YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/7352
KARAR NO : 2022/8734
KARAR TARİHİ : 14.11.2022
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalılardan …’in Kara Kuvvetleri Komutanlığından 16/10/2012 tarihi itibari ile disiplinsizlik sebebi ile ilişiğinin kesildiğini, 926 Sayılı Yasaya göre Milli Savunma Bakanlığınca davalının öğrenim gideri olarak 103.016,21 TL borç olarak belirlendiğini, yasal faizi ile birlikte 166.585,25 TL alacağın davalı …’den ve yüklenme senedine kefil olarak imza atan …’tan müştereken müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkeme ilk kararında davanın … yönünden kısmen kabulü ile 45.399,69 TL alacağın 16/10/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, diğer davalı … aleyhine açılan davanın reddine dair hükmün taraflarca temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 22/01/2020 gün 2017/1599 Esas 2020/466 Karar sayılı ilamı ile “…hükme esas alınan bilirkişi raporu emsal maliyet çizelgesi ile hazırlanmıştır. Öncelikle davalı … için eğitim gördüğü Askeri Lise 2001-2005 yılları ile Kara Harp Okulu 2005-2009 yıllarına ait gerçek harcama kalemlerini ve masraflarını gösterir güncellenmemiş ve enflasyon katsayısı uygulanmamış maliyet broşürlerinin ve buna ilişkin tüm belgelerin davacı idareden temin edilerek dosya içerisine kazandırılmasından sonra rapor alınması gerekirken, söz konusu eksiklik tamamlanmadan yazılı şekilde karar verilmiş olması hatalı olduğu…” gerekçesiyle tarafların sair temyiz itirazları incelenmeksizin bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma üzerine yapılan yargılama neticesinde mahkemece davanın kısmen kabulü ile 64.295,43 TL alacağın 16/10/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, davanın davalı … yönünden reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, bozmaya uyularak verilen kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının ve davalıların sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 112.maddesine 03/07/2003 tarihinde 4917 sayılı Yasa ile eklenen 5.maddesinde “Türk Silahlı Kuvvetlerinden her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar (Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak Türk Silahlı Kuvvetleri’nden ayrılanlar hariç), her yıl kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen; askeri öğrenci, subay ve astsubay naspedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarını, yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanuni faizi ile birlikte tazminat olarak öderler. Öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının hangi unsurlardan oluşacağı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar; Milli Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları tarafından müştereken yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirlenir” denilmektedir. Yasanın uygulanmasını gösteren ve 17/12/2005 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmeliğin 5. maddesinde ise, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malulü olarak ayrılanlar hariç olmak üzere her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar ile ilgili maliyet hesabında; Öğrencilik dönemine ait 3 Eylül 1985 tarihli ve 18857 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Askeri Okullara Alınan Öğrenciler ile Silahlı Kuvvetler Hesabına Fakülte ve Yüksek Okullarda Okuyan Öğrenciler İçin Yüklenme Senedi Düzenlenmesine ve Bu Okullardan Çeşitli Sebeplerle Ayrılacak Öğrencilere veya Kefillerine Ödettirilecek Tazminata Dair Yönetmelik hükümleri uygulanarak yapılacak hesaplamada; yiyecek masraflarının yarısı, giyim-kuşam, vize-diploma-sınav ve benzeri harçlar, öğretim ve eğitimin gerektirdiği ulaşım giderleri, barındırma, askeri liseler hazırlık sınıfları yabancı dil eğitimleri, atış, giderleri ile görmüş olduğu kurs masraflarının dikkate alınacağı; kurs merkezlerinde subay, astsubay olarak eğitim ve yetiştirme masraflarının tespitinde; yolluk ve yevmiyeler, kırtasiye giderleri, (eğitim yardımcı malzemeleri/askeri öğrenciler için) eğitim ve yetiştirmenin gerektirdiği taşıma ve ulaşım giderleri, ilaç ve tedavi, öğrenim ve eğitim ve öğretimin diğer öğretim kurumlarına ödenen masrafların ödeneceği belirtilmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda 09/11/2013 tarihli Yönetmelik değişikliği, yanlış yorumlanmıştır. 17/12/2005 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi 09/11/2013 tarihinde “öğrenci harçlıkları, kitap kırtasiye”, “ilaç-tedavi giderleri” ile “personel ve amortisman ibareleri yürürlükten kaldırılmış, “yiyecek” ibaresi “yiyecek masraflarının yarısı” olarak değiştirilmiştir.
Bilirkişi raporunda; askeri lise ile kara harp okul masraflarından tamamının hesaplamaya dahil edilmemesi gerekirken personel ve amortisman giderleri,ilaç-tedavi giderleri,öğrenci harçlıkları ve kitap kırtasiye giderlerinin yarısının hesaplamaya dahil edilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
3-Yine aynı Yönetmeliğin 5/b maddesi kurs merkezlerinde subay,astsubay olarak eğitim ve yetiştirme masraflarının tespitinde hangi kalemlerin dahil edileceği açıkça belirlenmiştir.
5. maddesinin (a) bendinde yer alan ve öğrencilik dönemine ilişkin yapılan hesaplamada dikkate alınması gereken kırtasiye giderleri, 09/11/2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmeliğin 1. maddesi ile hesaplamada dikkate alınması gereken giderler arasından çıkarılmış ise de, aynı yönetmeliğin 5. maddesinin (b) bendinde kurs merkezlerinde subay, astsubay olarak eğitim ve yetiştirme masraflarının tespitinde kırtasiye giderlerinin (eğitim yardımcı malzemeleri/askeri öğrenciler için),ilaç ve tedavi giderlerinin tazminat hesabında dikkate alınacağı düzenlenmiş olup, yönetmeliğin (b) bendinde herhangi bir değişiklik bulunmadığından davalı …’e verilen kurslar içerisinde yer alan kırtasiye masraflarından ve sağlık giderlerinden tamamından sorumlu tutulması gerekirken, yarısından davalının sorumlu tutulmuş olması hatalı olup bozmayı gerektirir.
4- Kurs merkezleri masraf kalemlerinden amortisman giderinden davalı …’in sorumlu tutulmaması gerekirken bu masraf kalemini hesaplamaya dahil edilmiş olması hatalı olup bozmayı gerektirir.
5- Dosyayaya sonradan kazandırılan maliyet çizelgesinin esas alınması gerekirken ilk maliyet çizelgesinin bilirkişi raporunda esas alınması hatalı olup bozmayı gerektirir.
6- Mahkemece, anapara (45.810,31 TL) ve anaparanın ilişik kesme tarihine kadar hesaplanan faizinin (18.485,12 TL) toplamı olan 64.295,443 TL ye ilişik kesme tarihinden itibaren faiz işletilerek karar verilmiştir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 121/2 maddesinde (818 sayılı Borçlar Kanununun 104/son maddesi) yer alan mürekkep faize hükmedilemeyeceği düzenlemesi uyarınca asıl alacağa ilişik kesme tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken asıl alacak ve faiz toplamı üzerinden ilişik kesmen tarihinden itibaren faize hükmedilmesi hatalı olup bozmayı gerektiririr.
SONUÇ; Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, (2), (4), (5) ve (6) numaralı bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı … yararına, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlerden davalıya iadesine, 6100 sayılı HMK’nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK’nın 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/11/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.