyyidesinin ne olacağının Yönetmelikle belirlendiği, Yönetmelik kapsamında davalının elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisini ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlaması gerekçesiyle; davalı … EDAŞ’ın istinaf başvurusunun esastan reddine, Mahkemenin gerekçeli kararı davalı TEİAŞ vekiline 12.03.2022 tarihinde tebliğ edildiği davalı vekilince iki haftalık istinaf süresi geçirildikten sonra 29.03.2022 tarihinde istinaf başvurusunda bulunulduğundan davalı TEİAŞ’ın istinaf başvurusunun süreden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı … EDAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde sunduğu nedenleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı şirketce elektrik hizmetinin verilmesi sırasında yaratılan muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 1 inci maddesine göre; Kanunun amacı; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin yapılmasının sağlanmasıdır.
2. 30 Mayıs 2018 tarihli Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin Tedarikçilerin yükümlülükleri başlığı altında yer alan 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; tedarikçilerin, elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlayacağı hüküm altına alınmıştır.
3. Değerlendirme
1. Davacılar tarafından davalı şirketlerin köye jeneratör sistemi kurarak elektrik dağıtımını sağlamasının yönetmelik hükümlerine ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğunun tespiti ile yaratılan muarazanın önlenmesi talebiyle davalılar aleyhine açılan davada, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilerek hüküm fıkrasına “davalılar” yerine sadece “davalı şirket” ve “davalı” ibareleri yazıldığı, davalı TEİAŞ’ın bu hususu temyize getirmediği, buna göre karardaki davalı ibaresinin her iki davalıyı da kapsadığı anlaşılmıştır.
2. Kaliteli ve kesintisiz olarak aboneye sunulması gereken elektrik enerjisinin jeneratör sistemi ile sunulmaya çalışılmasının yürürlükteki mevzuat hükümlerine aykırı olduğunun tespiti ile üç faz bağlantısı olarak temin edilen elektrik enerjisinin tek faz seviyesine düşürülmesi suretiyle oluşan muarazanın menine karar verilmesi, usul ve kanuna uygun bulunduğundan davalının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.