YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/8529
KARAR NO : 2023/1217
KARAR TARİHİ : 03.05.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1015 E., 2022/1983 K.
DAVA TARİHİ : 23.11.2016
KARAR : Davanın kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/287 E., 2020/358 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafça istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı Tıp Fakültesi Hastanesi tarafından 01.01.2013-31.12.2013 tarihleri arasında Kurum mensubu hastalar için alınan tıbbi malzemelerin KDV tutarlarının da dahil edilerek, bedellerinin Kuruma fatura edilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Kurumca toplam 1.787.434 TL kesinti yapılarak mahsup işlemi yapıldığını, KDV ödemelerine ilişkin hükmün 25.07.2014 tarihinde değiştirilmiş olması nedeniyle geriye dönük uygulamanın Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) hükümlerine aykırı olduğunu, davalı kurumun sebepsiz olarak zenginleştiğini belirterek 923.822,63 TL kesintinin 30.10.2015 tarihinden 863.620,37 TL kesintinin 16.11.2015 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalı kurumdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; yetki ve zamanaşımı itirazında bulunmuş, haksız davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tıbbi malzeme satıcılarının faturasını verip mal bedelini KDV dahil hastaneden aldığı KDV’yi vergi dairesine yatırdığı, hastanenin de malzeme ve faturayı alıp KDV dahil bedelini ödediği, bu bedeli de Sosyal Güvenlik Kurumundan aralarındaki sözleşmeye istinaden istediği, 2013 yılında SUT hükümlerine uygun olarak yapılan ödemeyi SGK’nın 25.07.2014 tarihinde yapılan değişikliğe istinaden, geriye dönük olarak, 2015 yılında yersiz ve yanlış ödeme şeklinde nitelendirerek geri almasının usul ve yasaya uygun olmadığı, davalı kurumun yaptığı kesintilerin yersiz ve yasal dayanaktan yoksun olduğu, bilirkişi raporunda belirtildiği üzere toplam 1.787.443,00 TL’nin (923.822,63 TL’sinin 30.10.2015 tarihinden avans faizi ile birlikte, kalan 863.620,37 TL’nin 12.11.2015 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte) davacıya iade edilmesi gerektiği anlaşılmakla, davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinafa Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yetkisiz Mahkemede alınan yetersiz bilirkişi raporuyla karar verildiğini, KDV dahil ödemenin hatalı olduğu belirtildiği halde geri alınamayacağına dair kanaatin yersiz olduğunu, avans faizi talebi reddedildiğinden davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerektiğini, gerekçesiz hüküm tesis edildiğini, Sayıştay denetçisi, SGK uzmanı ve hukukçulardan oluşan yeni bir heyetten rapor alınması gerektiğini belirterek, istinaf incelemesi sonucu yerel mahkeme kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/2-a bendine göre katma değer vergisinden müstesna kılınan üniversitelere bağlı sağlık hizmet sunucularının, sağlık hizmetine yönelik teslim ve hizmetleri, vergilendirme dışı bırakıldığından, bu hizmetler kapsamında düzenlenecek teslim ve hizmetlere ilişkin faturalarda da katma değer vergisine yer verilmemesi gerekirken, davalı kurum mevzuatının bu konuda yeterli açıklıkta olmadığı, medula sisteminin tıbbi malzeme bedellerinin KDV’li olarak girilmesine müsaade ettiği ve 2013 yılında sisteme girilen faturaların davalı kurum tarafından o tarihte henüz bahsedilen değişiklik tebliğde yer almadığından, davacıya ödendiği, 2014 yılında gerçekleşen değişiklik nedeniyle geriye dönük şekilde KDV iadesi talep edilemeyeceği, hükme esas alınan bilirkişi raporunun anlatılanlar ışığında denetime elverişli olduğu anlaşılmakla mahkemece verilen kararda bir isabetsizlik bulunmadığından davalının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yinelemek suretiyle verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek, bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının Kuruma faturalandırdığı tıbbi malzemeler nedeniyle Kurumdan KDV tahsil etmesinin SUT hükümlerine ve mevzuata uygun olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 24.03.2013 tarihli SUT 3.2.1.A-1 maddesinin 2 nci fıkrası şöyledir:
“…KDV dahil alış fiyatı üzerine, %15 işletme gideri ilave edildikten sonra bulunan tutar üzerinden Hazine kesintisi, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kesintisi ilave edilerek fatura edilir…”
2. 25.07.2014 tarihli Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına dair Tebliğ’in 17 nci maddesi şöyledir:
” Aynı Tebliğin 3.2.1.A alt maddesinin birinci fıkrasının sonuna “Bu fiyatlara %12 işletme gideri ilave edilir.” cümlesi eklenmiş ve ikinci fıkrasından “ve KDV tutarı kadar bedel” ibaresi çıkarılmıştır.”
3. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“1. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar:
Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasi partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıfların;
a) İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, islah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri,
b) Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleri”
3.Değerlendirme
24.03.2013 tarihli ve 28597 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nin 3.2.1.A.1 maddesinin 2 nci fıkrasındaki “ve KDV tutarı kadar bedel” ibaresinin çıkarılmasına ilişkin 25.07.2014 tarihli 29071 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SGK Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 17 nci maddesi ile yürürlük tarihi olan 01.08.2014 tarihinden önceki tarihli faturaların ödenmesinde KDV’nin hesaba katılacağı, sonraki tarihli faturaların ödenmesinde KDV’nin hesaba katılmayacağı anlaşıldığından, davacı faturalarının SUT’ta yapılan değişiklik öncesi olduğundan malzeme bedellerini KDV dahil fiyatıyla Kuruma faturalandırmasının usul ve yasaya uygun olması nedeniyle tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre temyiz isteminin reddi ile söz konusu kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.