YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/2553
KARAR NO : 2010/3391
KARAR TARİHİ : 02.03.2010
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde kira parasının 1.10.2008 gününden başlayarak aylık 12.500-TL. olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabul, kısmen reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, 1.10.2008 tarihinden itibaren aylık kiranın aylık 12500 TL. olarak tespitine karar verilmesi istenilmiştir.
Mahkemece, aylık kiranın 1800 TL.olarak tespitine karar verilmiştir.
Davacı taraf temyizinde, bu kadar büyük bir taşınmazın takdir edilen kirasının çok az olduğunu, davalı taraf is temyizinde, elektrik ve suyu bulunmayan bu taşınmaza takdir edilen kiranın yüksek olduğunu ifade etmiştir.
Dava konusu taşınmaz, …, … … Caddesinde parti binası olup, taşınmazın 2. ve 3. katlarıdır. Her bir kat ayrı ayrı yaklaşık 200 metrekare büyüklüğündedir. Bilirkişi raporuna göre, taşınmazda, elektrik,su ve kalorifer sistemlerinin hiç birinin çalışmadığı anlaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı yasanın 2 ve 3.maddelerinin iptaline ilişkin 26.3.1963 tarih ve 3/67 sayılı kararı ile, 6570 sayılı yasanın kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesi ortadan kaldırılmamıştır. Bununla birlikte kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir. O nedenle kira parasının tesbiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözetmelidir.
18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri … … görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.
Öyle ise mahkemece, yukarıdaki ilke ve esaslar ile taşınmazın nitelikleri, tarafların temyiz dilekçelerindeki iddiaları dikkate alınarak, yapılacak yargılama neticesinde makul bir kiraya karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 2.3.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.