YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1601
KARAR NO : 2023/2392
KARAR TARİHİ : 25.09.2023
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 40. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1889 E., 2021/1622 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/337 E., 2021/42 K.
Taraflar arasındaki aracın mülkiyetinin iptali ve terkin davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesinin 11.08.2021 tarihli ek kararıyla istinaf başvurusunun süreden reddine ilişkin karar verilmiş, İlk Derece Mahkemesinin 11.08.2021 tarihli ek kararı süresinde davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; 12.11.2003 tarihinde nüfus cüzdanını kaybettiğini ve aynı … zayi müracaat tutanağı düzenletip … nüfus cüzdanı çıkarttığını, 24.10.2011 tarihinde adına 34 ZDB 38 plakalı aracın tescil edildiğini ve bu aracın MTV ve bir takım trafik cezalarının olduğunu öğrendiğini, … … isimli şahsın 2003 yılında kaybettiği nüfus cüzdanı ile Büyükçekmece 2.Noterliğinden … Gülmez’e vekaletname verdiğini, … Gülmez’in 34 ZDB 38 plakalı aracı kendisi adına tescil ettiğini öğrendiğini, 2011 yılında sahtecilik ve dolandırıcılık olayını öğrendikten sonra Gebze Cumhuriyet Başsavcılığına … olduğu 29.11.2011 tarih ve 2011/8265 muhabere sayılı dilekçe ile şikayetçi olduğunu, hiçbir şekilde görmediği ve sahip olamadığı 34 ZDB 38 plakalı aracın borçlarından dolayı ilgili vergi dairesi tarafından icra takibine maruz kaldığını, yargılamaya konu aracın kendisine ait olmadığını belirterek 34 ZDB 38 plakalı aracın kendisine ait olmadığının tespitine ve trafik sicilinden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; idari merciye başvuru yapılmadan doğrudan dava açılmasının hukuken mümkün olmadığını, idari merci tecavüzüne neden olduğunu, uyuşmazlığın idari yargının görev alanına girdiğini, idarenin kusurundan kaynaklanan bir zarar olmadığını ve illiyet bağının bulunmadığını, idarenin hukuki sorumluluğundan söz edebilmek için ortada bir zararın bulunması ve bunun idareye yüklenebilen bir işlem ve eylemden doğması, başka bir anlatımla zararla, idari faaliyet arasında illiyet bağı bulunması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.09.2019 tarihli ve 2019/363 E., 2019/190 K. sayılı ilamıyla; dava dilekçesinin … Asliye Hukuk Mahkemesine hitaben yazıldığı, davacının 05.09.2019 tarihli dilekçesinde … Asliye Hukuk Mahkemesini seçmesi gerekirken sehven mahkemeyi seçtiği gerekçesiyle dosyanın … Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine ve esasın bu şekilde kapatılmasına karar verilmiştir.
2. Dosyanın gönderildiği İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; aracın davacı tarafından satın alınmadığı, kimliğini kaybetmesi neticesinde bu olaylarla karşılaştığı ve bu durumun ispatı için kayıp tutanağı düzenlettiği ve suç duyurusunda bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, 34 ZDB 38 plakalı aracın davacı adına olmadığının tespit edilmesine, Trafik Sicilinden davacıya ait kaydın terkinine karar verilmiştir.
3.İlk Derece Mahkemesinin 11.08.2021 tarihli istinaf başvusurunun değerlendirilmesine dair ek kararıyla; gerekçeli kararının davalıya 09.06.2021 tarihinde tebliğ edildiği, iki haftalık istinaf kanun yoluna başvurma süresinin 23.06.2021 günü son bulduğu, davalının 24.06.2021 tarihinde yasal istinaf kanun yoluna başvurma süresi geçtikten sonra başvuruda bulunduğu gerekçesiyle davalının süresinde yapılmayan istinaf kanun yoluna yoluna başvurma talebinin 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 346 ncı maddesinin 1 … fıkrası gereğince reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen 11.08.2021 tarihli ek kararına karşı süresi içinde davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı 20.02.2021 tarihli İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı istinaf dilekçesinde; uyuşmazlığın idari yargının görev alanına girdiğini, idarenin kusurunun olmadığını, idarenin kusurundan kaynaklanan bir zarar olmadığını ve illiyet bağının bulunmadığını, idarenin hukuki sorumluluğundan söz edebilmek için ortada bir zararın bulunması ve bunun idareye yüklenebilen bir işlem ve eylemden doğması, başka bir anlatımla zararla, idari faaliyet arasında illiyet bağı bulunması gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı, 11.08.2021 tarihli istinaf başvurusunun reddine dair verilen ek karara karşı istinaf dilekçesinde; kararın hukuka aykırı olduğunu, davaya cevap dilekçesi ve istinaf dilekçesini tekrarla davanın reddinin gerektiğini ileri sürerek istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; mahkemenin gerekçeli kararının davalıya 09.06.2021 tarihinde tebliğ edildiği, 6100 sayılı Kanun’un 345 … maddesinin 1 … fıkrasında öngörülen iki haftalık istinaf kanun yoluna başvurma süresinin 23.06.2021 günü son bulduğu, davalı tarafından yasal istinaf başvuru süresi geçtikten sonra 24.06.2021 tarihinde istinaf kanun yolu başvurusunda bulunulduğu, bu itibarla Mahkeme kararında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı; istinaf başvurusunun süresinde yapıldığını, evrakların mahkeme dosyasına girme tarihi gecikebildiğinden bu hususun dikkate alınması gerektiğini ileri sürerek istinaf kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sahte evrakla adına tescili yapılan aracın adına olmadığının tespiti ile adına yapılan tescilin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) İstinaf dilekçesinin reddi başlıklı 346 ncı maddesi “İstinaf dilekçesi, kanuni süre geçtikten sonra verilir veya kesin olan bir karara ilişkin olursa, kararı veren mahkeme istinaf dilekçesinin reddine karar verir ve 344 üncü maddeye göre yatırılan giderden karşılanmak suretiyle ret kararını kendiliğinden ilgiliye tebliğ eder.
Bu ret kararına karşı tebliği tarihinden itibaren bir hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir. İstinaf yoluna başvurulduğu ve gerekli giderler de yatırıldığı takdirde dosya, kararı veren mahkemece yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilir. Bölge adliye mahkemesi ilgili dairesi istinaf dilekçesinin reddine ilişkin kararı yerinde görmezse, ilk istinaf dilekçesine göre gerekli incelemeyi yapar.” şeklindedir.
3.Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle davalının süresinde istinaf talebinde bulunmadığı, istinaf başvurusunun süresinde olmadığından reddine dair verilen İlk Derece Mahkemesinin 11.08.2021 tarihli ek kararının süresinde istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davalının 11.08.2021 tarihli ek karara karşı istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, davalının süresinde kararı istinaf etmediği anlaşılmakla davalının tüm temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalının yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.