YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/6071
KARAR NO : 2018/5546
KARAR TARİHİ : 28.11.2018
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki asıl ve birleşen davada kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye yönelik feshi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün asıl davada davacı vekili ile asıl ve birleşen davada davalılar vekilince duruşmasız, asıl ve birleşen davada dahili davalılar vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde asıl ve birleşen davada davalılar … ve … ile vekili Avukat…ile yine … vekili Avukat … … ve davalılar … ve … vekili Avukat …’in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– KARAR –
Asıl ve birleşen davalarda davacılar vekili, müvekkilleri ile davalı yükleniciler … ve … arasında ….02.2009 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, davalıların sözleşmede kararlaştırılan süre sona ermiş olmasına rağmen eseri teslim etmediklerini, yapı ruhsatı almadan kaçak olarak yaptıkları imalât hakkında belediye tarafından yıkım kararı alındığını ileri sürerek taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshini, davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile müvekkilleri adına tescilini, tapu kaydındaki sözleşme şerhinin kaldırılmasını, taşınmaza yönelik müdahalenin men’i ile üzerindeki yapı yıkılarak taşınmazın boş olarak müvekillerine teslimini ve yıkım giderlerinin yüklenicilerden tahsilini, gecikilen her aya ilişkin kira bedeli ile fesih nedeniyle uğranılan zararların tespiti ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla bu kapsamda ….000,00 TL’nin davalı yüklenicilerden tahsilini talep ve dava etmiş, ıslah yoluyla eksik … bedeli yönünden 62.845,00 TL talep ettiklerini bildirmiştir.
Asıl ve birleşen davalarda davalılar … ve … vekili, sözleşmenin, müvekillerinin yetkilisi olduğu … İnşaat. Ltd. Şti. ile değil bizzat müvekkilleri ile düzenlendiği, bu nedenle adı geçen şirket aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiği, müvekilleri ile aleyhine de usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmadığını ayrıca müvekkilerinin temerrüde düşürülmediğini savunarak asıl ve birleşen davaların reddini istemiştir.
Asıl ve birleşen davalarda davalılar … ve … vekili, inşaatın tamamlandığını, eksiksiz olarak teslim edildiğini, binanın yıkımını gerektirir bir durum olmadığını savunarak asıl ve birleşen davaların reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, ….02.2009 tarihli sözleşmenin davacı arsa sahipleri ile yükleniciler … ve … arasında düzenlendiği, her ne kadar dava dilekçesinde davalı olarak … İnş. Ltd. Şti. gösterilmiş ise de, HMK’nın 124/…. maddesi uyarınca, maddi bir hatadan kaynaklanan, dürüstlük kuralına aykırı olmayan, hak kaybına neden olmayacağı anlaşılan taraf değişikliği talebinin yerinde görüldüğü ve adı geçen şirket yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmeden, yükleniciler … ve … davalı olarak kabul edilerek davaya devam edildiği, dava konusu inşaatın ruhsatsız olarak yapılması nedeniyle ilgili belediye tarafından durdurulduğu ve yıkım kararı alındığı, davacı arsa sahiplerinin kendilerine düşen dairelerin iç imalâtlarını kendilerinin tamamladıkları, bu kapsamda yapılan imalatın toplam imalat seviyesinin % …’i olduğu, keşif tarihi itibariyle yüklenici tarafından yapılan imalatın seviyesinin ise % 75 olarak belirlendiği, bu haliyle sözleşmenin geriye etkili olarak feshinin koşullarının oluştuğu, taşınmazın tapu kaydında sözleşme şerhi bulunduğundan, yükleniciden pay temlik alan diğer davalıların iyiniyet iddiasında bulunamayacakları, davacıların, binanın belediye tarafından yıkılması halinde ödeyecekleri yıkım masraflarını davalı yüklenicilerden rûcuen talep edebilecekleri ve yıkım sonucu men’i müdahale isteminin de konusuz kalacağı gerekçesiyle davanın kabulü ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, davalılar …, … ve … adına olan tapu kayıtlarının iptali ile hisseleri oranında davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
Kararı, asıl ve birleşen davalarda taraf vekilleri vekili temyiz etmiştir.
…-a) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, asıl ve birleşen davada davalılar … ve … vekilinin usule ilişkin olarak aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
b) Davalılar … ve … vekilinin usule ilişkin diğer temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede;
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Usul Hukukumuzda, ilk derece yargılamasının … temel aşamadan oluşması öngörülmüştür. Bunlar sırası ile dilekçelerin karşılıklı olarak verilmesi, ön inceleme, tahkikat, sözlü yargılama ve hükümdür.
Yargılamanın gereksiz yere uzamasının engellenmesi; mahkemenin ve tarafların yargılamada gereken hazırlığı davanın başında yapmasının sağlanması bakımından, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile dilekçelerin verilmesinden sonra ve tahkikat aşamasından önce gelmek üzere “Ön inceleme” adıyla yeni bir yargılama aşaması kabul edilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 122. maddesinde dava dilekçesinin tebliği, 126-135. maddeleri arası cevap dilekçesi, 136. maddesinde tarafların ikinci dilekçeleri, 137. maddesinde ön incelemenin kapsamı, 138. maddesinde ön inceleme aşamasında dosya üzerinden dava şartları ve ilk itirazlar hakkında verilecek kararlar, 139. maddesinde ön inceleme duruşmasına
davet, 140. maddesinde ise yapılması zorunlu olan ön inceleme duruşması düzenlenmiştir.
HMK.nın 137. maddesinin ikinci fıkrasında özelikle, ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemeyeceği ve tahkikat için duruşma günü verilemeyeceği düzenlenmiştir. Gereksiz duruşmalara ilişkin uygulamadaki eski alışkanlıkların devam etmesinin kesin olarak önüne geçilmesi amacıyla kanun koyucu, ön inceleme aşaması tamamlanmadan ve bu aşamada alınması gereken kararlar alınmadan tahkikat aşamasına geçilmesini ve tahkikat için duruşma günü belirlenmesini kesin bir ifade ile (emredici nitelikteki bir düzenlemeyle) yasaklamıştır.
Tüm bu hususlar dikkate alındığında, dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra öncelikle dosya üzerinden dava şartları ve ilk itirazların incelenmesi bu konularda olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi, dosya üzerinden karar verilemeyen dava şartları ile ilk itirazlar hakkında karar verilmek ve diğer ön inceleme işlemlerini yapmak üzere tarafların ön inceleme duruşmasına davet edilmesi, 6100 sayılı HMK 137. ve 140. maddelerine göre ön inceleme duruşmasında gerekli usul işlemleri yapıldıktan sonra tahkikat duruşmasına geçilmesi gerekir.
Somut olayda, birleşen dava 06…..2014 tarihinde açılmış, tensiple birlikte birleştirme karar verilmiş ve asıl davanın 04…..2014 tarihli son duruşmasında davaların birleştirildiği belirtilmekle yetinilerek, asıl ve birleşen davalar yönünden hüküm verilmiştir. Birleşen davada, yukarıda anılan yasal düzenlemelere uygun olarak dilekçeler aşaması tamamlanmadan ve ön inceleme usulü uygulanmadan tahkikat aşamasına geçilerek davanın esası hakkında karar verilmesi doğru olmamıştır.
…) Bozma nedenine göre, asıl ve birleşen davalarda, davacılar vekili ile davalılar … ve … vekilinin tüm, davalılar … ve … vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (…-a) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen davalarda davalılar … ve … vekilinin usule ilişkin diğer temyiz itirazlarının reddine, (…-b) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, usule ilişkin diğer temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, birleşen davada davalılar … ve … yararına BOZULMASINA, (…) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen davalarda, davacılar vekili ile davalılar … ve … vekilinin tüm, davalılar … ve … vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, vekilleri … duruşmasında hazır bulunan davalılar … ve … yararına takdir olunan ….630,00 TL duruşma vekalet ücretinin, davacılardan alınarak, adı geçen davalılara ödenmesine, aşağıda yazılı peşin harcın davalılar … ve … ile davacılardan alınarak hazineye gelir kaydına, diğer temyiz edenler yönünden peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlere iadelerine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ……..2018 tarihinde oy birliği ile karar verildi.