YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/17176
KARAR NO : 2012/620
KARAR TARİHİ : 12.01.2012
MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde kira parasının 01.01.2010 gününden başlayarak yıllık 18.000.00 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Dava dilekçesinde; davalı taraf ile aralarında en son yapılan 01.01.2009 tarihli kira sözleşmesi ile kiralananın yıllık kira parasının 3.500,00 TL olarak belirlendiği ancak söz konusu işyerinin kira bedelinin etraftaki emsallere göre düşük olduğu belirtilerek davalının kiracı olarak oturduğu söz konusu işyerinin yıllık kira bedelinin net 18.000,00 TL olarak tespiti istenilmiş,mahkemece taraflar arasındaki kira ilişkisinin 1999 yılından beri sürdüğü ve son sözleşmenin 01.01.2009 tarihli olduğu belirtilerek bilirkişi raporları doğrultusunda “hak ve nesafet” uygulamasına göre davaya konu taşınmazın 01.01.2010 tarihinden itibaren yıllık kira bedelinin 8.400,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Kural olarak tarafların her türlü etken dışında ve serbest iradeleriyle yaptıkları kira sözleşmesinde belirledikleri kira parasının aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça o dönemin olağan rayicine uygun olduğu kabul edilmelidir.Şartlar değişmedikçe ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe kira sözleşmesinde olağan rayice uygun olarak kararlaştırılan kira parasına; TEFE(ÜFE) artış oranının üç yıl için (ard arda üç defa) artırımı esas alınarak bulunacak kira parasının o dönemin hak ve nesafet kurallarına uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır.
Somut olayda, davacı ile davalı taraf arasında en son 01.01.2009 başlangıç tarihli, yıllık 3.500,00 TL kira bedelli ve 1 yıl süreli kira sözleşmesi imzalandığı hususunda taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. Ancak mahkemeye sunulan bilirkişi raporlarında, taraflar arasında yapılan son kira sözleşmesinde belirlenen kira parasının o dönemin rayicine uygun olup olmadığı belirtilmeden tespiti istenen dönem kirası hak ve nesafet uygulanmak suretiyle yıllık 8.400,00 TL olarak belirlenmiştir. O halde mahkemece, taraflar arasında en son imzalanan 01.01.2009 tarihli kira sözleşmesinin, serbest iradeyle yapılmış, ilk sözleşmeden ayrı şartları içeren, rayiç ve emsale uygun, hak ve nesafeti yansıtan bir sözleşme olduğu saptandığında ÜFE artış oranı yansıtılmak suretiyle, aksi takdirde ise hak ve nesafete göre yeni dönemin kira parasının tespit edilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme sonucu, hak ve nesafet uygulamasına göre kira parasına hükmedilmiş olması doğru görülmemiş,bozmayı gerektirmiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 12.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.