YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/2303
KARAR NO : 2022/3620
KARAR TARİHİ : 14.04.2022
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, mahkemece davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; babasının davalı şirketin 22200 nolu mesken … abonesi olduğunu ve kendisinin bu adreste ailesi ile birlikte oturduğunu, davalı şirketin … … kullanıldığından bahisle … ve … ek tahakkuku için toplam 15.761,09 TL borç tahakkuk ettirdiğini ancak oturdukları yerin dar gelirlilerin oturduğu yer olduğunu ve … … kullanmadığını ileri sürerek; … … tüketim tahakkukunun ve fahiş cezanın iptaline ve gerçek tüketimin mahkemece belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı; davacının harici hat çekmek sureti ile … … kullandığını ve … Yönetmeliğinin 20. maddesine göre sayacın doğru tüketim kaydetmemesi usulüne göre tahakkuk yaptıklarını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davalı şirketin … kullanım süresinin hesabının yanlış olduğu, ek tüketim hesabının ise abonenin ihtilaflı dönem içerisinde tükettiği … miktarı üzerinden hesaplanarak en çok bir yıllık tahakkuk yapılabileceği, bu hususun … Yönetmeliği’nin ilgili maddelerinde açıkça belirtildiği, davalı şirket tarafından bu Yönetmelik hükümlerine uygun belirlemenin yapılmadığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile davacının 22/01/2007 tarihli … … tutanağına istinaden tahakkuk ettirilen faturanın 15.004,52 TL borçlu olmadığının, 756,57 TL borçlu olduğunun tespitine karar verilmiş; hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu tespit tarihinde yürürlükte olan 4628 sayılı … Piyasası Kanunu’na dayanılarak hazırlanan ve 25 Eylül 2002 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak 01/03/2003 tarihinde yürürlüğe giren … Tarifeleri Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 13.maddesi hükmünde; gerçek veya tüzel kişiler tarafından, yasal şekilde tesis edilmiş sayaçtan geçirilmeden mevzuata aykırı bir şekilde tüketilmesi, … … enerjisi tüketimi olarak kabul edilmiş,
15. madde hükmünde de, … ve usulsüz … enerjisi kullanımına ilişkin tespit, süre, tüketim miktarı hesaplama, tahakkuk, ödeme yöntemleri ile diğer usul ve esasların dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından belirlenerek Kuruma sunulacağı ve kurul onayı ile uygulamaya konulacağı açıklanmıştır.
… … tespit tutanağının düzenlendiği tarihte yürürlükte olan … Yönetmeliği ve anılan yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen … Düzenleme Kurumu tarafından yayımlanan 29/12/2005 tarihli ve 622 sayılı kararının “Süre” başlıklı bölümünde;
1) … Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinin (a) bendi çerçevesindeki tespitlerde;
a) Kullanım yerine ait bağlantı anlaşması ve perakende satış sözleşmesi yapılmış olan yerler için, … … enerjisi kullanımına ilişkin olarak yapılacak hesaplamada esas alınacak süre; tutanak düzenlenmiş olması kaydıyla kontrol, mühürleme, kesme-bağlama, sayaç değiştirme ve son endeks okuma işlemlerinden en son yapılanın işlem tarihi ile … tespitinin yapıldığı tarihe kadar olan süredir ve bu süre 90 günü geçemez. Ancak, sayaçtan geçirilmeden ayrı bir hatla … … enerjisi kullanımının tespiti halinde bu süre iki kat olarak alınır.
Bu sürenin dışında müşterinin … … enerjisi kullanım başlangıç tarihinin doğru bulgu ve belgelerle tespit edilmesi halinde, … tüketime ek olarak yukarıdaki paragraf çerçevesinde belirlenen başlangıç tarihinden itibaren, doğru bulgu ve belgelerle tespit edilmiş … … enerjisi kullanımı başlangıç tarihine kadar geriye dönük normal tüketim hesabı yapılır. Bu süre 12 ayı geçemez. Yapılacak hesaplamada tüketimin yapıldığı kabul edilen dönemlerdeki birim fiyatlar dikkate alınır ve gecikme zammı alınmaz.”;
“Tüketim miktarı hesaplama” başlıklı bölümünde; “Mühür altındaki sayaçlardan geçirilmeksizin ayrı bir hat çekilerek birtakım cihazlar … olarak beslenmiş ise, tüketilen … enerjisi sadece bu hat üzerindeki cihazların kurulu gücü dikkate alınarak tüketim hesaplanır”;
“Ortalama aylık çalışma saati” başlıklı bölümünde; “1-Meskenlerde 150 saat kabul edilir.”;
“Tahakkuk” başlıklı bölümünde;
Tüm … kullanımlara ilişkin hesaplamalar tek terimli aktif enerji tarifesi üzerinden yapılır. Yapılan hesaplamalarda kademe, puant, güç, reaktif ve trafo kayıplarına ilişkin bedeller dikkate alınmaz.
… … enerjisi kullandığı tespit edilen tüketicinin, (C) bendindeki usul ve esaslar göz önünde bulundurularak; (B)- (1)- (a) bendinin 1 inci paragrafı, (B)- (1)- (b) bendi ve (B)- (2) bendi çerçevesinde hesaplanan tüketimi, dahil olduğu abone grubuna … … enerjisi kullandığı tespit edilen tarihte uygulanmakta olan tek terimli aktif enerji bedelinin 1,5 (bir buçuk) katı ile çarpılarak … tahakkuk bedeli hesaplanır ve bu bedel fatura edilir. (Güç ve reaktif enerji bedeli alınmaz)
Yapılan … tahakkuku ve (B)- (1)- (a) maddesi son paragrafı çerçevesinde … tüketime ek olarak yapılan hesaplamalar dönemi içinde kalan, varsa daha önce yapılmış tahakkuk miktarları tenzil edilir.
Müşterilerin tekrarlanan … … enerjisi kullandığının tespiti durumunda, … … enerjisi kullanımının tespit edildiği tarihte yürürlükte olan tek terimli aktif enerji tarife bedelinin 2 (iki) katı göz önüne alınarak hesaplama yapılır hükümleri yer almaktadır.
Müşteri olmayanların … … enerjisi kullanımlarındaki hesaplamalar, hangi abone grubu kapsamında değerlendirilebilecek ise o gruba ait tarife üzerinden yapılır.
Somut olayda; davalı … şirketi tarafından güç kaynağından harici hat alınmak suretiyle … … kullanıldığına ilişkin olarak davacı hakkında 22/01/2007 tarihli … tespit tutanağı düzenlendiği anlaşılmaktadır. Davacının tutanak nedeniyle hakkında açılan ceza davası sonucunda … hırsızlığı suçunda ceza aldığı da göz önünde bulundurulduğunda tutanak tarihinde yürürlükte bulunan … Yönetmeliği ve 622 sayılı Karar hükümlerine göre … … bedeli hesabının yapılması gerektiği kuşkusuzdur.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde; … tutanağında … hat üzerinde bulunan cihazların kurulu gücü tespit edilmiş olmasına rağmen, keşif tarihindeki kurulu güç üzerinden hesaplama yapılmıştır. Yine mükerrer … bulunduğu gerekçesi ile … çarpan katsayısı iki olarak uygulanmış ancak mükerrer … hususunun hangi evraka dayandığı hususu belirtilmemiştir. Ayrıca ek tahakkuk hesabı açısından da … kullanımın başlangıç tarihine ilişkin açıklayıcı şekilde tespitte bulunulmadan, tutanak öncesi dönemin tüketimlerinin istikrarsız olması sebebi ile tutanak sonrası dönem tüketimlerini hesaplamada baz alarak 360 gün üzerinden ek tahakkuk hesabı yapmış olması da yönetmeliğe uygun değildir.
O halde mahkemece; oluşturulacak yeni bilirkişi heyetinden Yargıtay ve taraf denetimine elverişli, şirket tahakkuku ve ilgili mevzuat hükümlerini ayrıntılı şekilde irdeleyen bilirkişi raporu alınması, ayrıca adil yargılanma hakkının ihlal edilmemesi açısından HMK’nın 281. maddesi gereğince beyanda bulunabilmeleri açısından rapor taraflara da tebliğ edildikten sonra beyanda bulunmak üzere iki haftalık süre verdikten sonra hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken; eksik ve hatalı tespitler içeren bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde karar verilmiş olması, doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK’nın 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK’nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK’nın 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 14/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.