YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/2739
KARAR NO : 2018/5517
KARAR TARİHİ : 27.11.2018
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi(Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
Taraflar arasındaki alacak, kooperatif üyeliğinin tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, 15.02.2005 tarihinde kooperatif başkanı ile yapılan sözleşmeyle üye olduğunu, kura sonucu belirlenecek zemin kattaki daire için 25.000,00 TL bedelle anlaştıklarını, 21.500,00 TL’yi ödediğini, geri kalan meblağı kooperatifin usulsüz işlemlerini öğrenmesi nedeniyle ödemediğini, yokluğunda kura çekimi yapıldığını ve kendisine verilmesi gereken dairelerden bir tanesinin kooperatif uhdesinde kaldığını, bildirerek kooperatife üye olduğunun tespitini, kooperatif uhdesinde bulunan bir dairenin kendi adına tahsis ve tescilini, olmadığı takdirde ödenen paranın güne uyarlanarak dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile tahsilini ya da ödeme tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacı talebinin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre para talebi olduğunu ve dava açma zaman aşımı süresinin dolduğunu, kooperatif üyesi olmadığını, usulüne uygun yapılmış bir taahhüt ve resmi şekilde yapılmış bir taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin olmadığını, davacının iddialarını kabul etmediklerini, tapu talebinin ayrı bir dava konusu yapılabileceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, tanık beyanları, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacı tarafından yapılan ödemelerin bilirkişiler tarafından dava tarihine uyarlandığı ve 42.917,17 TL olduğu, davacının davasını 10.000 TL bedel ile açmış olması nedeniyle bu meblağın dava tarihinden, geri kalan meblağın ise ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Dava, kooperatif üyesi olan davacının kendisine bağımsız bölümünün tapu iptali ve adına tescili, bağımsız bölüm bulunmadığı taktirde bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Kooperatiflerde tüm edimlerini yerine getiren üyelere verilecek herhangi bir bağımsız bölüm bulunmaması halinde bağımsız bölüm rayiç bedellerinin verilmesi, eksik ödemenin olması halinde üyenin konut karşılığı tazminat alacağının hesaplanma şekli ise Dairemizin yerleşik uygulamalarında aşağıdaki gibi formüle edilmiştir.
a-Önce ortaklara tahsis edilen konutun dava değeri itibariyle rayiç değeri hesaplanmalıdır.
b-Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (toptan eşya fiyat endeksi ” TEFE” artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak güncel değeri bulunmalıdır.
c-Bundan sonra yukarıda (a) maddesinde bulunan değerden (b) maddesinde bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettiği ortaya çıkarılmalıdır.
d-Bunu takiben eksik ödeme yapan davacı ortağın ödentileri (b) maddesindeki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı güncelleştirilmelidir.
e- Bu hesaplamalardan sonra normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (b) maddesinde bulunan ödemelerinin güncel değerinin karşılığı yine yukarıda (c) maddesinde bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre davacının (d) maddesinde eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yararlanması gerektiği orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak (d) maddesinde bulunan miktar (c ) maddesinde bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan rakamın (b) maddesinde bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktarın (d ) maddesinde bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar davacı ortağın davalı kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar tutarıdır.
Açıklandığı üzere, kooperatif üyesinin ödemelerini hiç yapmamış olması halinde tazminat talep etme hakkı bulunmamakta ise de eksik ödeme yapmış olması durumunda kural olarak konut karşılığı tazminat talep hakkı bulunduğu kabul edildiğinden bu durumda mahkemece; açıklanan formüle göre hesaplanıp belirlenecek tazminat miktarına hükmedilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.11.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.