YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2057
KARAR NO : 2023/1423
KARAR TARİHİ : 11.05.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2022/63 E., 2022/497 K.
DAVA TARİHİ : 17.02.2022
KARAR : Davanın reddi
Taraflar arasında, İlk Derece Mahkemesinde görülen hakem heyeti kararına itiraz davasında davanın reddine, Seyhan Kaymakamlığı Tüketici Sorunları Heyeti Başkanlığının 09.02.2022 tarih ve 049920220000570 sayılı kararının onanmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı, adli yardım talepli dava dilekçesinde; Çukurova Üniversitesi Meslek Yüksekokulunda öğrenci olduğunu, okula gelen tanımadığı kişinin kendisine dijital eğitim seti olduğunu söyleyerek abonelik yaptığını, 14 gün içerisinde de siteye girmezse iptal olacağını söylediğini, her abone başına da 15 TL kazanacağını söyleyip bir belgeyi imzalattığını, daha sonra sözleşmeyi incelediğinde boş bir pembe sayfa olduğunu gördüğünü, siteye bakmaya girdiğinde böyle bir site olmadığını fark ettiğini, aktivasyon kartı bulup üzerindeki numarayı aradığını, ancak cevap verilmediğini, sözleşmeyi imzaladıktan 15 gün sonra birçok farklı numaradan arandığını ve tehditkar bir tutum sergilenerek para ödemesi gerektiğini söylediklerini, elinde sözleşme yedeği olmadığını, yazılı bilgilere ulaşamadığından cayma hakkını kullanamadığını, Seyhan Hakem Heyetinden adına 2.500 TL’lik borç tutarı geldiğini, kendisinin herhangi bir hizmet almadığını, dolandırıldığını belirterek söz konusu borç tutarının iptal edilerek mağduriyetinin giderilmesini ve Seyhan Kaymakamlığı Tüketici Sorunları Heyeti Başkanlığının 09.02.2022 tarih ve 049920220000570 sayılı kararının iptalini talep etmiştir.
2. Mahkemece, davacının adli yardım talebi 24.02.2022 tarihli ara karar ile kabul edilmiş ve ücreti sonradan ödenmek üzere dava sonuçlanıncaya kadar davacı adına avukat temin edilmesine karar verilmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davaya konu Seyhan Kaymakamlığı Tüketici Sorunları Heyeti Başkanlığının 09.02.2022 tarih ve 049920220000570 sayılı kararında, “aynı konu hakkında 07.07.2021 toplantı tarih ve 049920210002515 Nolu karar ile mükerrer başvuru yapıldığı, karar tebliğinden sonra 15 gün içinde taraflar için mahkeme yolunun açık olduğu, itiraz hakkının kullanılmaması durumunda davaya konu ücret tahsili için icra dairelerine başvurulabileceği, icra borcuna itiraz hallerinde itirazın iptali davası açılması gerektiği tespit edilmiş olup söz konusu başvurunun konusuz kaldığı kanaatine varılmıştır.” şeklinde davacının lehine olacak şekilde karar verildiği, ancak davacının bu hususta bilgisinin olmaması nedeniyle davaya konu hakem heyeti kararına itiraz ettiği gerekçesiyle davanın reddine, Seyhan Kaymakamlığı Tüketici Sorunları Heyeti Başkanlığının 09.02.2022 tarih ve 049920220000570 sayılı kararının onanmasına karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Yoluna Başvuran
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Adalet Bakanlığınca, mahkemece avukatın davayı kazanması halinde kendi müvekkilinden akdi, karşı yandan ise kanuni vekalet ücretine; kazanamaması halinde ise sadece akdi vekalet ücretine hak kazanacağı, 6100 sayılı Kanun’un 323 üncü ve 330 uncu maddelerinde belirtilen vekalet ücretinin kanuni vekalet ücreti olduğu, 6100 sayılı Kanun’un 340 ıncı maddesinde adli yardım kapsamında düzenlenen vekalet ücretinin ise vekil ile müvekkili arasında doğan vekalet ücreti olduğu ve maddedeki özel düzenleme gereği yargılama giderlerinden sayıldığı, buna göre de 6100 sayılı Kanun’un 339 uncu maddesi gereği davada haksız çıkan davacıdan tahsilinin gerektiği, şayet anılan ücretin tahsilinin adli yardımdan yararlananın mağduriyetine sebep olacağının değerlendirilmesi halinde bunun ayrıca gerekçelendirilmesi gerektiği düşünülmeden yazılı şekilde doğrudan vekalet ücretinin Hazineden tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın kanun yararına bozulmasına karar verilmesini talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, adli yardım talebi kabul edilen davada müvekkil ve vekil arasındaki vekalet ücretinin doğrudan Hazineden tahsiline karar verilip verilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur.
2. Temyiz talebi Yargıtayca yerinde görüldüğü takdirde, 6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca karar kanun yararına bozulur ve bu bozma, kararın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmaz.
3. 6100 sayılı Kanun’un Adli Yardımla Ertelenen Yargılama Giderlerinin Tahsili başlıklı 339 uncu maddesi şöyledir:
“Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yararlanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir.
(Ek fıkra: 11/04/2013-6459 S.K./24. md) Adli yardım kararından dolayı Devletçe ödenen veya … tutulan yargılama giderlerinin tahsilinin, adli yardımdan yararlananın mağduriyetine neden olacağı mahkemece açıkça anlaşılırsa, mahkeme, hükümde tamamen veya kısmen ödemeden … tutulmasına karar verebilir.”
4. 6100 sayılı Kanun’un Adli Yardım Kararıyla Atanan Avukatın Ücretinin Ödenmesi başlıklı 340 ıncı maddesi şöyledir:
“Adli yardımdan yararlanan kişi için mahkemenin talebi üzerine baro tarafından görevlendirilen avukatın ücreti, yargılama gideri olarak Hazineden ödenir.”
3. Değerlendirme
Dava dosyasının incelenmesinde; davacının 24.02.2022 tarihli ara kararla adli yardım talebinin kabulü ile ücreti sonradan ödenmek üzere dava sonuçlanıncaya kadar davacı adına avukat temin edilmesine karar verildiği, dava sonucunda ise davanın reddine karar verildiği, 6100 sayılı Kanun’un 340 ıncı maddesinde gereğince müvekkil davacı ile vekili Avukat Ersen Deran arasındaki akdi vekalet ücretinin yargılama giderlerinden sayıldığı ve yine 6100 sayılı Kanun’un 339/2 nci maddesi gereğince adli yardımdan yararlanan davacının açıkça mağduriyetine neden olması halinde Devletçe ödenen veya … tutulan yargılama giderlerinin tahsilinin tamamen veya kısmen … tutulmasına karar verilebileceği, ancak mahkemece bu konuda gerekçe oluşturulmaksızın Hazineden karşılanmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
O halde, mahkemece yukarıda açıklanan yasal düzenlenmeler ışığından gerekçe oluşturularak, davacı vekili lehine hükmedilen vekalet ücretinden, davacının tamamen veya kısmen … tutularak Hazineden karşılanmasına karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Hal böyle olunca, Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz talebinin kabulü gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.