YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/12460
KARAR NO : 2011/17346
KARAR TARİHİ : 03.11.2011

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Dava dilekçesinde 442.679.53 TL alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı, … Mahallesinde 56 Ada 1 Parselde davalı adına tapuya kayıtlı arsayı 2000 yılında çöplük vasfında iken imar ve ihva ederek işletmeye başladığını, Restaurant, çay bahçesi, değirmen, çocuk oyun alanı olan bir kompleks haline getirdiğini yapılan masrafların 976.699.53 TL olduğunu, sonradan kira sözleşmesi yapılmadığını ileri sürerek, taşınmaz üzerinde inşa ettiği tesis bedeli olarak şimdilik 442.679.538.104 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı … Belediyesi Başkanlığı söz konusu yerin 03.04.2001 tarihinde yapılan ihale sonucu davacıya verildiğini, ancak kesin teminat yatırılmaması ve sözleşmenin yapılmaması nedeniyle ihalenin iptal edildiğini, aynı firmanın burayı işlettiğinin belirlenmesi üzerine tahliye yapıldığını yeniden ihaleye çıkarıldığını, ihaleyi alan olmadığını, davacının 2.kez işgalde bulunduğunun öğrenilmesi ile yine tahliye edilip ecrimisil davası açıldığını, sonradan yapılan ihale sonucu Sema Fil’e kiralandığını belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile 200.013.24 TL’nin davalıdan tahsiline, fazla talebin reddine karar verilmiş, hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Davacının, davalının taşınmazına bina vs. tesisler yaptığı anlaşılmaktadır. Davacı, başkasına ait taşınmaza kendi levazımı ile bina ve eklentileri yapan kötüniyetli kişi konumunda olduğundan ancak, levazımın değerini isteyebilir. Gerek öğreti ile gerekse sapma göstermeyen uygulama ile asgari levazım değerinin yapı ve eklentilerin yapımında kullanılan tüm malzemenin işçilik ve yapımcı karı gibi unsurlar gözetilmeksizin piyasadaki en düşük değerlerinden, yapım yılı veya yıllarına göre yıpranma düşüldükten sonra elde edilecek miktar şeklinde hesaplanacağı da benimsenmiş bulunmaktadır.
Faydalı ve zaruri giderlerden … bedelin sebepsiz iktisap kurallarına göre belirlenmesi için yapının, toprak malikine sağladığı yararlanmanın derecesinin belirlenmesi gerekir. Böyle oluncada, yapı, toprağın malikine hiçbir yarar sağlamıyorsa, gereçlerin malikine herhangi birşey ödemesi gerekmez. (Prof.Dr.S.S.Tekinay.Eşya Hukuku 1971. Sh.402.-Prof.Dr.K.Oğuzman-Doç.Dr.Ö.Seliçi Eşya Hukuku 1970.Sh.154) En az levazım değerinin, davacının iyiniyetli olup olmadığı hususu da değerlendirilerek davacının isteyebileceği giderlerin TMK.723/3.maddesinde belirtilen esaslar doğrultusunda inceleme yapmak gerekecektir. Buna göre arazi malikinin taşıdığı “En az değeri geçmeyebilir” anılan hüküm esas itibariyle BK.61 ve devamı maddelerinde düzenlenen sebepsiz zenginleşmenin özel bir hali olarak zenginleşmenin iade borcu doğmaz. Bu nedenle, mahkemece benimsenen raporda binalar yönünden (147.801.228,329 TL) mahkemece “en az levazım değerinin” (MK.723 mad.uyarınca) belirlenmesi için yaptığı inceleme açıklanan hususlara açıklık getiren ve hükme esas alınacak nitelikte bir bilirkişi raporu değildir. Bina ve eklentiler için asgari levazım değerine ilişkin bir tesbit bulunmamaktadır. Mahkemece toplanan deliller ışığında uzman bilirkişiler aracılığıyla inceleme yapılarak ortaya çıkacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken yetersiz bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
2-Taşınabilir mutfak ekipmanlarının mobilya ve mefruşatın mütemmim cüz mü, teferruat mı olduğu belirlenip, sökülüp götürülebilenler ile götürülemeyenlerin tespit edilip, sökülebilenleri davalı istemediğine göre bu kalemlerle ilgili talebin reddi gerekir.
Mütemmim cüz olup, sökülemeyenlerin taşınmazın değerinde oluşabilecek olan yüksek oranda katkı yönünden faydalı, zaruri ya da lüks masraf olup olmadığının değerlendirilmek suretiyle sonuca varılması gerekirken, eksik ve yetersiz bilirkişi raporu ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Reddedilen kısım yönünden davacının temyizine gelince;
Çevre düzenleme (130.019.69 TL) elektrik işleri (35.297.02 TL) ve peyzaj (6.657 TL) işlerini de zorunlu, faydalı ve lüks olup olmadığını davacının kabul edilen gerekçeye göre kötüniyetli bulunduğu hususundaki açıklama da gözetilerek gerektiğinde uzman bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırıp, ortaya çıkacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince taraflar yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 03.11.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.