YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/7665
KARAR NO : 2022/9367
KARAR TARİHİ : 12.12.2022

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılmasına ve ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına dair verilen karara, ilk derece mahkemesince uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili; Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı Sağlık Araştırma Uygulama Merkezi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü tarafından 2009-2010 yılları 450 kişiyle bilgisayar ortamında hasta bilgileri veri girişi arşivleme ve dökümantasyon hizmet alımı, 2009-2010 yılları 12 kişiyle sistem iletişim hizmet alımı, 2009-2010 yılları 560 kişiyle hastane temizlik ve 50 kişiyle teknik bakım onarım hizmetleri ihalelerinin davacı şirkete ihale edilmiş olduğunu, ancak davalı Üniversitenin ihale dönemlerinde eksik işçi çalıştırdığı gerekçesiyle davacı şirkete eksik ödeme yaptığını ileri sürerek mevzuata aykırı olarak yapıldığı iddia edilen eksik ödemelerden şimdilik 1.000,00 TL’nin kesintilerin yapıldığı tarihten itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davacıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili; 2009-2010 yılları fiyat tespit tutanakları hesaplanırken yanlış hesaplamadan dolayı sehven fazla ödeme yapıldığının tespit edildiğini, kurumun eksik gün kesintisi hesaplanırken noksan kesinti yaptığının ve firmaya fazla ödeme yaptığının tespit edilmesi üzerine, aynı yöndeki Sayıştay raporu doğrultusunda hatalı işlem düzeltilerek davacı firmaya 16.07.2010 tarihi itibariyle toplamda yasal faiziyle birlikte 449.380,11 TL tutarındaki fazla ödemenin davacı firmanın Temmuz 2010 hak edişlerinden kesileceğinin bildirildiğini, Sayıştay raporu ve müvekkil kurum yetkililerinin fazla ödemeye ilişkin tespitleri sonucunda davacı şirketin aynı hizmet alımı işlerine dair devam eden hak edişlerinin, söz konusu fazla ödemeye konu kalemler dikkate alınmadan düzenlendiğini ve ödemelerin buna göre yapıldığını, davacı tarafından daha önce de aynı taleplerle açılan Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/268 Esas sayılı davasının reddedilerek kesinleştiğini; ayrıca hakedişler düzenlenirken davacı firmanın düzenlediği faturaların dikkate alındığnı ve ödemelerde eksik bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucu, davanın reddine, karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinde; davalı idare tarafından, davacı ile aralarında temizlik, veri girişi teknik bakım ve onarım hizmet sözleşmesi nedeniyle temmuz 2010 yılı öncesi davacıya hakediş ödemeleri yapılırken fiyat tespit tutanaklarında, sehven yapılan yanlışlıklar sonucu 449.380,11 TL fazla ödemede bulunulduğu ileri sürülerek bu miktarın davacıdan tahsili istemiyle Samsun 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2012/200 esas sayılı dosyada dava açıldığı; davacının ise, davalı idare aleyhine Temmuz 2010 öncesi hakediş ödemelerine ilişkin olarak davalı tarafından fazla ödemede bulunduğu iddia edilen 449.380,11 TL’den borçlu olmadığının tesbitine karar verilmesi talebiyle Ladik Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/156 esas sayılı dosyasında dava açtığı; her iki davada verilen çelişkili kararın, Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesince yapılan temyiz incelemesi üzerine, davaların birleştirilip birleştirilmeyeceği de değerlendirmek suretiyle, çelişkileri giderecek taraf ve Yargıtay denetimine uygun rapor alınarak, sonuca uygun karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozulması üzerine, dosyaların Ladik Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/145 esas sayılı dosyası üzerinden birleştirilerek yargılanmasına devam edildiği ve mahkemece 2021/9 karar sayılı karar ile davacı-karşı davalı … Temizlik İnş. Gıda Mob. Tarım Hayvancılık Turizm Özel Eğitim Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti.’nin davasının reddine, davalı-karşı davacı Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörlüğü’nün davasının kabulü ile 449.380,11-TL’nin davacı karşı davalı … Temizlik İnş. Gıda Mob. Tarım Hayvancılık Turizm Özel Eğitim Hizmetleri San. Tic. Ltd.Şti.’den alınarak, davalı karşı davacı Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörlüğüne verilmesine, karar verildiği, kararın taraflarca temyiz edilmemesi üzerine 30.11.2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davacı tarafından, ayrıca davalının yaptığı hakediş kesintilerinden 2010 yılı Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarına ilişkin açılan alacak davasının ise Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/268 esas sayılı dosyası üzerinden yargılamasının yapıldığı ve davanın reddine ilişkin verilen kararın Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 21.10.2013 tarih ve 2013/10751 esas, 2013/25163 karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verildiği; davacının iş bu davaya konu ettiği hakediş dönemlerinin ise 2009 yılı ve 2010 yılının tüm aylarına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece davanın reddine dair verilen ve Bölge adliye mahkemesi incelemesinden geçerek temyiz istemiyle Dairemize gelen ilk karar, Dairemizin 07.06.2021 tarih 2020/5646 E. 2021/6116 K. Sayılı ilamıyla; ” mahkemece; taraflar arasında görülen bu davalara ilişkin (Ladik Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/145 esas, 2021/9 karar sayılı; Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/268 esas, 2013/77 karar sayılı) dosyalar, ihale evrakı ve kesinti belgeleri getirtildikten sonra davalara konu edilen hakediş dönemleri karşılaştırılmak suretiyle, birbiri ile çakışan dönemler belirlenerek, kesinleşen hususlar da dikkate alınacak ve taraf itirazları karşılanacak şekilde uzman bilirkişilerden rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi ” gerekçesiyle bozulmuş olup, mahkeme bozma ilamına uyulmasına karar vermiş ve Ladik Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/145 Esas sayılı dosyası içinde bulunan ihale evrakları ve kesinti belgeleri mahkemesinden istenmiş ancak fiziki dosya ve UYAP sistemi üzerinde yapılan incelemede söz konusu ihale evrakları ve kesinti belgelerinin dosya arasında bulunmadığı anlaşılmıştır.

Bozma sonrası dosyaya kazandırılan ve hükme esas alınan kök ve ek raporda da, bozma ilamımızda belirtilen şekilde ihale evrakı ve kesinti belgeleri üzerinde inceleme yapılmadığı, raporda yalnızca davacının dilekçesi ekinde sunduğu kesintileri bildiren tabloya yer verildiği, iş bu dava ile daha önce açılmış ve kesinleşmiş yukarıda bahsedilen davalara konu hakediş dönemlerinin karşılaştırılmak suretiyle, birbiri ile çakışan dönemlerin belirlenmediği, davacının iş bu davadaki talebinin 2009-2010 yıllarının tüm aylarına ilişkin yapılan kesintilerin ve Temmuz 2010 ayından itibaren eksik ödenen hak edişlere ilişkin olup, bilirkişi raporunda yalnızca Temmuz 2010 itibariyle o döneme kadar fazla ödeme yapıldığı iddiasıyla davacının hak edişlerinden kesinti yapılacağı belirtilen 449.380,11 TL’lik kesintinin mevzuata uygun olduğunun ve Ladik Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/145 Esas sayılı dosyası ile Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/268 Esas sayılı kesinleşen kararların gerekçesinin de heyet kanaatiyle uyumlu olduğunun belirtildiği görülmüştür.
Kural olarak bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda, lehine bozma yapılan taraf yararına kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda mahkeme için zorunluluk doğar. Belirtilmelidir ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09/05/1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK.).
Tüm bu açıklamalar ışığında, mahkemece bozma ilamına uyulmasına rağmen bozmanın gereklerinin yerine getirilmediği anlaşılmakla, davacının talebinin hangi dönemlere ilişkin olduğunun davacıdan sorularak, ilgili dönemlere ait ihale evrakı ve kesinti belgelerinin dosyaya kazandırılması, iş bu dava ile yukarıda anlatılan davalara konu edilen hakediş dönemleri karşılaştırılmak suretiyle, birbiri ile çakışan dönemlerin ayrıntılı olarak belirlenmesi, çakışan dönemler konusunda derdestlik ve kesinleşen hususların da dikkate alınması ve daha öncesinde dava konusu edilmeyen Eylül 2010-Aralık 2010 dönemlerine ilişkin de değerlendirme yapılması ve taraf itirazları karşılanacak şekilde uzman bilirkişilerden rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz talebinin kabulü ile, kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 12.12.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.