YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/3736
KARAR NO : 2023/1558
KARAR TARİHİ : 23.05.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
EK KARAR TARİHİ : 22.01.2016
SAYISI : 2021/198 E., 2021/1138 K.
DAVA TARİHİ : 21.01.2014
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasındaki ayıplı maldan kaynaklanan alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi kararı davalı İstanbul Konut İmar Plan Tur. Ulaş. Tic. A.Ş. vekili tarafından duruşmasız, davacı ve davalı Özyazıcı İnşaat Elektrik Makina Müşavirlik ve Taah. San. ve Tic. A. Ş. vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmekle kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 14.03.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde taraflardan bir kısmı gelmediğinden, Cumhurbaşkanlığının 11.02.2023 tarihli ve 32101 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 120 numaralı ” Olağanüstü Hal Kapsamında Yargı Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin Kararnamesi ” kapsamında verilen 06.02.2023 tarihinden başlamak üzere 06.04.2023 tarihine kadar durma kararına istinaden Yargıtay Birinci Başkanlığının 13.02.2023 tarihli ve E-84632637/1786 sayılı yazısı ekinde sunulan Yargıtay Başkanlar Kurulunun 13.02.2023 tarih ve 4 sayılı kararının 4 üncü ve 5 inci maddeleri gereği duruşmanın 23.05.2023 tarihine ertelenmesine karar verilmiştir.
Belirtilen tarihte gelen davacı asıl … ve vekili Avukat … ile davalı … İnşaat Elektrik Mak. Müş. ve Taah. San. ve Tic. A.Ş. vekili Avukat …, davalı İstanbul Konut İmar Plan Turizm Ulaşım San. ve Tic. A.Ş. vekili Avukat …’in sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00’te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, Kiptaş Maltepe Konutları 4. Etap projesinden gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile maketten daire satın aldığını, davalılara 227.004,00 TL ödeme yaptığını, davalılar tarafından yapılan konut projesinde, 1, 2 ve 3 nolu blokların temelinde kaynak ve yağmur sularının bulunduğunun öğrenilmesi üzerine, binalarda meydana gelen zararların, gizli ayıpların ve eksikliklerin tespiti için 06.05.2013 tarihinde İstanbul Anadolu 12. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/42 D.iş dosyası ile talepte bulunulduğunu ve hazırlanan bilirkişi raporunda, gizli ayıplı imalatlar ile binalarda mimari projeye uygun olmayan eksikliklerin tespit edildiğini, ikamet ettiği blokta özellikle temel ve otopark bölümünde su yalıtımının eksik veya hatalı yapımı neticesinde yağmur suları/kaynak sularının bina temeline sızdığını, yaşamsal olarak binaların taşıyıcı sitemine ve bina temellerine ciddi zarar verdiğini, bilirkişi heyet raporunda belirtildiği üzere eksik ve ayıplı imalat hataları nedeniyle % 20, makine ve elektrik kalemlerinde eksik yapılan imalatlar neticesinde % 20 olmak üzere davacıya ait dairede toplamda % 40 oranında değer kaybı meydana geldiğini ileri sürerek belirsiz alacak olarak şimdilik 1.000,00 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiş, 16.02.015 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini 56.305,00 TL’ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalılar, davacının dava dileçesinde bildirdiği İstanbul Anadolu 12.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/42 D.iş dosyasında taraf olmadıklarını yasal süresinde yapılmış bir ayıp ihbarı da bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece 03.12.2015 tarihli ve 2014/98 E., 2015/1234 K. sayılı kararı ile davanın kabulüne; 56.305,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemece davanın kabulüne ilişkin verilen karara yönelik süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 24.06.2019 tarihli 2016/8227 E., 2019/7603 K. sayılı kararı ile; davalıların sair temyiz itirazları incelenmeksizin, hükme esas alınan bilirkişi heyeti raporunda(mekanik tesisat ile ilgili makine mühendisinin görüşleri) ve mahkemece mekanik tesisat ile eksik ve ayıp olarak olarak belirtilen hususların 4077 sayılı Kanunda ”ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alan veya satıcı tarafından vaat edilen veya standardında tespit edilen nitelik ve/veya niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran” şeklinde tanımlanmış nitelikte olup olmadığı, bunların teslim tarihinde kolayca anlaşılabilecek nitelikte açık ayıp olup olmadığı, açık ayıp niteliğinde değilse kullanım ve mevsimlerdeki yağmur, kar, güneş ve ısı durumları dikkate alınarak ne zaman oluştuğu ya da oluşacağı ve bunu normal vasıflardaki tüketicinin ne zaman farkedebileceği ile bağımsız bölümün teslim tarihi de göz önünde bulundurularak yasal süresi içinde ayıp ihbarında bulunulup bulunulmadığı hususlarına yeterince yer verilmediği, hal böyle olunca mahkemece, hükme esas alınan raporu düzenleyen bilirkişi heyetinden “makine mühendisliği alanındaki eksiklik” olarak nitelendirilen imalatlara ilişkin ayıpların tek tek neler olduğu, bu hususların gizli ya da açık ayıp olup olmadığı belirlenerek, her bir durum için kanunun aradığı sürelerde ihbarın yapılıp yapılmadığı hususunda taraf ve yargı denetimine esas gerekçeli ek rapor tanzimi sağlanarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerektiği, yine davalıların, mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda eksik ifa olarak nitelendirilen eksik işlerle ilgili temyiz itirazı yönünden yapılan incelemede ise; davacının dava dilekçesinde tanımladığı yeşil alanın taahhüt edilen metrekarede olmaması durumunun davacının satın aldığı bağımsız bölümün ekonomik değerini düşüren açık ayıp niteliğinde olduğu, davalıların bu ayıbı gizlemek için de herhangi bir hileye başvurmadığı, davacının bu ayıplardan bağımsız bölümü satın ve teslim aldığı tarihte kolayca bilgi sahibi olabileceği, davacının malın teslim tarihinden itibaren 30 gün içinde davalıya ayıp ihbarında bulunmadığı dikkate alındığında bu kalemler yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği belirtilerek mahkeme kararı bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, alınan bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulüne, 45.000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili, eksik alanlar yönünden mahkemece bozma kararına uyularak davanın reddine karar verilmesinin ve eksik alanların açık ayıp olarak değerlendirilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı Özyazıcı İnşaat Elektrik Makina Müşavirlik ve Taah. San. ve Tic. A.Ş. vekili; bozma ilamında ayıp olarak tespit edilen kalemlerin ne zaman oluştuğu veya oluşacağı konusunda inceleme yapılması gerektiği belirtilmesine rağmen bu kapsamda inceleme yapılmadığını, ek raporda gizli ayıp olduğu belirtilen kalemler olan banyo havalandırması, klima tesisatı ve mutfaktan koku gelmesi hususunun açık ayıp niteliğinde olduğunu, aksi halde bile konutun teslimi ile dava tarihi arasında 1,5 sene geçmiş olup davacının konutta 4 mevsim yaşadığını, her durumda bir ayıp var ise de davacının bunu çok daha önce fark ederek ayıp ihbarında bulunması gerektiğini, daire teslim tutanağında davacının daireyi eksiksiz teslim aldığını belirttiğini, ihtirazi kayıt koymadığını ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
3. Davalı İstanbul Konut İmar Plan Tur. Ulaş. Tic. A.Ş. vekili; ıslak hacim havalandırmasının aspiratör ile havalandırıldığını, işlem sırasındaki boşluklara poliüretan dolgu malzemesi uygulamasının yerinde olduğunu, bu malzemenin uygulanması yönünde bilirkişilerin bilgi eksikliği olduğunu, gizli ayıp bulunmadığını, klima ile ilgili müşterilerin hangi marka ve modeli kullanacaklarının bilinmesi mümkün olmadığından bakır boru hatlarının müşterinin tercihine bırakıldığını, hattın döşenmesi için de asma tavanın sökülmesine gerek olmadığını, mutfakla ilgili olarak davacıya yapılan taahhütün davlumbaz bağlantısı için hava kanalını davlumbaz bağlantı noktasına kadar getirmekten ibarettir olduğunu, raporda tarif edilen tek yönü valf, davlumbaz ile beraber müşterinin satın alınması gereken donanım olduğunu, herhangi bir ayıp olmadığını, raporda ayıp ve eksik ifaya ilişkin bedellere ne şekilde ulaşıldığına ilişkin bir açıklama bulunmadığını, davacının süresinde ayıp ihbarında bulunmadığını ileri sürerek; mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, satış esnasında sunulan katalog, proje ve tanıtımlarda belirtilen ancak, bunlara uygun yapılmayan veya eksik yapılan işler nedeniyle davacının satın aldığı dairelerde oluşan değer kaybının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde “Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
2. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
3. Bundan başka, Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş olan bu kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
1. TBK 219 uncu maddesine göre satıcı, alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olur. Satıcı bu ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur.
2. Dosya kapsamında alınan ek bilirkişi raporunda, uyulan bozma ilamı kapsamında ayıpların niteliğinin belirlendiği hususu gözetildiğinde; temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları, bozma ilamı ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmadığı da dikkate alındığında; usul ve yasaya uygun kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan mahkeme kararının ONANMASINA,
8.400 TL Yargıtay vekalet ücretinin davacıdan alınarak ayrı ayrı davalılara verilmesine, davalı Özyazıcı İnşaat Elektrik Mak. Müş. ve Taah. San. ve Tic. A.Ş. den alınarak davacıya verilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine, harçtan … olan davacıdan alınan peşin harcın istek halinde iadesine,
6100 sayılı HMK’nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK’nın 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
23.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.