YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/427
KARAR NO : 2023/2470
KARAR TARİHİ : 03.10.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki ayıp nedeniyle misli ile değişim davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı; 11.12.2019 tarihinde, 118.952,50 TL bedelli, 2019 model … … 1.3 …aracı sıfır olarak davalıdan satın aldığını, aracı bir süre kullandıktan sonra debriyaj pedalına basarken ve çekerken ses gelmesi şikâyeti üzerine servise başvurduğunu, 22.01.2020 tarihinde aracın bazı parçalarının değiştirildiğini ancak sesin hiçbir şekilde düzelmediğini ileri sürerek öncelikle aracın ayıpsız misli ile değişimi, bu hususun mümkün olmaması halinde araç bedeli olarak davalıya ödenen 118.952,50 TL bedelin aracın fatura edildiği tarih olan 11.12.2019 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı; üretici firma olmayıp sadece aracın satışını yapan bayi olduğunu, bu nedenle husumet itirazının bulunduğunu, ayıp ihbar yükümlülüğünün süresinde yerine getirilmediğini, davacının seçimlik haklarından onarım hakkını kullandığı, dava konusu araçta, bedel iadesini/araç değişimini gerektirecek koşulların oluşmadığı, araçta ayıp bulunmadığı, aracın, kullanımına engel hiçbir şikayet olmaksızın yararlanılmakta olmasına rağmen değişiminin talep edilmesinin edimler arasında nispetsizlik yaratacağını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; heyet bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen rapor ve ek raporla da sabit olmak üzere, araçta oluşan sesin kullanıcı hatasından kaynaklanmadığı, ses sorununun devam ettiği, araçta debriyaj pedalına basarken ve çekerken ses gelmesinin imalattan kaynaklı olduğu, tüketici hatasının olmadığı, aracın gizli ayıplı olduğu, satış bedeli ile değer kaybı miktarı karşılaştırıldığında ve ses sorununun devam ettiği dikkate alındığında davacı tüketicinin bu duruma katlanmasının beklenemeyeceği, bu nedenle davacının ayıplı malın yenisi ile değiştirilmesi talebinin hakkaniyete uygun olduğu, davalı firmanın gizli ayıp nedeniyle davacı tüketiciye karşı sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile dava konusu 11.12.2019 tarihli … seri ve sıra numaralı faturada özellikleri belirtilen 2019 model … … 1.3 …marka ve model aracın ayıplı olduğunun tespiti ile aracın ayıpsız misli ile değiştirilerek davacıya verilmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı; üretici firma olmayıp sadece aracın satışını yapan bayii olduğunu, davacının ayıp ihbar yükümlülüğünü yasal süresi içerisinde yerine getirmediğini, seçimlik haklarından onarım hakkını kullandığını, davacının iddiasının aksine arızaların tekrar etmediğini, araçtan ses geliyor iddiasının gerçek dışı olduğunu, aracın detaylıca incelenmediğini, desibel ve benzeri ölçümler yapılmadığını, araç değişimi koşulları oluşmadığını, aracın misli ile değişim talebinin hak ve menfaatler dengesine aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ayıplı mal sebebiyle tüketicinin, seçimlik haklarını; satıcı, ithalatçı veya üreticiye karşı kullanabileceği, aracın 11.12.2019 tarihinde alındığı, alınmasından kısa bir süre sonra araçta debriyaj pedalına basarken ve çekerken ses şikayeti ile onarım için yetkili servise götürüldüğü, arıza nedeniyle 1 adet debriyaj hidrolik borusu, bir adet fren aksam temizleyici, 1 adet fren hidroliği kullanılarak … kapsamında tamirat yapıldığı ancak ayıbın giderilmediği, aldırılan bilirkişi raporunda ayıbın imalata bağlı üretim hatasından kaynaklı bir ayıp olduğu, alım sırasında dıştan belirlenemeyeceği, teknik yönden ayıbın servisçe giderilemeyeceği, araçla ilgili şikayetin aynı model bazı araçlarda da olduğu, bu hali ile davalı şirketin davacı tüketiciye karşı sorumlu bulunduğu, davacı tüketicinin aracı 0 km alması ve ayıbın niteliğine göre ses hatasının giderilemeyeceğinden aracın bu şekilde kullanılmasının tüketiciden beklenemeyeceği, misli ile değişime karar verilmesinin taraflar arasındaki hak yarar dengesi ve hakkaniyet ilkesine uygun bulunduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek; kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ayıplı aracın misli ile değişimi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un ”Ayıplı Mal” başlıklı 8 inci maddesi; “Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır. (2) Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.”

2. Aynı Kanun’un ”Tüketicinin Seçimlik Hakları” başlıklı 11 inci maddesi ise; “(1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici; a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. (2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz. (3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır. “
3. Aynı Kanunu’nun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası; “Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya aittir.
Bu karine, malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyor ise uygulanmaz. ”

3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına, temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere, karara esas alınan bilirkişi raporunda, dava konusu araçta onarıma rağmen ayıbın devam ettiğinin ve ayıbın üretimden kaynaklı gizli ayıp niteliğinde olduğunun tespit edilmesine, davacının kanunen ihbar yükümlülüğü bulunmadığı gibi, davalının aracın ayıplı olmadığını ispatlayamadığı, aracın ayıpsız misli ile değişimine karar verilmesinde bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre; davalının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeple;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

03.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi