YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/4942
KARAR NO : 2011/4970
KARAR TARİHİ : 28.03.2011

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Dava dilekçesinde kira parasının 01.01.2009 gününden başlayarak aylık 75.000 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile kira parasının 25.000 TL olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, 01.01.2009 tarihinden itibaren başlayan dönem için aylık kira parasının tespiti istenmiştir.
Davalı vekili, kira ilişkisinin 1.1.2007 başlangıç tarihli sözleşme ile kurulduğunu savunmuştur.
Mahkemece, kira ilişkisinin eskiye dayalı olduğu kabul edilerek, hak ve nesafet uygulamasına göre kira parasına hükmedilmiştir.
Davalı tarafça dosyaya sunulan kira sözleşmesi 01.01.2007 başlangıç tarihli olup, 1 yıl sürelidir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise, davacı tarafça kira ilişkisinin eskiye dayandığının ileri sürüldüğü bildirilmesine rağmen mahkemece bu husus araştırılmamıştır.
Kural olarak, tarafların her türlü etkinin dışında serbest iradeleri ile yaptıkları kira sözleşmesinde belirledikleri kira parasının aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça o dönemin olağan rayicine uygun olduğu kabul edilmelidir.
Şartlar değişmedikçe ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe kira sözleşmesinde olağan rayice uygun olarak kararlaştırılan kira parasına ÜFE artış oranının üç yıl için (ard arda üç defa) artırımı esas alınarak bulunacak kira parasının o dönemin hak ve nesafet kurallarına uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır. Bundan sonra ise hak ve nesafet ilkeleri uygulanarak kira parası tesbit edilecektir.
Bu nedenlerle mahkemece; davacı vekilinin açıklamalarına da başvurulmak suretiyle taraflar arasındaki kira ilişkisinin 01.01.2007 tarihinden daha eskiye dayalı olup olmadığı yönünde araştırma yapılmalı; davalının eski kiracılığı sözkonusu ise (kiracılık ilişkisi başlayalı 3 yıl olmuş ve tespiti istenen dönem 4. yıl ise) şimdi olduğu gibi hak ve nesafete göre, aksi halde ise endeks uygulanarak kira parasının tesbiti gerekir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup bu nedenlerle davalı tarafın yerinde olan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK. nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 28.03.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.