YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/8264
KARAR NO : 2023/1551
KARAR TARİHİ : 23.05.2023
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3521 E., 2022/2328 K.
KARAR :Davanın kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 1. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2021/235 E., 2021/482 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiş olup davalı … AŞ vekili tarafından duruşma talep edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyize konu edilen kararda dava değerinin duruşma sınırının altında olduğu anlaşılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davalı tarafın duruşma isteğinin reddine, temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Mercedes-Benz marka 2015 model aracı 24.06.2015 tarihinde davalı Koluman A.Ş.’den 158.684,30 TL karşılığında satın aldığını, 31.01.2017 tarihinde seyir halindeyken aracın motorunun yandığını, araçtaki yangının üretim hatasından kaynaklandığı, garanti kapsamında aracın yenisi ile değiştirilmesi için 02.02.2017 tarihinde ihtarname gönderdiğini ancak cevap verilmediğini, motor yanması dışında aracın periyodik bakımlarında defalarca aracın yağ eksilttiğinin belirlendiğini, müvekkilinin ayıba karşı aracın misli ile değiştirilmesi hakkını kullandığını ileri sürerek; aracın ayıplı olması nedeniyle aracın sıfır kilometre yenisi ile değiştirilmesini, mümkün olmaması halinde bedelin 02.02.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iadesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Koluman Motorlu Araçlar A.Ş.; tespit raporuna süresinde itiraz ettiklerini, yangın sonrası aracın servise getirilmediğini, düzenlenen raporun yetersiz olup aracın ayıplı olmadığını, 2015 yılında alınan aracın iddia edilen arıza tarihine kadar bilfiil kullanıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
2.Davalı …Ş.; araçta ayıp bulunmadığını, arızanın kullanıcı hatası olma ihtimali bulunduğunu, çelişkili ve hatalı tespitler içeren delil tespiti raporunu kabul etmediklerini, davacının onarım hakkını kullandığını, aracın garanti kapsamında onarıldığını ve davacıya teslime hazır hale getirildiğini, Mahkemenin aksi kanaatte olması halinde semen tenzili yoluna gidilmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 23.06.2015 tarihli faturaya göre dava konusu Mercedes-Benz C200 Bluetech Fusion tipi aracın davalılardan Koluman Motorlu Araçlar Ticaret ve Sanayi A.Ş. tarafından 158.684,30 TL karşılığında davacıya satıldığı, 31.01.2017 tarihli görgü ve tespit tutanağına göre aracın motor kısmının yanmış olduğunun tespit edildiği, aracın egzost emisyonu iyileştirme sisteminde oluşan, kullanım hatasından kaynaklanmayan, üretime dayalı olması beklenen, satın alma esnasında makul gözlem ile anlaşılması mümkün olmayan arızası nedeni ile 6502 sayılı Kanun’un 8 inci maddesi kapsamında gizli ayıplı olarak değerlendirilmesi gerektiği, davacı tüketicinin 6502 sayılı Kanun’un 11 inci maddesindeki seçimlik haklarından öncelikle aracın sıfır km yenisi ile değiştirilmesini talep ettiği, yapılan araştırmaya göre bunun mümkün olmadığı, diğer tercih hakkı olan sözleşmeden dönme ve ödemiş olduğu bedelin iadesi yönündeki talebin yerinde olduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne,davacıya ait Mercedes-Benz marka C 200 Bluetech Fasnation tipi 2015 model aracın 6502 sayılı Kanun’un 8. maddesine göre gizli ayıplı olduğunun tespitine, fatura satış bedeli olan 158.684,30 TL’nin 02.02.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, dava konusu aracın satıcıya iadesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı Koluman Motorlu Araçlar Tic. ve San. A.Ş. vekili; davaya konu aracın ayıplı olmadığını, kullanımdan kaynaklı arıza oluştuğunu, yargılama sırasında gizli ayıba ilişkin tespitlere itiraz ettiklerini, itirazların değerlendirilmediğini, bilirkişi raporunun karar vermeye elverişli olmadığını, imalat hatası bulunması halinde aracın sorunsuz olarak 2 yıl boyunca kullanılmasının mümkün olmadığını, motor revizyonunun davacının talebi ile gerçekleştirildiğini, davacının seçimlik haklarını bu şekilde kullandığını, davacının iyi niyetli olmadığını ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasını istemiştir.
2. Davalı … vekili; Mahkemece itirazlarının değerlendirilmediğini, araçta meydana gelen arızanın gizli ayıplı sayılamayacağını, bilirkişi raporunun kararda esas alınmasının doğru olmadığını, teknik ve denetime açık olmadığını, araçta arızanın üretimden kaynaklanmadığını, sorunsuz şekilde 2 yıl boyunca davacı tarafından kullanıldığını, yargılama sırasında yeni bir heyetten rapor alınmasını ya da ek rapor alınmasını talep ettiklerini, Mahkemece bu taleplerinin kabul edilmediğini, tüketicinin onarım hakkını kullandığını ileri sürerek; kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; yargılama sırasında 07.02.2017 tarihli bilirkişi raporunu tanzim eden bilirkişi heyetinden alınan ek rapor ile dava dosyasına ibraz edilen onarım fotoğraflarında aracın egzoz sitemi üzerinde mevcut olan emisyon iyileştirme sistemine ait parçalarda, aşırı doldurma sisteminde ve araç şasisi üzerinde yangına ait izler göründüğü, bununla birlikte Mengerler Ticaret Türk A.Ş. tarafından hazırlanmış 13.03.2017 tarihli servis evrakında davaya konu aracın 42300 km’de iken davaya konu yangın nedeniyle gerçekleştirilen servis girişine istinaden yapılan onarımında, sıcaklık sensörü, NOx sensörü, supap lastiği, piston segman seti, krank mili, alt panel kapağı, yağ ölçme çubuğu borusu, katalizör sistemi, turboşarj elemanı, hortum, conta, yağ filtresi gövdesi, egzoz borusu ve silindir kapağı parçalarının değiştirilerek onarıldığının belirtildiği, keşif esnasında aracın mekanik ve elektronik olarak tamamen onarılmış durumda olduğunun görüldüğü, davaya konu aracın egzoz emisyonu iyileştirme sistemi üzerindeki katalizör ve DPF ekipmanlarında oluşan bir arıza nedeniyle alevli yangına maruz kaldığı, davacı tarafından söndürüldüğü beyan edilen aracın aslına uygun onarımı için yetkili servisin emisyon iyileştirme sistemlerine ek olarak içten yanmalı motorun ana parçaları olan segman seti ve krank mili parçalarını da onarım esnasında değiştirme yoluna gitmesi ve bilirkişi raporunda belirtildiği üzere motor bloğunun rektefiye işlemine tabi tutulmuş olmasının sadece emisyon sisteminin değil tüm motorun hasara uğradığını ortaya koyduğu, sistemin alevli yangına sebep olacak şekilde hata yapmasında sürücü, yol ve sürüş koşulları ve yakıt gibi etmenlerin etkisinin olmadığı, satın alınmasından iki yıl sonra 42.300 km kullanım mesafesinde ortaya çıkan emisyon iyileştirme sistemi arızasının kullanımdan kaynaklanmayan, üretime dayalı ve satın alma esnasında makul gözlem ile anlaşılamayacak nitelikte bir ayıp olduğunun rapor altına alındığı, İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle, davalıların istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekilleri; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ayıplı araç nedeniyle bedel iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (6502 sayılı Kanun) ”Ayıplı Mal” başlıklı 8 inci maddesi; ”(1)Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır. (2) Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.”
2. 6502 Sayılı Kanun’un ”Ayıplı Maldan Sorumluluk” başlıklı 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre; ”Satıcı, malı satış sözleşmesine uygun olarak tüketiciye teslim etmekle yükümlüdür.”
3.6502 Sayılı Kanun’un ”Tüketicinin Seçimlik Hakları” başlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrası; ”Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici,
a.) satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
b.) satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
c.) aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
d.) imkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,
seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.” şeklindedir.
4. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 28.09.2011 tarihli ve 2011/19-498 Esas, 2011/572 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir; “Belirtilmelidir ki, asıl edimin muaccel hale gelmemesi nedeniyle borçlu temerrüdünün gerçekleşmediği durumda, doğal olarak temerrüt faizine de, hükmedilemez. Öyleyse, tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde, karşılıklı edimlerin aynı anda ifasına karar verilmesi halinde, asıl edim niteliğindeki borçlunun para borcunun ifası muaccel hale gelmeden faiz de doğmayacak; dolayısıyla borçlu temerrüdü gerçekleşmeden, daha önceki bir tarihten başlayacak şekilde temerrüt faizine de, karar verilemeyecektir.
O halde, alıcı edimini yerine getirmesine rağmen (satıma konu aracı iade etmesi-somut olayda tescil ve fiili teslimle-), borçlunun (satıcının) para borcunu iade etmemesi durumunda, satıcının para borcunu iadesinde temerrüdü gerçekleşeceğinden temerrüt faizine de, malın iade tarihinden itibaren hükmedilmesi gerekir.”
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere, dava konusu aracın ayıplı olduğunun denetime elverişli bilirkişi raporları ile belirlenmiş olmasına göre, davalıların aşağıdaki paragraf kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesince, araç bedeline davacı tarafından keşide edilen ihtarname tarihi olan 02.02.2017 tarihinden itibaren faize hükmedilmiş ise de; araç halen davacının kullanımında olduğuna göre davacı, aracı davalıya teslim etmedikçe araç bedeli için faiz talebinde bulunamaz. Buna göre aracın davalıya iadesi ile iade tarihinden itibaren faiz yürütülmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki, bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bu yönden düzeltilerek onanması, 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalıların sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalıların faizin başlangıç tarihine ilişkin temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan “02.02.2017 tarihinden itibaren,” ibaresinin çıkartılarak yerine “aracın tesliminden itibaren” ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalılardan peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneginin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.05.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.