YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/22670
KARAR NO : 2011/3668
KARAR TARİHİ : 10.03.2011
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde kira parasının 16.10.2008 gününden başlayarak aylık 70.000 ABD doları karşılığı net 105.000 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 115.000 TL tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, 16.10.2008 tarihinde başlayan döneme ilişkin kira parasının tespiti istenilmiş; mahkemece hak ve nesafet uygulamasına göre aylık 115.000 TL kira parasına hükmedilmiştir.
Dava konusu taşınmaz …-Esentepe mahallesinde; 5.700 m2 alanlı fabrika binası, 600 m2 alanlı idare binası, trafo ve güvenlik yapılarından oluşmaktadır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, tesbite dayanak olarak emsal kira sözleşmeleri incelenmiş ve bunlardan yalnızca birisinin emsal olarak değerlendirildiği belirtilmişse de, lokanta olarak kullanılan taşınmazın dava konusu fabrika binasına uygun emsal olabilme özelliği bulunmamaktadır.
18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa kiralananın fabrika niteliğine uygun emsal kira sözleşmeleri (bilirkişiler re’sende emsal bulabilirler) aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle (yapılan işten anlayan bir bilirkişi de refakate alınmak suretiyle) kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.
Mahkemece yukarıda açıklanan yönleri içermeyen genel ifadeli bilirkişi raporuna itibar edilerek eksik incelemeyle hüküm kurulması usul ve yasaya Y.İ.B.K’ne ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına aykırı olup bozma nedenidir.
Bundan ayrı olarak; kabuler göre de, hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın boş olarak aylık 120.000 TL kira getirebileceği belirtilmesine rağmen, davalının eskiden beri mecurda kiracı olduğu gözetilmeden 115.000 TL kira parasına hükmedilmesi hak ve nesafete uygun değildir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 10.03.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.