YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/633
KARAR NO : 2010/3852
KARAR TARİHİ : 09.03.2010
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde 2000-TL.alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dilekçesi ile; müvekkilinin, işlettiği fotoğraf stüdyosu için davalılardan bir makina almak istediğini ve 16.11.2007 tarihinde bu hususta şifahen anlaştıklarını; bundan dolayı, şirket sorumlusuna tahsilat makbuzu karşılığında 2.000,00-TL. peşinat verdiğini; sonrasında, taraflar arasında anlaşmanın yerine getirilemediğini; müvekkilinin, verdiği peşinatın davalılar tarafından iade edilmediğini, böylece sebepsiz zenginleştiklerini iddia ederek; 2000-TL.nin davalılardan sebepsiz zenginleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davacı, davanın HUMK.m.10 hükmü uyarınca “sözleşmenin yerine getirileceği yer mahkemesi olan Afşin Sulh Hukuk Mahkemesinde açılabileceğini iddia etmiştir. Bu iddia hukuki dayanaktan yoksundur. Dava, sonuç itibariyle bir ” sebepsiz zenginleşme” davası olup, bu tür davalar HUMK.nun 10.maddesindeki yetki kuralına dayalı olarak açılamaz. Buna göre, … bu davanın genel yetki kuralı uyarınca davalı müvekkili şirketin merkez adresinin bağlı bulunduğu Beyoğlu Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğini … sürerek; yetki itirazında bulunmuştur. Ayrıca, husumet ve zamanaşımı itirazında bulunmuş, esası bakımından da tarafların 1 adet fotoğraf tab makinası satışı için anlaştıklarını ve davacının müvekkili şirkete “Kapora” olarak dava konusu 2.000,00-TL.yi verdiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; “Dosyadaki tüm belgeler incelendiğinde; dava, sebepsiz zenginleşme davasıdır. HUMK.Madde 10 hükmü sözleşmeden … davalar içindir. Bu nedenle, kanundan ve sebepsiz iktisaptan … davalar (borçlar) için HUMK.Madde 10 hükmü uygulanamaz. Sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan davalarda yetkili mahkemenin HUMK.Madde 9 uyarınca genel yetki olan davalının ikamet ettiği yer Beyoğlu Sulh Mahkemesi olduğundan yetkisizlik kararı verilmesi gerekmiştir, gerekçesiyle” davanın yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Davada, tarafların fotoğraf tab makinası alım-satımı hususunda anlaşmaları nedeniyle; verilen kapora bedelinin tahsili talep edilmektedir.
4.6.1958 tarih ve 15/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince; Bir davada, maddi olayları açıklamak taraflara; kanunları re’sen uygulamak ve dolayısı ile hukuki nitelendirme yapmak ise hakime ait bir yükümlülüktür.
Her ne kadar, mahkemece; dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak olarak nitelendirilmiş ise de; davalı taraf akti ilişkiyi inkar etmediğine göre, dava; satım sözleşmesine dayalı olarak verilen kapora bedelinin iadesine (alacağın tahsiline) ilişkin bulunmaktadır.
Sözleşmeden … davalarda ise; sözleşmenin yerine getirileceği yer mahkemesi ile sözleşmenin yapıldığı yer mahkemesi yetkilidir.
Mahkemece, alacağın niteliğine göre; yetkili mahkemenin belirlenmesi yönünden, BK.nun 73 ve HUMK.nun 10.maddeleri hükümlerinin uygulanarak, davalının yetki itirazının reddine karar verilip, işin esasının incelenmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 9.3.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.