YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/737
KARAR NO : 2014/1273
KARAR TARİHİ : 24.02.2014
MAHKEMESİ : Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 07/05/2009
NUMARASI : 2007/408-2009/203
Taraflar arasındaki genel kurul kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili kooperatifin, davalı kooperatifler birliğinin üyesi olduğunu, 24.06.2007 tarihli genel kurulda, 3, 4, 5, 6 ve 8 nolu maddelere olumsuz oy kullanarak muhalefet şerhi koyduğunu, hükümet komiserinin katılmaması sebebiyle toplantıda baskı gördüklerini, 5. maddede genel kurulda sadece “arsa durumu” görüşüleceğinin söylenmesine rağmen, “konut başı 4.000,00 TL ek ödeme” yapılmasının karar altına alındığını, bu hususun gündeme bağlılık ilkesine aykırı olduğunu, daha önce aynı konuda alınan kararların mahkeme kararlarıyle iptal edilmesine rağmen ısrarla aynı yönde karar alındığını, 8. maddede inceleme, tasnif, kayıtların düzeltilmesi konusunda heyet belirlendiğini, böyle bir heyete inceleme yetkisi verilebilir ise de kayıtların düzeltilmesi yetkisi verilemeyeceğini ileri sürerek, 24.06.2007 tarihli genel kurulun 3, 4, 5, 6 ve 8 nolu maddelerinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; 24.06.2007 tarihli genel kurul toplantısında karar altına alınan 3, 4 ve 6 nolu maddelerinde Kooperatifler Kanunu’na, anasözleşmeye ve iyiniyet kurallarına aykırılık olmadığı, 5 nolu maddede alınan kararın, ortada henüz kesinleşmiş bir imar planı değişikliği olmamasına rağmen bu kapsamda ek ödeme istenmesinin hukuka aykırı olduğu, 8 nolu maddede alınan kararın, Kooperatifler Kanunu’na ve anasözleşmeye aykırı olarak “inceleme, tasnif, kayıtları düzeltmeye ilişkin heyet kurulmasına” ilişkin olduğu gerekçeleriyle, davanın kabulü ile 24.06.2007 tarihli genel kurulun 5. maddesinin iptaline, 8. maddeyle alınan kararın yok hükmünde olduğunun tespitine, 3, 4 ve 6 nolu maddelerine yönelik taleplerin reddine karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dairemizin 24.10.2011 ve 03.12.2012 tarihli geri çevirme kararları doğrultusunda 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 87. ve Sermaye Şirketlerinin Genel Kurul Toplantıları ve Komiserleri Hakkında Yönetmelik hükümlerinin gereğinin yerine getirilip getirilmediğine dair belgelerin temini için mahkemece davalı birliğe ve vekiline ayrı ayrı tebliğ edilen ihtarlı isteme rağmen bu belgelerin sunulmadığı anlaşılmıştır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun “Ticaret Bakanlığı temsilcileri ve kararların yürürlük şartı” başlıklı 87. maddesinin 2. fıkrasında, “Genel Kurul toplantıları Bakanlık temsilcisinin huzuru ile açılır ve devam eder”; son fıkrasında ise, “Ancak usulüne uygun müracaat yapıldığı halde, temsilci toplantıya gelmez ise toplantı icrasını temin etmek üzere, mahalli idare amirine durum bildirilir. Temsilci yine gelmez ise bir saat sonunda toplantıya başlanır” hükümlerine yer verilmiştir. Aynı Kanun’un 87/6. maddesi uyarınca temsilcinin niteliği ve görevi ile ilgili olarak 24.04.1969 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe konulan “Kooperatif ve Üst Kuruluşların Genel Kurullarında Bulundurulacak Ticaret Bakanlığı Temsilcisinin Nitelik ve Görevleri Hakkında Tüzük’ün 4. maddesinde “Ancak, usulüne uygun şekilde istemde bulunulduğu halde temsilci toplantıya gelmezse, durum, o yerin mülkiye amirine bildirilir ve temsilci onun tarafından atanır.” düzenlemesine yer verilmiş; 5, 6 ve 7. maddelerde toplantı öncesinde, toplantı sırasında ve sonrasında temsilcinin görevleri açıklanmıştır.
Ayrıca, aynı Kanun’un 98. maddesi yollamasıyla TTK’nın uygulanması gereken anonim şirketler ile ilgili “Sermaye Şirketlerinin Genel Kurul Toplantıları ve Komiserleri Hakkında Yönetmelik” hükümleri kooperatifler hakkında da kıyasen uygulanması gerekmekte olup, “Komiser Bulundurma Zorunluluğu” başlıklı 8. maddesinde, genel kurul toplantılarında komiser bulundurulmasının zorunlu olduğu, komiserin yokluğunda yapılan toplantılarda alınan kararların muteber olmadığı ve 16. maddesinde de genel kurul toplantılarında bakanlık komiserinin bulundurulması için; toplantının yer, gün ve saati bildirilmek suretiyle toplantı tarihinden en az 10 gün önceden şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilerce imzalanmış bir dilekçe ile müracaat edilmesi gerektiği düzenlenmiştir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 45/4, 87/4; anasözleşmenin 30. maddesinde genel kurul toplantısının tarihi, yeri ve gündemi en az 15 gün önce ilgili Bakanlık İl Müdürlüğü’ne bildirilerek temsilci talebinde bulunulması ve ücretinin yatırılması gerektiği de öngörülmüştür. Görevlendirilen bakanlık temsilcisinin gelmemesi üzerine mahalli idare amirine durum bildirilmeli, temsilcinin bu bildirime ve bir saat beklenmesine rağmen yine gelmemesi halinde toplantıya başlanmalıdır. Bu prosedür uygulanmadan alınan kararların yok hükmünde sayılacağı, dolayısıyla genel kurul kararlarının iptalini talep ve dava etmek için anılan Kanun’un 53. maddesindeki aranan ret oyu kullanılması ve muhalefet şerhi yazdırılması koşullarının aranmayacağı açıktır.
Mahkemece, açıklanan prosedürün eksiksiz uygulandığının davalı tarafça ispatlanamaması karşısında 24.06.2007 tarihli genel kurulun temyiz konusu edilen 5. ve 8. maddesinde alınan kararların bu gerekçelerle yok hükmünde olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelere dayanılması ve 5. maddenin iptaline karar verilmesi doğru olmamış ise de sonucu itibariyle doğru olan kararın, HUMK’nın 438/son maddesi gereğince gerekçesi değiştirilerek ve yapılan yanlışlığın giderilmesi, yeniden yargılamaya gereksinim göstermediğinden, hükmün HUMK’nın 438/7. maddesi uyarınca aşağıda yazılı olduğu şekilde düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, hükmün gerekçesi değiştirilmek ve (HÜKÜM) bölümünün 1. satırında yer alan “iptaline” ibaresi çıkarılarak, yerine “anılan kararın yok hükmünde olduğunun tespitine” ibaresi yazılmak suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.