YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/2043
KARAR NO : 2017/6122
KARAR TARİHİ : 27.04.2017
MAHKEMESİ : Ş…2. SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki teminat mektubu iadesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili dilekçesinde; müvekkilinin davaya konu taşınmazda işletme hakkını devraldığını, bu şekilde kira sözleşmesinde kiraya verene halef olduğunu, davalı kiracıya kira sözleşmesi uyarınca teminat verilmesinin kararlaştırıldığını, müvekkilinin de sözleşmeye halef olunca davalıya 1.500.000 TL bedelli teminat mektubu verdiğini, sözleşmede belirtilen risklerin ortadan kalktığını, ancak teminat mektubunun iade edilmediğini belirterek teminat mektubunun iadesini istemiştir.
Davalı vekili dilekçesinde, teminat mektubunun süresiz olduğunu, iade koşullarının oluşmadığını bildirerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece teminat mektubunun süresiz olduğu ve kesin olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Davacı, 1.500.000 TL bedelli teminat mektubu iadesi için eldeki davayı açmış, dava dilekçesinde dava değerini göstermeksizin, karar ve ilam harcının 1/4’ü olan peşin harç olarak maktu 25,20 TL harç yatırmıştır.
Ancak, Bu tür davalar bir hakkın yerine getirilmesine ilişkin olup, dava konusunun değeri üzerinden nisbi harca tabidir.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 27. ve devamı maddelerinde, dava açılırken ödenmesi gerekli olan harçlar ile eksik harç yatırılmış olması halinde yapılacak işlemler açıklanmıştır. Anılan Yasa’nın 27. maddesinin son fıkrasında, “Harç peşin veya süresinde ödenmemiş ise, müteakip muamelelere ancak harç ödendikten sonra devam olunur.” hükmü, 30. maddesinde de, “Mahkeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. HUMK’nın 409. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.” hükmü bulunmakta olup, söz konusu açık yasal düzenlemeler gereğince dava açılırken dava
değerine göre peşin olarak yatırılması gereken 1/4 karar ve ilam harcının eksik alındığının tespiti halinde bu hükümlere göre işlem yapılması zorunludur.
O halde, dava konusu olayda, teminat mektubunda bedelin 1.500.000 TL olduğu dikkate alınarak eksik harcın tamamlatılması için süre verilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken maktu harcın yeterli görülmesi usul ve yasaya uygun görülmemiştir.
2-) Dava dışı…ile davalı arasında imzalanan 18.01.2008 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli kira sözleşmesinin ve 24.01.2008 tarihli ek sözleşmenin varlığı konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı şirketin kiraya veren şirketten işletme hakkını devralarak kiraya verene halef olduğu anlaşılmaktadır. Sözleşmenin 5.1 maddesinde; davalı kiracının inşaat halinde kiraladığı taşınmazda Maliye hazinesi, Belediye veya başka bir idare tarafından engel çıkarılması, kiraya verenin yükümlülüklerini ihmal etmesi gibi hallerde kiracının uğrayacağı zararların teminatı olarak davalı lehine 5 adet taşınmazda ipotek tesis edilmesi, bu taşınmazların değerininin 1.500.000 TL değerinde olacağı, ek sözleşme 4.3 maddesinde; teminat olarak 708.000 TL değerinde teminat mektubu vermesi ve iki tane taşınmaz üzerinde ipoteğin devam etmesi kararlaştırıldığı, 5 yıllık ipotek süresinin dolması ve asıl sözleşmenin 5.1 maddesinde belirtilen risklerin gerçekleşmemesi halinde teminatın iade edileceği kararlaştırılmıştır.
Davacının kiraya verene halef olduktan sonra 27.05.2011 tarihli, 1.500.000 TL bedelli kesin ve süresiz teminat mektubunu davalıya verdiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece bu durumda 1 nolu bentte açıklanan harç eksikliği yerine getirilirse, asıl sözleşme ve ek sözleşme hükümleri uyarınca teminat mektubunun iadesi koşullarının oluşup oluşmadığı araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde teminat mektubunun süresiz olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmeside doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK’nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.04.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.