YARGITAY KARARI
DAİRE : 3. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/14500
KARAR NO : 2010/18746
KARAR TARİHİ : 11.11.2010
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde 2516 lira alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan geri tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, … 1. İcra Müdürlüğünün 2006/641 Esas sayılı ilamlı icraya konu edilen ecrimisil borcunun dosyasına haricen ödenmesinden sonra takibe konu mahkeme kararının bozulması üzerine, görevli mahkemede ecrimisil isteminden feragat edildiği, böylece feragat nedeniyle ecrimisil isteminin reddine karar verildiği; ancak tahsil edilen paranın iade edilmediği, ayrıca 2. bir takip daha yapılarak 2.bir tahsilat daha yapıldığı ileri sürülerek … 1. İcra Müdürlüğünün 2006/641 E. sayılı doyasında ödenen bedelin (2516 TL) iadesi istenilmiş; mahkemece istem istirdat davası olarak değerlendirilip, hak düşürücü süre ‘1 yıl) içinde istemde bulunulmadığı ve mükerrer tahsilat bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kural olarak olayları izah taraflara, uyuşmazlığa uygulanacak hukuki kuralları belirlemek ve hukuki nitelemede bulunmak Hakim’e ait bir görevdir (HUMK’ 74 vd maddeler).
Somut olayda, davacı aleyhine Sulh Mahkemesinde davalı tarafından, meni müdahale ve ecrimisil istemiyle dava açılmış, mahkemece tahliye ve ecrimisile hükmedilmiş, hüküm altına alınan ecrimisilin tahsili amacıyla … 1. İcra Müdürlüğünün 2006/641 E. sayılı dosyasında ilamda icra takibi yapılması üzerine takip konusu borç ferileriyle birlikte davalı tarafça haricen tahsil edilip tahsilat belgeleri icra dosyasına konulmuş, bu aşamada takibe konu mahkeme kararının temyizi üzerine ilgili yargıtay dairesince karar bozulmuş ve görevli Asliye mahkemesinde ecrimisilden feragat edilince feragat yönünden istemin reddine, elatmanın önlemesine karar verilmiş ve bu ilamda belirtilen bakiye karar ve ilam harcının tahsili için davacı aleyhine … 1. İCra Müdürlüğünün 2009/7978 E. sayılı doyasında takipte bulunularak tahsilat gerçekleştirilmiş, bunun sonrasında ecrimisile ilişkin takip dosyasında İİK’nun 40. maddesine dayalı icranın iadesi istenilmiş ancak, ilgili icra dairesi haricen yapılan tahsilat yönünden icranın iadesine karar verilemeyeceği gerekçesiyle 13.11.2009 tarihinde istemin reddine karar … bunun üzerine 12.01.2010 tarihinde haksız olarak tahsil edilen ecrimisil yönünden ödenen bedelin iadesi istemiyle işbu dava açılmıştır.
Böylece davacının istemi İİK.nun 72. maddesi kapsamında istirdat değil, sebebi ortadan … bir ödemenin iadesi yönünde sebepsiz zenginleşmeye dayalı (BK.md.61) alacak istemi olup, 1 ve 10 yıllık zamanaşımına (BK.md.66) tabidir. Buna talep yönünden hak düşürücü bir süre yasada öngörülmemiştir. O halde İİK.nun 40. maddesi kapsamında ödemenin iadesi ile gerçekleşmediğine göre davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak bu davayı açmakta hukuki menfaati bulunduğu ve olayın gelişme süreci itibariyle davanın süresinde açıldığı gözetilerek hüküm kurulması gerekirken, delillerin yanılgılı değerlendirilmesi sonucu istemin reddi bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.11.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.