YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1144
KARAR NO : 2023/1451
KARAR TARİHİ : 16.05.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/214 E., 2022/159 K.
DAVA TARİHİ : 18.02.2005
KARAR : Davanın kısmen kabulü
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davacılar vekilleri
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekilleri ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacılar vekilleri tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; davalı şirketten ihale yolu ile satın alınan bir adet vidanjör, bir adet çöp kamyonu ve bir adet iftaiye aracının ihale edilenden farklı ve aynı zamanda eksik teslim edilmesi sebebiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla vidanjörün geç teslim edilmesinden dolayı 12.179,20 TL gecikme cezası, çöp kamyonunun geç teslim edilmesinden dolayı 10.575 TL gecikme cezası ve itfaiye aracının geç ve eksik teslimi sebebiyle 176.975 TL gecikme cezası ile araç bedelinin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiş, 10.06.2009 tarihli ıslah dilekçesi ile taleplerini 422.619,95 TL olarak arttırmışlardır.
II. CEVAP
1. Davalı …; davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, belediye ihtiyaçları doğrultusunda bir adet çöp kamyonu, bir adet vidanjör ve bir adette itfaiye aracı alım ihalesini … Makine Otomotiv Dış Ticaret Ltd. Şti.’nin kazandığını, firmanın çöp kamyonu ve vidanjörü geç teslim etmesine rağmen, itfaiye aracını teslim etmediğini, eksikliklerin giderilmesi için Silifke’de başka bir firmaya gönderilmesine rağmen eksikliklerin burada da giderilemediğini, ancak itfaiye aracı için hukuki işlemin seçimlerden sonra başlatıldığını, belediyenin uğradığı zararın firmadan istenilmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalılar … Makine Tic. Ltd. Şti., … ve …, davalılar … ve …’in, … Makine Otomotiv Dış Ticaret Ltd. Şti.’nin ortakları olup, bireysel sorumluluklarının olmadığını, TTK’nun 9A/d maddesine göre ticari alım ve satımlarda ayıp veya gecikmeli teslim nedeni ile taraflarca ileri sürülebilecek 6 aylık zamanaşımı nedeniyle iddiaların zamanaşımına uğradığını, idari sözleşmenin 9 uncu maddesinde teslimatın 15 iş gününü aşması halinde belediyenin ihaleyi iptal etmek ve gecikme cezası alarak ek süre vermeye yetkili olduğu halde idarenin bu prosedürü yerine getirmediğini, teslimatları ihtirazı kayıt koymaksızın teslim aldığını, bu nedenle idarenin gecikme cezası isteme hakkının kalmadığını, gecikme cezası istese bile bunun 15 günü geçmeyeceğini, itfaiye aracının 17.02.2004 tarihli fatura ve 18.02.2004 tarihli teslim tesellüm belgesi teslim edilmesine rağmen teslim alınmadığına ilişkin beyanların dinlenemez iddialar olduğunu, teslimin yapıldığı sırada davacı tarafın ayıp, eksik mal alındığını bildirmekle yükümlü olduğundan edimin bu hali ile kabul edildiği anlamına geldiğini, cezai şartın sözleşmede konu edilmediği gibi davalı tarafın sözleşmenin feshine de gitmediğini, BK’nun 161/3 üncü maddesine göre cezai şartın fahiş olup bunun Yargıtay kararları göz önüne alınarak amacına uygun hale getirmesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece 07.07.2017 tarihli ve 2006/436 E., 2017/332 K. sayılı karar ile davanın kısmen kabulü ile itfaiye aracı alımı ile ilgili olarak kamu zararı niteliğindeki araç bedeli olan 25.029,66 TL’nin 22.06.2000 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, 140.765,46 TL gecikme cezasının davalılar … ve … Makina Otomotiv Dış Tic. Ltd. Şti.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine; çöp kamyonu alımı ile ilgili olarak 9.225,00 TL gecikme cezasının davalılar … ve … Makina Otomotiv Dış Tic. Ltd. Şti.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, vidanjör alımı ile ilgili olarak 11.123,20 TL gecikme cezasının davalılar … ve … Makina Otomotiv Dış Tic. Ltd. Şti.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine; davalılar …, … ve … yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı davacılar vekilleri ve davalı … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 14.09.2020 tarihli ve 2020/3178 E. 2020/4081 K. sayılı ilamla; “…. Somut olayda; mahkemece; her bir davacı yönünden ayrı ayrı hüküm kurulmadığı ve hüküm kurulan iş makinaları ile ilgili ödemelerin hangi davacıya ödeneceğinin açıkça belirtilmediği anlaşılmaktadır. O halde, mahkemece, davacıların her bir talebi için ayrı ayrı hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kısmen kabulü ile itfaiye aracı alımı ile ilgili olarak kamu zararı niteliğindeki araç bedeli olan 25.029,66 TL’nin 22.06.2000 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı …’den alınarak davacı … Belediyesine verilmesine, 140.765,46 TL gecikme cezasının davalılar … ve … Makina Otomotiv Dış Ticaret Limited Şirketinden müştereken ve müteselsilen alınarak davacı … Belediyesine verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine; çöp kamyonu alımı ile ilgili olarak 9.225,00 TL gecikme cezasının davalılar … ve … Makina Otomotiv Dış Ticaret Limited Şirketinden müştereken ve müteselsilen alınarak davacı … Belediyesine verilmesine, davacı … Belediyesinin 47.883,33 TL zarara ilişkin faiz talebi tutarının reddine; vidanjör alımı ile ilgili olarak 11.123,20 TL gecikme cezasının davalılar … ve … Makina Otomotiv Dış Ticaret Limited Şirketinden müştereken ve müteselsilen alınarak davacı Meski’ye verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine; davalılar …, … ve … yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekilleri ve davalı … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 24.11.2022 tarihli ve 2022/7302 E., 2022/8922 K. sayılı ilamıyla, Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davacılar vekilleri karar düzeltme isteminde bulunmuştur
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1. Davacı MESKİ Genel Müdürlüğü vekili; vidanjör alımı ile ilgili olarak fazlaya ilişkin taleplerin reddini gerektirecek somut bir delilin gerekçeli karara yansıtılmadığını, davalılar …, … ve … yönünden davanın reddini gerektirecek somut bir delilin gerekçeli karara yansıtılmadığını, dosya kapsamında mübrez tüm bilirkişi raporlarının davacı aleyhine olan kısımların
kabul edilemez olduğunu, eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporlarının hükme esas alınmasının hatalı olduğunu ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı … Belediye Başkanlığı vekili; ıslah edilen miktar üzerinden karar verilmesi gerektiğini, hükmedilen cezai şart bedeline faiz işletilmesi gerektiğini, davalılar …, … ve … yönünden davanın reddinin hatalı olduğunu, harç, yargılama gideri ve vekalet ücretinin her bir davacı için ayrı belirlenmesi gerektiğini, aleyhe hükmedilen harç, yargılama gideri ve vekalet ücretinin yanlış hesaplandığını ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davacı … vekili; gecikme cezasının eksik hesaplandığını, davalılar …, … ve … yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin davacıya ödenmesine hükmedilmesi gerektiğini, davalılar lehine hükmedilen vekalet ücretinin her davacının sorumlu olduğu miktar belirlenerek hüküm altına alınmamasının hatalı olduğunu ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihale ile alınan araçların geç ve eksik teslimi nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Yargıtay Dairesince bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, bozmaya uygun olmasına, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle hükme esas alınan bilirkişi raporlarında tarafların sorumlu olduğu miktarların teknik şartname ve ihale sözleşmesi gereği tek tek incelendiğinin anlaşılmasına göre usul ve yasaya uygun olduğundan davacılar vekillerinin karar düzeltme isteklerinin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekillerinin karar düzeltme isteklerinin ayrı ayrı REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezalarının karar düzeltme isteyenlere yükletilmesine,
16.05.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.