YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/4407
KARAR NO : 2010/9394
KARAR TARİHİ : 27.05.2010
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde kira parasının 01.01.2009 gününden başlayarak aylık, net: 2.300 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının net: 1.650 TL tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, 01.01.2009 tarihinde başlayan döneme ilişkin kira parasının tespiti istenilmiş; mahkemece hak ve nesafet uygulamasına göre aylık net: 1.650 TL kira parasına hükmedilmiştir.
Ancak, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, tesbite dayanak olarak emsal incelenmiş ise de , bir tek emsalden yola çıkılarak kiralananın getirebileceği kira parası belirlenemeyeceği gibi, işyeri olarak kiralanan taşınmaz için mesken emsal olamaz.
18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.
Mahkemece yukarıda açıklanan yönleri içermeyen, tek bir emsal dikkate alınıp hazırlanan bilirkişi raporuna itibar edilerek eksik incelemeyle hüküm kurulması usul ve yasaya Y.İ.B.K’ne ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına aykırı olup bozma nedenidir.
Ayrıca Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarına göre, stopaj ve fon giderleri hariç “net” kira parasına hükmedilemez. Mahkemece bu husus dikkate alınmaksızın “net 1.650 TL” kira parasına hükmedilmesi de doğru değildir.
Bundan ayrı olarak, hükmedilen kira parasının geçerlik tarihinin taşınmaza ilişkin kira sözleşmesindeki başlangıç tarihi ve sözleşmenin 9.maddesi dikkate alınarak “01.07.2009” olarak tespiti gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile kira artırımının yapıldığı tarihin esas alınması doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 27.05.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.