YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/242
KARAR NO : 2015/3028
KARAR TARİHİ : 26.02.2015

MAHKEMESİ : ANTALYA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 20/12/2013
NUMARASI : 2013/338-2013/596

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

5219 ve 5236 sayılı yasalar ile HUMK. nun 428. maddesinde öngörülen duruşma sınırı 01.01.2013 tarihinden itibaren 18.560 TL. ye çıkarılmıştır.
Davada, asıl istemin kabul edilen bölümü, duruşma sınırının altındadır.
Bu nedenle, davalı vekilinin, duruşma isteğinin miktar yönünden reddiyle; süresinde olduğu anlaşılan temyiz isteklerinin incelemesinin evrak üzerinden yapılmasına karar verilerek; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili dilekçesinde; müvekkilinin, 1980’li yıllarda mülkiyeti çekişmeli bulunan …… parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan …….. Mahallesinde gecekondu inşa ettiğini; bir süre sonra, Antalya Belediyesince, bölgedeki her bir gecekondu sahibine m² si 8.000 TL den 400 m² arsa tahsis edileceğinin ilan edildiğini; bu nedenle, müvekkili tarafından, Antalya Belediyesine ait banka hesabına, 12.11.1993 tarihinde, 3.200.000 TL (yeni 3,2 TL) para yatırıldığını; ancak, Büyükşehir statüsüne kavuşan davalı belediyenin çevre …….., ……….. gibi mahallelerdeki gecekonduların bulunduğu taşınmazı kamulaştırarak ödenen bedeller nedeniyle hak sahiplerine dağıtmasına rağmen, müvekkiline ait gecekondunun bulunduğu bölgede böyle bir faaliyet içerisine girmediği gibi, almış olduğu paraları sonradan bu yerde sorumluluk sahibi olan ……… Belediyesine de devretmediğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hak saklı kalmak üzere, 400 m² lik gecekondu arsasının dava tarihindeki rayiç değer karşılığından şimdilik 10.000 TL’nin temerrüt tarihi olan 21.02.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu yerin, Büyükşehir Belediyesinin kurulması ile birlikte ……… Belediyesi sınırları içerisinde kaldığını, 775 ve 2981 sayılı Yasalar kapsamında uygulama yapmakla görevli ve yetkili belediyenin …….. Belediyesi olduğunu; ayrıca, müvekkili belediyenin arsa tahsisi yapmadığı gibi, bu yönde alınmış bir kararı bulunmamasına rağmen, bazı gecekondu sahiplerinin belediyenin bilgisi dışında banka hesabına para yatırdığını savunarak; davanın, öncelikle husumet nedeniyle, olmadığı takdirde ise, esastan reddini istemiştir.
Mahkemece; davacının, gecekondu arsası için yatırdığını beyan ettiği 3.200.000 TL’nin (yeni 3,2 TL) ………Arsa Yapı Kooperatifinin hesabına yatırıldığı, davalı belediye hesabına yatırılmış bir para bulunmadığı, davacı tarafça iddianın ispat edilemediği gerekçesi ile, davanın reddine karar verilmiş, hükmün davacı tarafça temyizi üzerine; Dairemizin, 04.04.2013 günlü ve 2013/4103 E. 5833 K. sayılı ilamı ile;
(…Dosyada mevcut davalının cevap ihtarnamesinde; arsa bedeli ödenmesi hususunda belediye kararı bulunmadığı halde, bazı gecekondu sahiplerinin Antalya Belediyesinin Pamukbank …………. Şubesindeki banka hesabına belediyenin bilgisi dışında para yatırdıkları hususu kabul edilmiştir.
Somut olayda, dava konusu paranın yatırıldığı “……………Arsa Konut Yapı Koop.’ne ait hesap” ile davalı Belediye arasında hukuki, fiili ve organik bağ bulunup bulunmadığı hususları araştırılmadığı gibi, hesapta bulunan paranın nereye aktarıldığı, kimler tarafından kullanıldığı da belirlenmemiştir.
Öyle ise, mahkemece; yukarıda zikrolunan hususlar araştırılarak, taşınmazın sonradan Kepez Belediyesi sınırları içinde kalmış ve bu taşınmaza ilişkin tüm hak ve borçların Kepez Belediyesine geçtiği belirtilmiş ise de, bedeli tahsil eden davalı Belediye olduğu takdirde, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iade ile sorumlu olacağı gözetilerek; hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı nitelendirme sonucu davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir….) gerekçesiyle, mahkeme kararı bozulmuştur.
Mahkemece; bozmaya uyulmuş, yeniden yapılan yargılama sonucunda; davacı tarafın davaya konu ettiği paranın, davalı Antalya Büyükşehir Belediyesi hesabına gittiği belirlendikten sonra, bu paranın, denkleştirici adalet ilkelerine göre, dava gününde ulaştığı değerin tespiti için, uzman bilirkişiden rapor alınmış ve alınan bu rapor esas alınarak davanın kısmen kabulüne, 721,46 TL nin dava tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalı belediyeden alınıp davacıya ödenmesine karar verilmiş; hüküm, taraflarca süresinde temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı tarafın tüm, davacı tarafın ise sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Davada; davacı, davalı belediyeye güvenerek arsa verileceği inancı ile arsa bedeli olarak 3.200.000 TL. (yeni 3,2 TL) ödediği halde, taahhüt edilen arsanın verilmediğini ileri sürerek, zararın tazminini istemiştir. Davalı belediye ise, arsa tahsisi yapılması yönünde alınmış bir karar bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı belediyenin, davacıya ait gecekondunun da içinde yer aldığı …….. parsel sayılı taşınmazı gecekondu önleme bölgesi olarak ilan ettiği, akabinde aynı parsel içerisinde bulunan ……… Mahallesinde kamulaştırma kararı alarak kamulaştırma bedelini belirlediği, bu kararlar öncesinde ………, ……….., ………… ve ………….. mahallelerinde gecekondu sahibi olan (davacının da aralarında bulunduğu) yüzlerce kişinin 01.11.1993 – 31.12.1993 tarihleri arasında 3.200.000 TL’yi (yeni 3,2 TL) dava dışı …….. Arsa Konut Yapı Kooperatifinin banka hesabına yatırdığı, bu hesapta toplanan paradan 5.000.000.000 TL’sinin (yeni 5.000 TL) 15.11.1993 tarihinde davalı belediyenin işçi ve memur maaşı hesabına aktarıldığı, 504 sayılı KHK. ile büyükşehire dönüştürülen davalı belediyenin hesabına aktarılan bu parayı 775 ve 2981 sayılı Yasalar kapsamında bölgede uygulama yapmakla görevli ve yetkili ………. Belediyesine devretmediği, dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Bu durumda, bir kamu kurumu olan davalı belediyenin; davacının da aralarında bulunduğu gecekondu sahiplerine, kamulaştırmadan sonra arsa tahsis edileceği yönünde güven aşılamak suretiyle, tahsis edilecek arsalar karşılığında para topladığı sabittir. Davalının kamuya sunduğu bu nitelikteki bir işlemde, devletin güvenilir olması asıldır. İşlemin bir tarafı kamu kurumu, diğer tarafı da dar gelirli vatandaştır. Vatandaşın kamu kurumlarına olan güven ve inancı korunmalıdır. Arsa tahsisi yapılacağı ilanına güvenerek belediyeye para yatıran davacı, belediye ile olan bu ilişkide edimini yerine getirmiş, davalı ise getirmemiştir. İfa, davalının kusuru ile imkansız hale gelmiştir. Davalının tahsisin yapılmadığını ileri sürmesi TMK. 2.maddeye göre hakkın kötüye kullanılmasıdır. Davalı kurum, davacının zararını gidermelidir. Tazminat miktarı belirlenirken, davacının gerçek zararı esas alınmalıdır.
Bu nedenle; davacı, ifanın imkansız hale geldiği dava tarihindeki arsanın rayiç değerini isteyebilir.
Buna göre, mahkemece; öncelikle taraflara, taşınmaza yakın bölgelerden ve ifanın imkânsız hale geldiği tarihe yakın zaman içinde yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkân tanınması, gerektiğinde resen emsal celbi yoluna gidilmesi, sonrasında ise, bu emsallere göre taşınmaza değer biçilmesi için yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde keşif yapılmak suretiyle denetime imkân veren ve bilimsel verileri içeren rapor alınması suretiyle; ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.