YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/9585
KARAR NO : 2011/16134
KARAR TARİHİ : 24.10.2011
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde karşılıksız kalan çekten dolayı davacının borçlu olmadığının tespitiyle çekin iptaline karar verilmesi istenilmiştir. Mahkemece çek iptal isteminin aktif husumet yokluğu nedeniyle reddi, menfi tespit isteminin ise kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Dava dilekçesinde; 01.04.2004 tarihinde 34 … 19 plakalı aracı davalıdan satın alan davacının 6.300.000.000 TL (6.300 TL) bedelden 1.800.000.000 TL’yi peşin verip kalan kısım için ise 4.500.000.000 TL bedelli ve 25.07.2004 keşide tarihli çek verdiği, aradaki anlaşmaya göre aracın trafik kaydını davacı üzerine devretmeyen davalının aldığı parayı ve çeki iade etmesi gerektiği halde aracın devrini vermediği gibi çeki ve parayı da iade etmediği ileri sürülerek, karşılıksız kalan çek nedeniyle davacının borçlu bulunmadığının tesbitiyle 25.7.2004 tarihli çekin iptaline karar verilmesi istenilmiştir. Davacı vekili 16.10.2007 tarihli duruşmada da; çek bedelinin … icra Müdürlüğünün 2004/1730 esasındaki icra takibi nedeniyle ödenmesi üzerine davaya istirdat davası olarak devam edilmesini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddini istemiş, mahkemece çekin iptaline yönelik davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddi, menfi tesbit isteminin ise kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dava menfi tesbit davası olarak açılmış, yargılama sırasında İcra İflas Kanununun 72/6 maddesi uyarınca istirdada dönüşmüştür. İİK’nun 72/6 maddesine göre menfi tesbit davasının açılmasından sonra borç ödenmiş ise, ıslaha gerek olmaksızın davacının talebi üzerine davaya istirdat davası olarak devam olunur.
Mahkemece gerek bu husus, gerekse geçersiz sözleşmelerde tarafların aldıklarını aynı anda ve karşılıklı olarak iade edecekleri kuralı (HGK 2003/4-676 E ve 2003/639 K. sayılı kararında belirtildiği gibi) gözetilerek buna göre istirdat hükmü kurulması gerekirken yazılı şekilde menfi tesbit kararı verilmiş olması doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
Yukarıda açıklanan bozma nedeni uyarınca sair temyiz itirazları şimdilik incelenmeksizin karar verilmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 24.10.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.