YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/15797
KARAR NO : 2010/18494
KARAR TARİHİ : 09.11.2010
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde kira parasının 9.5.2009 gününden başlayarak aylık 12.000 USD olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile brüt 12.000 TL olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm taraf vekilince temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dava dilekçesinde, 9.5.2009 dönemine ait kira parasının aylık 12.000 USD olarak tesbit edilmesini talep etmiş, davalının döviz üzerinden tesbit talebine muvafakat etmemelerine üzerine, mahkemece; aylık 12.000 TL kira parasının tesbitine karar verilmiş, hükmü taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Dava konusu taşınmaz, İstanbul Kadıköy, Bağdat Caddesi, Caddebostan mevkiinde, zeminde 195 m2, banka şubesi olarak kullanılmaktadır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, tarafların emsal sözleşme ibraz etmedikleri gibi bilirkişilerce re’sen emsal incelemesi de yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu Nedenle rapor hüküm kurmaya elverişli görülmemiştir.
Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı yasanın 2 ve 3.maddelerinin iptaline ilişkin 26.3.1963 tarih ve 3/67 sayılı kararı ile, 6570 sayılı yasanın kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesi ortadan kaldırılmamıştır. Bununla birlikte kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir. O nedenle kira parasının tesbiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözetmelidir.
18.11.1964 … ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa banka dışında emsal kira sözleşmeleri … veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri … … görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.
Mahkemece yukarıda açıklanan yönleri içermeyen genel ifadeli bilirkişi raporuna itibar edilerek eksik incelemeyle hüküm kurulması usul ve yasaya Y.İ.B.K’ne ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına aykırı olup bozma nedenidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 9.11.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.