YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1993
KARAR NO : 2023/1728
KARAR TARİHİ : 01.06.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/190 E., 2021/245 K.
DAVA TARİHİ : 30.01.2012
KARAR : Davanın kısmen kabulü
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davacı vekili,
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, taraflar arasında menkul satım sözleşmesi yapıldığını, satışa konu makinenin 01.10.2002 tarihinde davalı hastane yetkililerine teslim edildiğini, 18.12.2002 tarihinde kesin kabul işleminin yapıldığını, davaya konu makinenin sık sık arızalandığı iddiasıyla davalının sözleşmeyi feshederek bedelin tazmini için İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2006/149 E. sayılı dosyası üzerinden dava açtığını, davanın davalı idare lehine sonuçlandığını, mahkeme ilamında belirtilen miktarın İstanbul 3. İcra Müdürlüğünün 2011/4063 E. sayılı dosyası ile tahsil edilmekte olunduğunu, 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin ilamında davaya konu makinenin şirkete iadesine yönelik karar verildiğini, makinenin teslim alınmak için gidildiğinde makinenin parçalandığını ve birkısım parçalarının kullanıldığını, bir kısmının da hurda mahiyetinde kaldırıldığının tespit edildiğini, Kartal 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/47 Değişik iş sayılı dosyası üzerinden tespit yaptırdıklarını ileri sürerek; tespit edilen 55.875 TL bedelin davalıdan ticari faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; görev ve zamanaşımı itirazında bulunarak davacının ayıbı hile ile gizlediğini, makinenin sık sık arızalandığını ve garanti kapsamında tamir edildiğini, daha sonra sözleşmeyi feshettiklerini, ödedikleri bedelin mahkeme kararı ile iadesine karar verildiğini, müvekkilinin makinenin iade alınması için davacıya müracaat ettiğini ancak davacının makineyi teslim almadığını, davacının kötü niyetli olarak makinenin fabrika çıkış fiyatını talep ettiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 21.01.2016 tarih ve 2012/126 E. ve 2016/38 K. sayılı kararı ile; davaya konu ultrosonik yıkama makinesinin davacıya iadesine, bunun mümkün olmaması halinde 1.000 TL hurda değerinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay Kapatılan 13. Hukuk Dairesinin 05.12.2018 tarih ve 2016/8858 E.- 2018/11702 K. sayılı ilamı ile; HMK’nın 26 ıncı maddesi uyarınca hakim tarafların talepleri ile bağlı olup, bundan fazlasına veya başka şeye karar veremeyeceği, mahkemece, bu hususlar gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde talebi aşacak nitelikte ve infazda tereddüt uyandıracak şekilde terditli olarak karar verilmesinin hatalı olduğundan bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamı ve alınan bilirkişi raporundaki tespitlere göre, İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2006/146 E. ve 2008/775 K. karar sayılı dosyasında, dava konusu ultrasonic yıkama makinasinin davalıya iadesi koşulu ile 22.900 TL’nin 01.03.2004 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davacıya verilmesine karar verildiğinin anlaşıldığı, ancak mahkeme kararından sonraki süreçte bilirkişi raporlarında da tespit edildiği üzere davacı şirketin sattığı ve parasının tamamını aldığı makineyi uzun bir süre boyunca teslim almadığı, makine bedelini faizi ile birlikte ödemediği geçen süre zarfında ise makinenin teslimi için gidildiğinde makinenin kullanılmadığı için tamamen dağılmış halde olduğunun, makinenin bu durumda tamir edilmesinin teknik ve ekonomik yönden uygun olamayacağı ve tamir edilse dahi randıman vermeyeceği ve dolayısıyla PERT-TOTAL (tam hasarlı) kabul edilmesinin uygun olduğu, makinenin hurda bedelinin 1000 TL olduğu da dosya içinde bulunan bilirkişi raporlarında tespit edildiği, dava açıldığı tarih itibariyle dahi davacı tarafça, davalı tarafa makine bedelinin tamamının ödenmediği, ödemelerin peyder pey yapıldığı görülmüş olup, geçen süreç içerisinde de dosyadaki yazışmalardan davalı tarafından makinenin iadesi için davacıya bir kısım ihtarlar yapıldığı ancak davacının sessiz kaldığının görülmüş olduğu, davanın kısmen kabulüne; 1000 TL’nin müktesep kazınılmış haklar da gözetilerek, 17.01.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde
bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 17.02.2022 tarihli ve 2022/243 E.- 2022/1215 K. sayılı ilamı ile mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davacı vekili; bozma ilamına rağmen yeniden hatalı karar verildiğini, davalının dava konusu makineyi davacıya teslim etmeyerek temerrüde düştüğünü, davalının kusurlu olduğunu, davalının sorumluluktan kurtulması için makineyi bir ardiyeye tevdi etmesi gerektiğini beyan ederek onama ilamının düzeltilerek mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, menkul satım sözleşmesinin feshedilmiş olmasına rağmen makinenin iade edilmediği iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Bundan başka, Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş olan bu kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle alınan bilirkişi
raporu ile dava konusu makinenin pert-total vaziyette bulunduğu ve davalı tarafın ihtarlarına rağmen makinenin teslim alınmamış olması ve bozmaya uyularak verilen mahkeme kararında bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin karar düzeltme isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
VIII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin karar düzeltme isteminin REDDİNE,
Aşağıda yazılı bakiye karar düzeltme harcının ve para cezasının düzeltme isteyene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
01.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.