YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/500
KARAR NO : 2023/1737
KARAR TARİHİ : 01.06.2023
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1764 E., 2022/1423 K.
DAVA TARİHİ : 20.07.2020
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kızıltepe 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/269 E., 2021/194 K.
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı … EDAŞ vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı TEİAŞ vekilinin istinaf başvurusunun süreden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılardan Dicle EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; Kızıltepe İlçesi Yolaldı Köyünde ikamet etmekte olup davalı … EDAŞ’ın mesken abonesi olduklarını, davalı şirketce köylere jeneratör dağıtılıp mazot satılarak köylerin elektrik ihtiyacını bu şekilde sağlamak amacıyla yeni sistem kurulduğunu, bu sistemin yürürlükteki mevzuata aykırı olduğunu, sistemin hayata geçirilmesi için 40 tane köyün elektriği mono faza düşürüldüğünden diğer iki hattan elektrik alan evlerin elektriğinin kesildiğini, ayrıca köyün içme suyu kaynağının üç faz elektrikle çalıştığından dolayı içme suyuna dahi ulaşılamadığını, davalı TEİAŞ’ın kuruluş amacını yerine getirmeyip diğer davalı ile birlikte elektrik kesintisi yoluna gittiği ileri sürerek; davalı şirketlerin jeneratörle elektrik dağıtım işi yapma şeklinde yarattığı muarazanın önlenmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
1. Davalı … EDAŞ; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulamada kaçak elektriğin önüne geçebilmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, mağduriyete sebebiyet vermemek adına köyde su dağıtımı yapılabilmesi için yakıt ve bakım masrafları da dahil sabit jeneratör hizmeti vermek istediklerini, Dicle Bölgesinde kaçak kullanımın fazla olduğunu, bunun da kamu zararı oluşturduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı TEİAŞ; davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı … EDAŞ’ın jeneratörle elektrik hizmetini sunma uygulaması ile elektrik enerjisinin kaliteli, sürekli ve kesintisiz sağlanamayacağı mevzuat hükümleri ve bilirkişi raporu ile de desteklendiği, davalı … şirketinin trafo enerji hattını üç fazdan tek faza düşürmesi işlemi ile evlerde elektrik enerjisinin kullanılamaz hale geldiği, abonelerin elektriksiz kaldığı, su kuyusundan motor ile temin edilen su ihtiyacının da kuyu motorlarının tek faz ile çalışamaması nedeniyle karşılanamadığı, bu halde abonelikleri olan vatandaşların elektriksiz ve susuz kaldığı, davalı şirketin trafo hattını üç fazdan tek faza indirerek elektriği kullanılamaz hale getirip jeneratör ile elektrik dağıtımını gerçekleştirmeye çalışması şeklindeki uygulamasının kamu hizmeti niteliğinde olan elektrik sağlama hizmetinin esaslarına ve mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne, davalı şirketin köye jeneratör sistemi ile elektrik hizmetini sunmaya çalışması durumunun yönetmeliğe aykırı olduğunun tespiti ile davacıların elektrik aboneliklerinin bulunduğu Mardin İli, Kızıltepe İlçesi, Yolaldı Mahallesine üç (3) faz (trifaz) bağlantısı olarak temin edilen elektrik enerjisinin tek faz (mono faz) seviyesine düşürülmesi nedeniyle oluşan muarazanın menine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı … EDAŞ vekili; Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulamada kaçak elektriğin önüne geçebilmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, mağduriyete sebebiyet vermemek adına köyde su dağıtımı yapılabilmesi için yakıt ve bakım masrafları da dahil sabit jeneratör hizmeti vermek istediklerini, Dicle Bölgesinde kaçak kullanımın fazla olduğunu, bunun da kamu zararı oluşturduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun gerçeklikten ve objektif verilerden uzak olduğunu, davaya konu mahallenin beslendiği fiderde tarımsal sulama borcunun çok fazla olmasından kaynaklı monofaz aboneler etkilenmeyecek şekilde tri faz (üç faz) elektrik ile çalışan tarımsal sulama trafoları için şebekede modifikasyon çalışmaları yapıldığını, mevzuat gereğince şirketin kaçak trafoya elektrik vermesi gibi bir yükümlülüğü olmadığını, köy içme sularının MARSU’nun sorumluluğunda olduğunu, köylülerin diğer abonelik bağlantılarından elektrik almaları ve bölgedeki yüksek kaçak enerji kullanılmasından dolayı elektrik akımını güçsüzleştirdiğini, bundan dolayı sürekli elektrik kesintisi olduğunu, elektrik kesintisinin önüne geçebilmek için elektrik tellerinin ve trafoların onarım ve bakımının sürekli olarak yapıldığını, elektrik trafo merkezlerinden elektriğin tamamen kesilmediğini, sadece tri fazdan mono faza düşürüldüğünü, mesken abonelik sözleşmelerinde enerjinin mono fazdan verildiğini, abone sahibi meskeninde güç artırımı talebinde bulunuyorsa Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşmasının içinde yazılı olan yükümlülükleri(tadilat projesi, dağıtım şirketine enerji müsaderesi, depo fark bedeli, iç tesisat tadilatı ve sayaç değişikliği) yerine getirerek başvuru yapması gerektiğini, ancak bu eksiklikler yerine getirildiğinde tri faz verilebileceğini ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı TEİAŞ vekili; bu davada elektrik aboneleri ile diğer davalı şirket arasındaki problemden kaynaklı olduğunu, herhangi bir yetki ve sorumluluklarının mevcut olmadığını, TEİAŞ’ın ayrı bir tüzel kişiliğe sahip ve elektrik iletim şebekesinden sorumlu Kamu İktisadi Kuruluş olduğunu, açılan seri davaların büyük bir çoğunluğunda Mahkemece TEİAŞ yönünden husumet yönünden red kararı verdiğini, Mahkeme kararının hiç bir yerinde kusur ve sorumluluktan bahsedilmediği halde davanın reddine ilişkin hüküm fıkrası kurulmayarak lehlerine vekalet ücretine hükmedilmemesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu savunarak, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; mahallindeki olası kaçak kullanımların nasıl tespit edileceği ve müeyyidesinin ne olacağının Yönetmelikte belirlenmiş olduğu Yönetmelik kapsamında davalının elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisini ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlaması gerektiği gerekçesiyle; davalı … EDAŞ vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, gerekçeli kararın davalı TEİAŞ vekiline 12.03.2022 tarihinde tebliğ edildiği ancak davalı vekilince iki haftalık istinaf süresi geçirildikten sonra 29.03.2022 tarihinde istinaf başvurusunda bulunulduğu gerekçesiyle, davalı TEİAŞ vekilinin istinaf başvurusunun süre yönünden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı … EDAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde sunduğu nedenleri temyiz dilekçesinde tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı şirketçe elektrik hizmetinin verilmesi sırasında yaratılan muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 1 inci maddesine göre, Kanunun amacı; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin yapılmasının sağlanmasıdır.
2. 30 Mayıs 2018 tarihli Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin Tedarikçilerin yükümlülükleri başlığı altında yer alan 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; tedarikçilerin elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlayacağı hüküm altına alınmıştır.
3. Değerlendirme
1. Davacılar tarafından davalı şirketlerin köye jeneratör sistemi kurarak elektrik dağıtımını sağlamasının yönetmelik hükümlerine ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğunun tespiti ile muarazanın önlenmesi talebiyle davalılar aleyhine açılan davada, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilerek hüküm fıkrasına “davalılar” yerine sadece “davalı şirket” ve “davalı” ibareleri yazıldığı, davalı TEİAŞ’ın bu hususu temyize getirmediği, buna göre karardaki davalı ibaresinin her iki davalıyı da kapsadığı anlaşılmıştır.
2. Kaliteli ve kesintisiz olarak aboneye sunulması gereken elektrik enerjisinin jeneratör sistemi ile sunulmaya çalışılmasının yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırı olduğunun tespiti ile üç faz bağlantısı olarak temin edilen elektrik enerjisinin tek faz seviyesine düşürülmesi suretiyle oluşan muarazanın menine karar verilmesi, usul ve kanuna uygun bulunduğundan davalı şirketin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.