YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/3860
KARAR NO : 2023/1561
KARAR TARİHİ : 23.05.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/290 E., 2022/494 K.
DAVA TARİHİ : 01.11.2019
KARAR : Davanın Kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ordu 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/363 E., 2021/339 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından duruşmalı temyiz edilmekle, kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 23.05.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacı vekili Avukat … ile davalı vekili Avukat …’nın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00’te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili Ordu Büyükşehir Belediyesi ve Türkiye Kayak Federasyon arasında Kabadüz İlçesi Çambaşı Kayak Tesislerinde 2 adet Telesiyej Tesisi, Kayak Odası, Günübirlik Tesis Binaları ve Eklentilerini İşletmeciliği hususunda 17.11.017 tarihinde protokol imzalandığını, 06.11.2018 tarihinde protokol karşılıklı olarak fesh edilerek devir-teslim tutanaklarının oluşturulduğu, protokol kapsamında aktarılan demirbaş gideri olan 2.903.911,00 TL’den federasyonca harcanmayan 279.518,46 TL’nin belediyenin ilgili hesabına 10 gün içinde yatırılması hususunda ihtar yazısı yazıldığını, davalı tarafından gönderilen 30.05.2019 tarihli yazı ile, federasyonun alacaklı olduğu iddia edilerek ödeme yapılmadığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 279.518,46 TL alacağın sözleşmenin feshi tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı … tarafından federasyona toplam 4.600.111.00 TL ödemede bulunulması gerektiğini, davacı tarafından protokolde belirtilen ödeme listesine istinaden taahhüt edilen demirbaş gideri toplamı 2.903.911,00 TL’nin iki eşit taksit olarak 31 Ekim 2017 tarihinde 1.451.955,50 TL, 17 Kasım 2017 tarihinde 1.451.955,50 TL olarak ödendiğini, federasyonun anılan protokol sonrası gelişen şartlar, ekonomik durum, döviz kuru ve protokolde belirtilen bazı demirbaş eşyalara gerek kalmaması nedenleriyle demirbaş eşyalar için toplamda 2.636.260.79 TL’den fazla harcama yaptığını, davacı belediyenin protokol ile taahhüt etmiş olduğu personel giderlerini ödemediğini, sözleşmede taahhüt altına alınan personel giderlerinin federasyonca ödenmek zorunda kaldığını, bu itibarla davacıya borcu olmamakla birlikte alacaklı konumda olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 16.04.2021 günlü bilirkişi kök raporu ile 24.10.2021 günlü bilirkişi ek raporuna göre davacının davalıdan 279.518,46 TL alacaklı olduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne, taraflar arasındaki 17.11.2017 tarihli sözleşmenin feshi nedeniyle 279.518,46 TL bakiye alacağın fesih tarihi olan 06.11.2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, arabuluculuk dava şartının yerine getirmediğini, mahkemenin yetkili olmadığını, taraflar arasındaki protokole göre davacı tarafça ödenmesi gereken 2.903.977,00 TL demirbaş giderinin ödendiğini, ancak personel giderlerinin ödenmediğini, protokol sonrası gelişen ekonomik durum, döviz kuru, bazı demirbaş eşyalara gerek kalmaması ve personel gideri olarak müvekkili tarafından toplamda 3.000.000,00 TL’den fazla ödeme yapıldığını, davacının ödememesi sebebiyle personel giderlerinin müvekkili tarafından ödenmek zorunda kalındığını, bu nedenle asıl müvekkilinin alacaklı olduğunu, ancak mahkemece sözleşmenin bu maddesinin dikkate alınmadığını, bilirkişi tarafından eksik inceleme ve değerlendirme ile rapor hazırlandığını, rapora karşı ayrıntılı itirazlarının dikkate alınmadığını, dosyanın karmaşıklığı sebebiyle üç kişilik bilirkişi kurulundan rapor alınması gerekirken, sadece mali müşavir bilirkişiden alınan ve yetersiz olan rapora dayalı olarak verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, kurum tarafından sunulan belge, fatura ve makbuzların dikkate alınmadığını, protokolün feshi sonrasında harcama yapmaya devam eden müvekkilinin uğradığı zararın gözardı edildiğini, tanıklarının dinlenmemesi sebebiyle hukuki dinlenilme haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi rapor ve ek raporunun denetime elverişli ve hükme esas alınabilecek nitelikte olduğu, uyuşmazlığın demirbaş giderlerine ilişkin olup, protokol gereğince davacı tarafça ödenmesi gerekirken davalı tarafça ödenmek zorunda kalındığı, belirtilen personel giderlerine ilişkin takas-mahsup savunmasında bulunulmaması da dikkate alındığında, davanın esasına etkisinin bulunmadığı gerekçesiyle davalının başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı, istinaf itirazlarını tekrarlayarak kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında imzalanan protokol gereği davacı tarafça davalı kuruma aktarılan demirbaş gideri bedelinden harcanmayan kısmın protokolün feshi sebebiyle davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 112 nci maddesinde (818 sayılı Borçlar Kanununun 96 ncı maddesi.) “Borç hiç veya gereği gibi ifa edilmezse borçlu, kendisine hiçbir kusurun yüklenemeyeceğini ispat etmedikçe, alacaklının bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür.” şeklindedir.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen davada, taraflar arasında imzalanan sözleşmeye göre mahkemenin yetkili olduğu, tarafların tacir olmaması ve davanın mutlak ticari dava olmaması nedeniyle zorunlu arabuluculuk şartının bulunmadığı, uyuşmazlığın tarafların arasında imzalanan protokol gereği davacı tarafından ödenen fakat davalı tarafından kullanılmayan demirbaş giderinin iadesi istemine ilişkin olmakla, alınan bilirkişi raporuna göre davalı tarafından sunulan muhasebe işlem fişi ve taşınır işlem fişlerine göre davacının harcanmayan demirbaş gideri kadar alacaklı olduğunun hesaplandığı anlaşılmıştır. Hal böyle olunca tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre karar usul ve kanuna uygun olup, davalının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen 31/03/2022 tarihli ve 2022/290 Esas, 2022/494 Karar sayılı kararın ONANMASINA;
8.400,00 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Ordu 3. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
23.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.