YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/15268
KARAR NO : 2012/20916
KARAR TARİHİ : 08.10.2012

MAHKEMESİ:TİCARET MAHKEMESİ

Dava dilekçesinde araçlar üzerindeki müdahalenin men’i; kira bedeli olan aylık 1.000 Euro ecrimisilin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirkete ait 4 adet aracın araç kiralama sözleşmesi gereğince kiracı davalıya teslim edildiğini, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin süresinin 31.12.2007 tarihinde sona erdiğini, sözleşme süresi sona ermesine rağmen davalının araçları müvekkili şirkete teslim etmediğini belirterek; araçlar üzerindeki müdahalenin men’ini, araçların davacı şirkete iadesini, haksız kullanıma ilişkin olarak 1.000 Euro ecrimisilin davalıdan tahsilini talep etmiş, 06.10.2009 tarihli ıslah dilekçesinde; araçlar üzerindeki müdahalenin men’ini, araçların davacı şirkete teslimini, 15 aylık kira bedeli olarak 60 Euro ile araçların kira sözleşleşmesi sonrasındaki haksız kullanıma ilişkin olarak 2.160 Euro ecrimisil bedeli toplamı olarak 2.220 Euronun davalıdan tahsilini talep etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasında araçların davalı şirkete devri hususunda şifahi anlaşma yapıldığını, taraflar arasındaki otel kompleksinin işletilmesine dair kira sözleşmesinin davacı tarafından sona erdirilmesi ile taraflar arasında bir tutanak tanzim edilerek araçların davalı şirkete teslim edildiğini, araçların davalı şirket tarafından fiili olarak kullanımında sorun yaşanmaması için sembolik olarak sözleşme imzalandığını belirterek; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, kira sözleşmesinin 01.05.2008 tarihinde sona erdiği, davalının, sözleşme süresinin uzadığı ve araçların devri ile ilgili bir anlaşma bulunduğu yönündeki savunmasını ispat edemediği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü cihetine gidilerek, davalının, araçlara haksız müdahalesinin men’ine, araçların davacıya teslimine, 1755 Euro ecrimisil ve 60 Euro kira bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.Dava, dava konusu 4 araca müdahalenin men’i; araçların davacı tarafa teslimi; kira bedeli, kira sözleşmesinden sonraki dönem için ecrimisil istemine ilişkindir.Dosya içeriği ve delillerden, davacı tarafın harca esas değeri 49.943,00 TL olarak gösterdiği; davanın başında 699,60 TL nispi harç yatırdığı ve yargılama sonunda bakiye 465,11 TL harcın davacıya iadesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
492 sayılı Harçlar Yasası, harç alınması veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış, bu hususun mahkemece kendiliğinden (re’sen) gözetilmesini gerektiğini ve harcın yatırılmaması halinde ne gibi bir işlem yapılacağını hükme bağlamıştır.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 27. ve devamı maddelerinde, dava açılırken ödenmesi gerekli olan harçlar ile eksik harç yatırılmış olması halinde yapılacak işlemler açıklanmıştır. Anılan Yasa’nın 27. maddesinin son fıkrasında, “Harç peşin veya süresinde ödenmemiş ise, müteakip muamelelere ancak harç ödendikten sonra devam olunur.” hükmü, 30. maddesinde de, “Mahkeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. HUMK’nın 409. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.” hükmü bulunmakta olup, söz konusu açık yasal düzenlemeler gereğince dava açılırken dava değerine göre peşin olarak yatırılması gereken 1/4 karar ve ilam harcının eksik alındığının tespiti halinde bu hükümlere göre işlem yapılması zorunludur.O halde mahkemece; bilirkişilere öncelikle dava konusu araçların toplam değeri hesaplatılıp, araçların toplam değeri üzerinden harcın tamamlanması gerekirken; dilekçede gösterilen değerle yetinilerek eksik harç alınması usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre şimdilik diğer hususların incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 08/10/2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.