YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/6562
KARAR NO : 2018/13284
KARAR TARİHİ : 25.12.2018

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki asıl istirdat ve birleşen itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl davanın açılmamış sayılmasına, birleşen dava yönünden karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, mülkiyeti kendisine ait dükkanını 01/03/2007 tarihinde dava dışı……… Temiz’e, 10/06/2008 tarihinde de yine dava dışı Salih Şür’e kiraya verdiğini, kiracısı …… Şür ile sözlü ortaklık anlaşması yaptıklarını 11/02/2009 tarihinde iş yerinin vergi levhasını kendi adına çıkardığını, bu sebeple kendisinin işe başlama tarihi olan 11/02/2009 tarihinden sonraki elektrik tüketiminden sorumlu olduğunu, kiracıya ait borçtan dolayı … 4. İcra Müdürlüğünün 2009/6395 esas sayılı dosyası ile icra takibine başlanıldığını, ihtirazi kayıtla 50.050,00 TL ödemek zorunda kaldığını ileri sürerek, 50.050,00 TL’nin davalıdan tahsiline verilmesini istemiştir.
Davalı …Ş. vekili; davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Birleşen … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/551 esas sayılı dosyasında davacı …Ş.; mülkiyeti davalıya ait olan Bahriye Üçok Bulvarı 4/D no.lu iş yerinin elektrik tüketimi borcundan dolayı … 4. İcra Müdürlüğünün 2009/6395 sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalının takibe itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptaline ve % 40 icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Birleşen … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/551 esas sayılı dosyasında davalı; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; asıl dava olan istirdat davası yönünden 39.745,68 TL’nin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, birleşen itirazın iptali davası yönünden dava tarihinden sonra alacağın ödenmiş olması nedeni ile konusuz kalan davanın reddine karar verilmiş, hükmün davalı-birleşen dava davacısı tarafından temyiz edilmesi üzerine; 19. Hukuk Dairesinin 01.10.2012 tarihli ve 2012/10930 E. 2012/14047 K. sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; istirdat davası yönünden davanın kısmen kabulü ile 45.005,28 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, birleşen itirazın iptali davası yönünden karar kesinleştiğinden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hükmün davalı-birleşen dava davacısı tarafından temyiz edilmesi üzerine; Dairemizin 25.05.2017 tarihli ve 2015/19165 E. 2017/8008 K. sayılı ilamı ile, “…yerel mahkeme bozma kararına uymakla birlikte bozma gereğini yerine getirmemiştir. Zira; bozma ilamında davacının ödemekle yükümlü olduğu asıl borç, ödeme tarihine kadar bu miktar üzerinden işleyecek faiz ve bu tarih itibariyle davalı yanca yapılan icra takip giderleri de hesaplanarak davacının yapmış olduğu toplam ödeme miktarından mahsup edilerek bakiye miktar üzerinden istirdat davasının kabulüne karar verilmesi gerektiği belirtildiği halde, mahkemece davacı tarafından yapılan ödemelerle birlikte icra takip giderlerinin mahsup edilmesi gerekirken, hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda sadece takip giderleri mahsup edilerek karar verilmiştir. Yukarıda izah olunan nedenler ile, mahkemece işlem yapılıp, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda;, asıl dava yönünden; dava dosyasının 27/02/2018 tarihinde taraflarca takip edilmediğinden HMK 150/1 maddesi uyarınca işlemden kaldırılmasına yasal 3 aylık süre içinde harçları ödenerek usulüne uygun bir yenileme işlemi yapılmadığı anlaşıldığından HMK 150/5 maddesi uyarınca davanın 27/05/2018 tarihi itibariyle açılmamış sayılmasına, birleşen dava yönünden ise; dava önce verilen karar kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; hüküm, davacı … tarafından temyiz edilmiştir.
6100 sayılı HMK’ nun 150/4. maddesinde; ”Dosyası işlemden kaldırılmış olan dava, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebilir. Yenileme dilekçesi, duruşma gün, saat ve yeri ile birlikte taraflara tebliğ edilir. Dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir ay geçtikten sonra yenileme talebinde bulunulursa, yeniden harç alınır, bu harç yenileyen tarafça ödenir ve karşı tarafa yüklenemez. Bu şekilde harç verilerek yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır.” hükmü yer almaktadır.
Somut olayda, 27.02.2018 tarihli oturumda işlemden kaldırılan temyize konu dava dosyası hakkında davacı, üç aylık yasal süre içerisinde 14.05.2018 tarihli dilekçe ile yenileme talebinde bulunmuş, mahkemece HMK 150/4 maddesi uyarınca 1 aydan sonra yapılan yenileme nedeniyle harcın yeniden yatırılması gerektiği halde davacı tarafından süresinde harç yatırılmadığından yenileme talebinin reddine karar verilmiştir.
Harca tabi davalarda davanın açılma tarihi (davanın yenilenme tarihi) harcın yatırıldığı tarihtir. Ancak harcın yatırılmaması nedeniyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilebilmesi için, mahkemece harcın istenmesine rağmen yatırılmadığının belgelenmesi gerekir.
Buna göre, mahkemece; davacı tarafa sunmuş olduğu yenileme dilekçesini harçlandırması için, yatırması gereken harç miktarı hesaplanarak bu miktarı mahkeme veznesine yatırması için herhangi bir süre verilmeden ve harcın istenmesine rağmen yatırılmadığı belgelenmeden yazılı şekilde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi doğru değildir.
Mahkemece yapılacak iş, süresinde verilen yenileme dilekçesi üzerine mahkemeye yatırılması gereken harç hesaplanarak, harcı yatırması için davacı tarafa uygun bir süre verilmesi, verilen sürede harcın yatırılması halinde davaya kaldığı yerden devam edilmesine, harcın yatırılmaması halinde ise HMK’nun 150/5. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK’nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.12.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.