YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/1578
KARAR NO : 2011/5998
KARAR TARİHİ : 11.04.2011
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava ve ıslah dilekçesinde 1.750 lira alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dilekçesinde; davacının Bulgaristan’dan zorunlu göç ile gelerek Türk Vatandaşı olduğunu, devlet bakanlığının başlattığı bir proje sonucu Bursa İlinde zorunlu göç ile gelen vatandaşlar için göçmen konutlarının yapılacağının taahhüt edilerek duyuru yapıldığını, inşa edilecek konutlardan edinmek isteyen davacının 1991 yılında müracaatta bulunarak 2.500.000 TL (2,5 TL) yi … Bankasına yatırdığını, ancak davacıya taahhüt edilen konutun teslim edilmediğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla yatırılan 2,5 TL nin dava tarihi itibariyle karşılığı olan 10 TL nin dava tarihinden işleyecek en yüksek faiz ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 24.09.2007 tarihli ıslah dilekçesi ile bu kez 1.750 TL nin tahsilini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü cihetine gidilmiştir
Hükmü temyiz eden davalı vekili, davaya konu borcun yargılama sırasında ödendiğini ileri sürerek ödemeye ilişkin belgelerini sunmuştur.
HUMK. nun 188. maddesinde, “Hâkimin re’sen nazarı dikkate alması kanunen iktiza eden hususlar” deyimi ile dava şartlarının kastedildiği ve bu nedenle dava şartlarının mahkemece kendiliğinden gözetileceği hususu öğretide de kabul edilmektedir. Bu noktada, dava hakkının bir anlamda dava şartı olduğu da dikkate alınmalıdır. Dava hakkının varlığı ya da düşmüş bulunmasının incelenmesi, doğrudan hâkime verilmiş ödevlerdendir. Bu nedenle önceden ileri sürülmemiş olsa bile temyiz aşamasında dava şartının tamam olup olmadığını Yargıtay kendiliğinden gözetebilir.
Davanın hukuksal niteliği ve somut olayın özelliği gereği davalı, temyiz aşamasında dava konusu borcu sona erdiren nitelikte bir belge vermişse, bu belge üzerinde gerekli inceleme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekir. Diğer bir anlatımla yargılama aşaması henüz tamamlanmamış olduğundan borcu itfa eden belge değerlendirilmeye alınmalıdır (HGK. 26.10.2005 tarih 2005/9–546 E. 2005/611 K.).
O halde, mahkemece; davalı tarafın temyiz aşamasında sunduğu ödemeye ilişkin belge incelenerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK. nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve şimdilik diğer yönlerin incelenmesine mahal olmadığına, 11.04.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.