YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/115
KARAR NO : 2023/1187
KARAR TARİHİ : 02.05.2023
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 30.09.2022
SAYISI : 2022/1604 E., 2022/1416 K.
DAVA TARİHİ : 16.07.2020
KARAR : Davanın kabulü
TEMYİZ EDEN : Davalı Dicle EDAŞ vekili
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kızıltepe 1. Asliye Hukuk ( Tüketici) Mahkemesi
TARİHİ : 14.06.2021
SAYISI : 2020/273 E., 2021/573 K.
Taraflar arasındaki tespit ve muarazanın giderilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; mesken abonesi oldukları, davalı Dicle EDAŞ tarafından mevcut aboneliklerinin iptal edilip elektriğin kesilerek, jeneratör dağıtılıp elektrik enerjisi yerine mazot satılacağının duyurulduğunu, nitekim davalı Dicle EDAŞ tarafından köyün elektriğinin kesildiğini, elektriğin kesilmesiyle birlikte köyün içme suyu kuyusunun da yaklaşık iki ayı aşkın süredir çalışmadığını, pandemi sürecinde içecek suyu zor temin ettiklerini, mağdur olduklarını, kamu hizmeti yürütmekte olan davalı Dicle EDAŞ yasalara ve yönetmeliklere aykırı hareket ettiğini, hukuk dışı davranış sergilediğini, kötü niyetli olduğunu, diğer davalı TEİAŞ’ın ise kuruluş amacına aykırı hareket ederek, jeneratör sisteminin başarıya ulaşması için davalı şirketin talimatı ile elektrik kesintisini gerçekleştirdiğini ileri sürerek; bahse konu sisteminin ilgili mevzuata ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğunun tespiti ile muarazanın giderilmesini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı Dicle EDAŞ; yürürlükteki mevzuatta enerjinin ne şekilde sağlanacağı yönünde emredici bir düzenlemenin olmadığını, meskenlere monofaz üzerinden usulüne uygun şekilde enerji verdiğini, aboneliği olmayan köy içme suyu şebekelerine enerji verme zorunluluğunun bulunmadığını, borcu olan abonelere iyiniyetli olarak jeneratör yardımı ile enerji sağlamaya çalıştığını, jeneratörlerin yakıtlarının köylülerce karşılanacağı yönündeki iddianın asılsız olduğunu, jeneratörlerin yakıt, bakım ve her türlü masrafının tarafınca karşılanacağını, bölgedeki elektrik kesintilerinin sebebinin kaçak elektrik kullanımı olduğunu, bu sistem ile kaçak elektrik kullanımının engellenmek istendiğini, kaçak elektrik kullanımı nedeniyle çok büyük mali kayba uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 27.04.2021 tarihli bilirkişi raporu hükme esas alınarak, davacıların, davalı Dicle EDAŞ elektrik abonesi olduğu, davalı şirket tarafından üç faz ile verilen elektrik enerjisinin tek faza düşürülmesi suretiyle jeneratör ile enerji sağlamaya yönelik projenin uygulamaya konulmak istenildiği, jeneratör ile enerji üretiminin uzun süreli kullanıma uygun olmayıp, iletim sisteminden sağlanan enerjiye göre daha maliyetli olduğu, ilgili mevzuat uyarınca, davalı şirketin düşük maliyetle yüksek kalitede hizmet sunmakla yükümlü olup, elektrik dağıtımının sürekli ve kesintisiz olması gerektiği, jeneratör sisteminin ise belirtilen şartları sağlamadığı, borcunu ödemeyen abonenin elektriğini kesmek ya da kaçak elektrik kullanımını engellemek amacıyla uygulamaya konulmak istenilen söz konusu sistemin, mevzuata ve abonelik sözleşmesine açıkça aykırı olduğu, zira tarafların edimlerini ifa ederken dürüstlük ilkesine uygun hareket etmeleri gerektiği, borcu bulunan abonelerin bireysel olarak elektriklerinin kesilebileceği, kaçak elektrik kullanımına dair de yasal düzenlemelerin mevcut olduğu, diğer taraftan davalı TEİAŞ’a husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle, davanın kabulüne, davalı Dicle EDAŞ tarafından jeneratör ile elektrik enerjisi dağıtımının ilgili yönetmelik ve abonelik sözleşmesi hükümlerine aykırı olduğunun tespitine, üç faz ile verilen elektrik enerjisinin tek faza düşürülmesi suretiyle oluşan muarazanın men’ine, davanın davalı TEİAŞ yönünden pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Dicle EDAŞ vekili; ilgili mevzuatta dağıtım şirketlerinin enerjiyi ne şekilde sağlaması gerektiği yönünde emredici bir düzenlemenin bulunmadığını, elektriğin tamamen kesilmediğini, davalı şirket tarafından meskenlere monofaz üzerinden usulüne uygun bir şekilde enerji verildiğini, meskenlere trifaz ile enerji verilmesinin bilimsel ve teknik olarak mümkün olmadığını, davalı şirketin kaçak trafoya enerji verme gibi bir yükümlülüğünün de bulunmadığını, borçlu abonelere ise jeneratör yardımı ile enerji sağlanmak istenildiğini, bölgedeki kaçak elektrik kullanımının önlenmeye çalışıldığını, bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağını ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; elektrik dağıtım şirketi olan davalı tarafından elektrik enerjisinin trifazdan monofaza düşürülmesi suretiyle davacılara kısıtlı elektrik hizmeti verildiğinin sabit olduğu, oysa davalının ilgili yönetmelik ve abonelik sözleşmesi çerçevesinde elektrik enerjisini kesintisiz sağlamakla yükümlü olduğu, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muarazanın giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 1 inci maddesine göre; “Bu kanunun amacı, elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerji piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin yapılmasının sağlanmasıdır.”
2. 30.05.2018 tarihli ve 30436 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Tedarikçilerin yükümlülükleri ” başlıklı 38 inci maddesine göre, tedarikçi şirket, elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlamakla yükümlüdür.
3. 29.12.2020 tarihli ve 31349 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Dağıtım ve Perakende Satış Faaliyetlerine İlişkin Kalite Yönetmeliği’nin 5 inci maddesinde; “Dağıtım şirketi, dağıtım faaliyeti gösterdiği bölgede bulunan kullanıcılara sunduğu hizmetin kalitesinden sorumludur.”,
4. Aynı Yönetmelik’in 6 ncı maddesinde; ” Elektrik dağıtım faaliyetinin kalitesi;
a) Tedarik sürekliliği kalitesi,
b) Ticari kalite,
c) Teknik kalite
olmak üzere Kurum tarafından üç ana başlık altında izlenir.”
7 nci maddesinde ise; “Tedarik sürekliliği kalitesi, dağıtım sistemi kullanıcılarına düşük maliyetle ve mümkün olan asgari kesinti süresi ve sıklığı ile elektrik enerjisi sunabilme kapasitesidir.” hükmü getirilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Somut olayda; davacıların, davalı Dicle EDAŞ elektrik abonesi oldukları, aboneliğe konu yerleşim yeri olan köye elektrik dağıtım faaliyetinde bulunun davalı şirket tarafından, köye giden elektrik akımının trifazdan monofaza düşürülmesi suretiyle, jeneratör vasıtasıyla elektrik dağıtımının hayata geçirilmeye çalışıldığı, bu süreçte, bölgede uzun süreli elektrik kesintilerinin yaşandığı, bölge halkının su ihtiyacını karşıladığı sulama kuyusuna ait trafonun çalışmadığı sabit olup, bu husus davalının da kabulündedir.
2. Derece mahkemelerince hükme esas alınan, denetime elverişli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere; yukarıda açıklanan ilgili mevzuat uyarınca, kullanıcılarına düşük maliyetle, yüksek kalitede, kesintisiz elektrik enerjisi sunmakla yükümlü olan davalı şirket tarafından uygulamaya konulmak istenilen jeneratör ile enerji dağıtımının; uzun süreli elektrik dağıtımına uygun olmadığı, iletim şebekesinden sağlanan enerjiye göre daha maliyetli olduğu, bu durumda davalının ilgili mevzuata ve abonelik sözleşmesine aykırı davranış sergilediği anlaşılmakla davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalı Dicle EDAŞ’a yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.05.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.