YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4313
KARAR NO : 2023/2601
KARAR TARİHİ : 09.10.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … … 24. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/548 E., 2022/57 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı; davalıların amcası olduğunu, davalılar ile müşterek hissedar bulundukları … ili, …, … … Mahallesi, … Sokak, No:19 adresinde bulunan gayrimenkulün davalıların murisi, kendisinin de kardeşi olan … tarafından 01.01.2003 tarihinde kiraya verildiğini, davalıların murisinin 2006 yılında vefat ettiğini, kiralayan mütevaffanın yerine mirasçıların kiraları almaya devam ettiğini ve halen kiraların davalılar tarafından alındığını, kiranın gerçek miktarının bilinmediğini, ancak davalıların göndermiş oldukları ihtarnamedeki açıklamaya göre 2012 yılında aylık kirasının 6.153,00 TL olduğunu, 01.01.2008 tarihinden itibaren aylık kiranın 4.037,00 TL, 01.01.2009 tarihinden itibaren aylık kiranın 4.486,00 TL, 01.01.2010 tarihinden itibaren aylık kiranın 4.984,00 TL, 01.01.2011 tarihinden itibaren aylık kiranın 5.538,00 TL, 01.01.2012 tarihinden itibaren aylık kiranın 6.153,00 TL, 01.01.2012 tarihinden itibaren aylık kiranın 4.037,00 TL, 01.01.2013 tarihinden itibaren aylık kiranın 6.768,00 TL olduğunun öğrenildiğini, 5 yıl 3 aylık toplam net kira miktarının 328.201,00 TL olduğunun görüldüğünü belirterek 1/3 hisse oranı olarak kira miktarı olan 109.400,00 TL kira alacağının faiz, masraf ve ücreti vekalet ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
2. Yargılama sırasında davacı vefat ettiğinden mirasçıları dahil edilerek davaya devam olunmuştur.
II. CEVAP
Davalılar süresinde olmayan cevap dilekçesiyle; kira bedellerinin taraflarınca alınmadığını, kiracı kim ve bedellerin kimin tarafından alındığını bilmediklerini, … 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/185 E. ve … 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/96 E. sayılı dava dosyasına karşılık kötü niyetle davanın açıldığını savunarak davanın reddini istemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
… … 24. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.10.2019 tarihli ve 2013/834 E., 2019/325 K. sayılı ilamıyla; alacağın kira alacağı olduğu gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine dair verilen kararın … Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 07.10.2020 tarihli ve 2020/1444 E., 2020/1403 K. sayılı ilamıyla; mahkemenin görevli olduğu, işin esasına girilerek inceleme yapılması gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesi üzerine dosyanın gönderildiği İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu taşınmazın sağlığında … tarafından kiraya verildiği, …’ün vefatı sonrasında kira ilişkilerinin devam ettirildiği, mirasçı davalı … tarafından banka vasıtasıyla bir kısım kira ödemelerinin alındığı, davacı veya mirasçılarına kiracılar tarafından kira ödemesi yapıldığına veya davalılarca kira bedellerinin davacıya payı oranında iade edildiğine ilişkin dosya kapsamında bir delil bulunmadığı, davalı … mirasçılarının kira bedellerinin ödenmesi hususunda sorumlu olduğu gerekçesiyle; taleple bağlılık ilkesi de gözetilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar; dava konusu istenilen kira bedellerinin davalılara ödendiğine ilişkin davalı …’ın banka hesabına yatırılan bedel dışında herhangi bir delil bulunmadığını, davalı … tarafından hesabına yatan 44.060,00 TL kira bedeli olduğunun bilirkişi raporu ile hesap edildiğini, bu bedelden davacıların hissesine düşen bedeli davalı …’ın elden ödeme yaptığını, elden ödeme kabul edilmese bile rapora göre davacılara düşen hisse miktarının 14.686,00 TL olduğunu, mahkemece verilen kararın neye göre hesap edildiğinin belli olmadığını, bilirkişi raporlarının çelişkili olduğunu, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmişlerdir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmadığı, ayrıca alınan bilirkişi raporunun taraf, mahkeme ve istinaf kanun yolu denetimine olanak sağlayacak şekilde düzenlendiği, hükme esas alınmaya yeterli olduğu, mahkemece verilen kararın yerinde bulunduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar; hangi davalının ne kadar bedel aldığı konusunda inceleme yapılmadığını, davacıların bu hususu ispat edemediğini, dosya içerisinde hesaplamanın neye göre yapıldığının belli olmadığını, bilirkişi raporlarının birbiri ile çeliştiğini, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tarafların müşterek hissedar bulundukları taşınmazın kiraya verilmesi nedeniyle hissesine düşen kira bedellerinin ödenmesine dair alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (6098 sayılı Kanun) İşin Görülmesi başlıklı 526 ncı maddesi şöyledir:
“Vekâleti olmaksızın başkasının hesabına işgören, o işi sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak görmekle yükümlüdür.”
2. 6098 sayılı Kanun’un İşin İşgörenin Menfaatine Yapılması Halinde başlıklı 530 uncu maddesi şöyledir:
“İşsahibi, kendi menfaatine yapılmamış olsa bile, işgörmeden doğan faydaları edinme hakkına sahiptir; ancak zenginleştiği ölçüde, işgörenin masraflarını ödemek ve giriştiği borçlardan onu kurtarmakla yükümlüdür.”
3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) İspat Yükü başlıklı 6 ncı maddesi şöyledir:
“Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.”
4.Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 30.12.2021 tarihli ve 2021/6619 E., 2021/13924 K. sayılı ilamı.
5.Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 18.09.2012 tarihli ve 2012/7170 E., 2012/20084 K. sayılı ilamı.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle davalı … dışında diğer davalılar açısından hangi kira bedelinin alındığına ilişkin temyiz itirazının istinafta ileri sürülmediğinden temyizde ileri sürülemeyeceği anlaşılmasına göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2. Dava dosyasının incelenmesinde; davacıların murisi ile davalıların murisinin kardeş olduğu, tarafların murislerinin dava konusu taşınmazda 1/3’er hisse sahibi olduğu, taşınmazın davalıların murisi tarafından 01.01.2003 tarihinde kiraya verildiği, murisleri 2006 yılında vefat eden davalıların ise kira bedelini almaya devam ettiklerini ileri süren davacıların, 2008 yılı ile 2013 yılı arasındaki kira bedellerinden hisselerine düşen miktarın talep edildiği, dosya kapsamında davalı …’a yapılan ödemelerin delil olarak sunulduğu, davalı …’ın hesabına giren kira bedeli açıklaması bulunan tüm bedellerin belirlendiği, bu bedel üzerinden davanın kabulüne karar verilmiş ise de dava konusu edilen taşınmazın … İli, …, … … Mahallesi, … Sokak, No:19 adresinde bulunan gayrimenkul olduğu, davalıya yapılan ödemelerin dava konusu edilen bu taşınmaz ilişkin olduğu anlaşılamamaktadır.
Hal böyle olunca, dava konusu yapılan … İli, …, … … Mahallesi, … Sokak, No:19 adresinde bulunan taşınmaza ilişkin olarak Handan’ın hesabına yapılan kira ödemeleri belirlenip, davalıların davacının hissesine düşen miktar kadar vekaletsiz … görme hükümlerine göre sorumlu olduğu değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, davalı …’ın hesabına giren ve dava konusu yapılan taşınmazla ile ilgisi ispat olunamayan tüm kira ödemesi açıklaması olan bedellerden sorumlu tutularak davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
O halde Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesinin kararının yukarıda açıklanan sebeple bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davalıların sair temyiz itirazlarının reddine,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının davalılar yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.10.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.