YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/1571
KARAR NO : 2021/912
KARAR TARİHİ : 04.02.2021
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; … Eczanesi’nin sahibi olduğunu, davalı tarafından herhangi bir bildirim yapılmadan 01 Mayıs 2012 tarihinden itibaren Kurum alacaklarından kesintiler yapıldığını, bu nedenle fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydıyla kurumun kestiği 3.947,28 TL asıl alacak, 2.825,89 TL işlemiş faize dair alacağının kesinti tarihinden itibaren uygulanacak ticari faizi ile birlikte tahsilini istemiştir.
Davalı; davacının önceki yıllara ait reçetelerinin, incelenmeden verilen avans tutarları ile kontrolü yapıldıktan sonra alması gereken fatura bedelleri arasındaki farklardan kaynaklı olarak avans artığı kesintisi yaptıklarını, kesintilerin taraflar arasındaki sözleşmelere uygun olduğunu, bu nedenle haksız davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Uyuşmazlık; kurum tarafından incelenmesi tamamlanamayan reçeteler nedeniyle yapılan avans ödemelerinin, incelemeler tamamlandıktan sonra yersiz ödendiği anlaşılan kısmına yönelik işlemiş faiz miktarının belirlenmesine ilişkindir.
Dava konusu reçetelerin kuruma fatura edildiği tarihlere ilişkin yasal düzenlemeler ve protokol hükümleri dikkate alınarak işlemiş faizin belirlenmesi gerekmektedir.
2007 tarihli eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 4.3.1. maddesinde “Kuruma teslim edilen faturalar teslim edildiği ayın 15 inci gününden itibaren 45 gün içinde “Ödeme Genelgesi” ne göre örnekleme yöntemiyle incelenerek Ayın 1 inci ve 15 inci günleri arasında karşılanan ve süresinde teslim edilen kan ürünü ve hemofili reçetelerinin fatura bedelleri bir sonraki ayın ilk 3 iş günü, ayın 16 ncı ve ay sonu arasında karşılanan ve süresinde teslim edilen reçetelerin fatura bedelleri ise bir sonraki ayın 12 inci ve 15 inci günleri arasında Kurumca belirlenen usul ve esaslara göre incelenerek ödenir. Kuruma teslim edilen örnekleme yöntemi ile incelenecek fatura eki reçeteler, reçete kontrol aşamasında herhangi bir kritere bağlı olmadan ve manuel müdahale olmaksızın provizyon sistemince sadece bir sefer basit rastgele örnekleme yöntemi ile seçilerek çıktı alınır. Örnekleme yöntemi ile seçilen bu reçeteler eczacı tarafından sistemden görülür.”, 4.3.4. maddesinde “Kurumca protokolün (4.3.1) numaralı maddesinde belirtilen süreler içinde kontrollerin tamamlanmaması halinde tamamlanamamış fatura için fatura bedelinin tamamı avans olarak ödenir. 4.3.7. maddesinde “Protokolün (6.3) numaralı maddesindeki fiillerin tespit edildiği reçetede fiili ilgilendiren reçete veya ilaç bedelleri ödenmez. Kurumca yapılan yersiz ödemeler varsa, ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte eczacının Kurumda tahakkuk etmiş alacağından mahsup edilir. Eczacının alacağının yersiz ödeme tutarını karşılamaması veya alacağının olmaması halinde, genel hükümlere göre tahsil edilir.” hükümleri yer almaktadır.
2008 tarihli eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 4.3.1. maddesinde “Kuruma teslim edilen faturalar teslim edildiği ayın 15 inci gününden itibaren 45 gün içinde “Ödeme Genelgesi” ne göre örnekleme yöntemiyle incelenerek ödenir. Ayın 1 inci ve 15 inci günleri arasında karşılanan ve süresinde teslim edilen kan ürünü ve hemofili reçetelerinin fatura bedelleri bir sonraki aym ilk 3 iş günü, ayın 16 ncı ve ay sonu arasında karşılanan ve süresinde teslim edilen reçetelerin fatura bedelleri ise bir sonraki aym 12 inci ve 15 inci günleri arasında Kurumca belirlenen usul ve esaslara göre incelenerek ödenir. Kuruma teslim edilen örnekleme yöntemi ile incelenecek fatura eki reçeteler, reçete kontrol aşamasında herhangi bir kritere bağlı olmadan ve manuel müdahale olmaksızın provizyon sistemince sadece bir sefer basit rastgele örnekleme yöntemi ile seçilerek çıktı alınır. Örnekleme yöntemi ile seçilen bu reçeteler eczacı tarafından sistemden görülür.” 4.3.4. maddesinde “Kurumca protokolün (4.3.1) numaralı maddesinde belirtilen süreler içinde kontrollerin tamamlanmaması halinde tamamlanamamış fatura için fatura bedelinin tamamı avans olarak Ödenir. Ancak 01/10/2008 tarihinden sonra 5510 sayılı yasanın 97/7. madde hükmü çerçevesinde konu tarafların ortak mutabakatı ile yeniden düzenlenecektir.” 4.3.7. maddesinde “Protokolün (6.3) numaralı maddesindeki fiillerin tespit edildiği reçetede fiili ilgilendiren reçete veya ilaç bedelleri ödenmez. Kurumca yapılan yersiz Ödemeler varsa, ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte eczacının Kurumda tahakkuk etmiş alacağından mahsup edilir. Eczacının alacağının yersiz Ödeme tutarını karşılamaması veya alacağının olmaması halinde, genel hükümlere göre tahsil edilir.” hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca uyuşmazlığa ilişkin fatura tarihinde yürürlükte olan 5510 Sayılı Yasa’nın 97/7. maddesinde “Sağlık hizmeti sunucularına, tahakkuk etmiş alacaklarının % 75’i ilâ % 90’ı arasındaki tutar, faturaların teslim tarihinden itibaren en geç kırkbeş gün içinde alacaklarından mahsuben avans olarak ödenir. Doksan gün içinde de fatura ve eki belgelerin incelemesi tamamlanarak geri kalan tutar ödenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda; davacının 2007 ve 2008 yıllarına ait faturalarının incelenmesi Kurum tarafından 2012 yılında tamamlanmış ve avans olarak ödenen fatura bedellerinden kesinti yapılması gerektiği tespit edilmiştir. Davalı tarafından bu kesintiler, davacıya avans ödemesi tarihinden, fazla ödemenin kurumca iade alındığı tarihe kadar işlemiş faizi ile birlikte, davacının kurum alacaklarından kesilmiştir. Ancak taraflar arasındaki 2007 ve 2008 yıllarına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol’ün yukarıda bahsi geçen hükümleri ve 5510 Sayılı Yasa’nın olay tarihinde yürürlükte bulunan 97/7. maddesine göre Kurumun fatura inceleme işlemini 90 gün içerisinde tamamlaması gerekmektedir. Ancak kurum, davacının fatura incelemesini kendi kusuru ile 2012 yılında tamamlayabilmiştir. Bu gecikmede davacının hiçbir kusuru yoktur. Bu durumda davalının yersiz avans ödemesi yaptığı miktar yönünden; davacıya avans ödemesi yaptığı tarihten, reçete incelemesini tamamlaması gerektiği 90 günün sonuna kadar işlemiş faiz talep edebilir. Bu husus gözetilmeksizin yazılı şekilde faize yönelik hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK’nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK’nın 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 04/02/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.