YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/3514
KARAR NO : 2018/12904
KARAR TARİHİ : 18.12.2018
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki …… bedelinin tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, dava konusu taşınmaz için 01/08/2011 tarihinden itibaren 9.367 TL …… bedeli ödendiğini, davalının 01/08/2012 tarihinden itibaren …… …… bedelinin 11.000 TL ödenmesini ihtar ettiğini, …… bedelinin endekse göre belirlenmesi gerektiğini belirterek 01/08/2012 tarihinde başlayan yeni dönemde …… bedelinin …… 9.941,19 TL olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, talep ettikleri 11.000 TL …… bedelinin hak ve nesafet kuralları gözönünde bulundurularak belirlendiğini beyanla davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın reddine ilişkin ilk kararın, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, “…… parasının miktarına ilişkin olarak taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye müracaat edildiğine ve …… parasının dava yoluyla tespiti istenildiğine göre, ……cı olan taraf artırılması istenilen veya karar verilebilecek miktarı ve bundan daha fazlasını ödese bile dava red edilmeyip …… bedelinin tespitine karar verilmelidir. Taraflar arasında hükmen tespit edilmiş ya da sözleşme ile kararlaştırılmış bir …… parası olmadığı için davacının yeni dönem …… parasının mahkemece tespiti ile hüküm altına alınmasını istemekle hukuki yararı vardır. Davacı tarafın tespit edilecek miktarı ödeyip ödemediği hususu dava açılmasına sebep olup olmaması ve yargılama giderlerinden sorumluluğunun belirlenmesi yönünden sonuca etkilidir. O halde mahkemece davacının kabul ettiği miktardan az olmamak üzere talebi ile ilgili …… bedelinin tespitine ilişkin bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir. ” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak, davacının …… bedelinin tespitine ilişkin davasının kabulü ile dava konusu “……Tesisleri, A Blok, …… Kat, No:8-9-10, ……/……” adresinde bulunan ……lanan taşınmazın 01/08/2012 tarihinden başlayan …… döneminde …… …… bedelinin 10.422,68-TL olarak tespitine ilişkin ikinci kararın davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine ise “06/06/2006 da imzalanan ek protokolle “Kurumun sahibi bulunduğu taşınmazların …… artış oranları 213 sayılı …… Usul Kanunu uyarınca her yıl belirlenen yeniden değerleme oranından az olmamak üzere rayiç değerle belirleneceği” kararlaştırılmıştır. …… 15. Sulh Hukuk Mahkemesi Hakimliği’nin 2009/448 Esas ve 2010/952 K. Sayılı kararı ile yeniden değerleme oranı uygulanılarak 01/08/2009 tarihinden itibaren başlayan dönem için …… …… bedeli 8.180,00-TL olarak belirlenmiş, 04/08/2011 de imzalanan ek protokol ile işyerinin 01.08.2011 – 31.07.2012 dönemi …… bedeli …… 9.367,00 TL olarak kararlaştırılmıştır. …… sözleşmesinin yapıldığı dönemi takip eden 3 dönem ard arda …… bedeli artışına uygulanacak ÜFE uygulanmasıyla bulunacak bedelin kural olarak hak ve nesafeti yansıttığı Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarıyla benimsenmiştir. Davalı ……layan ………Kurumudur. 5502 Sayılı Yasanın 35/6.maddesi gereğince, kurumun sahibi olduğu taşınmazların …… artış oranları 213 sayıl …… Usul Kanunu uyarınca her yıl belirlenen yeniden değerleme oranından az olmamak üzere rayiç değere göre belirleneceği düzenlenmiştir. Bu durumda mahkemece davalının tabi olduğu özel yasa gereğince artış oranı uygulaması gerekirken yazılı şekilde ÜFE endeksini uygulaması doğru değildir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulü ile davaya konu taşınmazın …… bedelinin 01/08/2012 tarihinden itibaren 11.000,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında 01/08/1998 başlangıç tarihli, bir yıl süreli …… sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. …… 15. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/448 Esas ve 2010/952 K. Sayılı kararı ile yeniden değerleme oranı uygulanılarak 01/08/2009 tarihinden itibaren başlayan dönem için …… …… bedeli 8.180 TL olarak belirlenmiştir. 04/08/2011 tarihli ek protokol ile tarafların 01.08.2011 – 31.07.2012 dönemi …… bedelini …… 9.367 TL olarak kararlaştırıldıkları görülmektedir. Bu durumda Mahkemece, tarafların serbest iradeleri ile belirledikleri …… 9.367 TL …… bedeline 213 sayılı …… Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artış uygulanmak ve 22/10/2015 tarihli kararın sadece davalı tarafından temyiz edildiği gözetilerek usuli kazanılmış hakkı da ihlal etmemek suretiyle …… bedelinin tespiti gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK’nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 18/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.