YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/159
KARAR NO : 2023/1590
KARAR TARİHİ : 24.05.2023
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1802 E., 2022/1766 K.
DAVA TARİHİ : 03.01.2012 / 07.03.2010
KARAR : Asıl davanın kısmen kabulü, birleşen davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sinanpaşa Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/311 E., 2021/89 K.
Taraflar arasındaki birleştirilerek görülen alacak ve tasarrufun iptali davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili ile davalılardan …. ve .. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Dosya içeriğine göre asıl dava reddedilen ve birleşen davada hüküm altına alınan miktarların, Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca kesinlik sınırı olarak belirlenen 107.090 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla; davacılar vekilinin asıl davaya yönelik, davalılar vekilinin ise birleşen davaya yönelik temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalılar vekilinin asıl davaya yönelik gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar vekili; murisleri …’in verdiği vekaletnameye istinaden davalı …’ın hesaplardan çekmiş olduğu paraları, murisin hastalığını fırsat bilip kaçırdığını ve vekalet görevini kötüye kullandığını ileri sürerek; 169.128,53 TL ve 12.285 USD’nin davalıdan alınarak davacılara çekildiği tarihden itibaren mevduata uygulanan en yüksek avans faizi ile birlikte miras payları oranında ödenmesini talep etmiş; 21.03.2012 tarihli dilekçesi ile alacak talebini 154.128,53 TL ve 12.285,00 USD olarak belirlemişlerdir.
2. Davacılar birleşen 2012/336 E. sayılı davada; davalı …’ın muristen aldığı vekaletnameye istinaden …plakalı traktörü ve Afyonkarahisar İli, Sinanpaşa İlçesi, Ahmetpaşa Köyünde bulunan 731 parsel sayılı taşınmazı davalı … üzerine satış gibi göstererek tescil ettirdiğini, taşınmazın diğer davalı …’e satıldığını ileri sürerek; söz konusu tasarrufların iptali ile yasal payları doğrultusunda davacılar adına tescilini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı … vekili; murisin…’ın amcası olduğunu, hesabından çekilen paraların bir kısmının murisin talimatları doğrultusunda hayır işlerinde harcandığını, bir kısmının ise cenaze ve defin işlemlerinde kullanıldığını ayrıca bakım ve gözetim görevinin karşılığı olarak bu bedel içerisinde kendisine 10.000 TL ödenmesi gerektiğini ileri sürerek; tüm bu kalemler düşüldükten sonra geriye kalacak bakiye tutarın davacılara iadesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporu ve dinlenen tanık beyanları doğrultusunda toplamda 29.631,44 TL’nin davalı tarafından vekalet görevi dahilinde kullanıldığı gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulü ile 124.497,09 TL ile 12.285 USD’nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, birleşen davanın kabulü ile 27.589,36 TL’nin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacılar ve davalılarda Ragıp ve Emine vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili; asıl davanın reddedilen kısmının hatalı olduğunu, vekilin davalıya talimat verdiği hususunun tanık ile ispatı mümkün ise de, yapılan harcamaların yazılı delille ispatlanması gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı … ve Emine vekili; davacıların murisin ihtiyacı olduğu zamanlarda yanında olmadıklarını, hastalık zamanlarında murisin her türlü bakımıyla davalı …’ın ilgilendiğini, murisin de minnet hissiyle Ragıp’a vekaletname vererek hesabındaki paraları çekmesini istediğini, muris adına yapılan harcamaların çok daha fazla olduğunu ayrıca dolar cinsinden açılan davanın TL olarak hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; vekil olan davalının yapmış olduğu masraflar düşüldükten sonra aldıklarını iade etmekle yükümlü olduğu, vekalet veren murisin talimatıyla harcamalar yaptığını yazılı delillerle ispat etmesi gerektiği ancak davalının murisin talimatıyla hayır işleri yaptığını ispatlayamadığını, alınan bilirkişi raporu ile sunulan belgeler doğrultusunda belirlenen 7.201,44 TL’nin davalı tarafından vekalet görevi dahilinde kullanıldığı, bu nedenle toplam 124.497,09 TL ve 12.285 USD’nin iadesi gerektiği, yine birleşen davada dava konusu traktör ve taşınmaz bedelinin davacılara iadesi gerektiği gerekçesiyle; tarafların istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında; asıl davanın kısmen kabulü ile 146.769,59 TL ve 12.285 USD’nin dava tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, birleşen davanın kabulü ile 20.589,36 TL’nin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacılar ve davalılardan Ragıp ve Emine vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili; asıl davada reddedilen 7.201,44 TL kısım yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar vekili; istinaf dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrar ederek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl dava da uyuşmazlık, vekalet görevinin kötüye kullanıldığı iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Vekaletin verildiği tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun (818 sayılı Kanun) 389 uncu maddesi gereğince vekil, müvekkilinin talimatlarına uygun hareket etmekle mükelleftir.
2. Aynı Kanun’un 392 nci maddesi gereğince vekil yapmış olduğu işin hesabını vermeye ve her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi müvekkiline tediyeye mecburdur.
3. Yine aynı Kanun’un 397 nci maddesi gereğince vekil, müvekkilinin ölümü halinde mirasçılarına karşı sorumludur.
4. 818 sayılı Kanun’un 394 üncü maddesinde ise vekilin yapmış olduğu masrafları talep edebileceği hususu düzenlenmiştir.
5. Aynı Kanun’un 83 üncü maddesi uyarınca; “Mevzuu para olan borç memleket parasıyla ödenir. Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para üzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası “aynen ödemek” kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkça borç vadenin hulûlü günündeki rayici üzerinden memleket parasıyla ödenebilir. (Ek Fıkra: 3678 – 14.11.1990) Yabancı para borcunun vadesinde ödenmemesi halinde alacaklı, bu borcu vade veya fiilî ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenmesini istiyebilir.”
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçelere, hükme esas alınan bilirkişi raporu ile davalının vekalet verenin talimatıyla yapıldığını iddia ettiği harcamaların yazılı delilerle ispat edilen kısmının doğru olarak belirlenmiş olmasına, asıl davada 12.285 USD’nin aynen iadesinin talep edilmesi karşısında Mahkemece verilen kararda bir isabetsizlik bulunmadığının anlaşılmasına göre, davalı vekilinin asıl davaya temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacılar vekilinin asıl davaya yönelik, Davalılar vekilinin ise birleşen davaya yönelik temyiz dilekçelerinin miktardan REDDİNE,
2. Asıl davada davalı … vekilinin asıl davaya yönelik temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalı …’e yükletilmesine,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacılara iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.