YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/965
KARAR NO : 2013/2004
KARAR TARİHİ : 29.03.2013
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin 31.03.2010 tarihinde davalı kooperatif üyeliğinden istifa ettiğini ve istifasının 02.04.2010 tarihli yönetim kurulu kararıyla kabul edildiğini, 2010 yılı bilonçosunun kabul edildiği ….06.2011 tarihli genel kuruldan itibaren yasada öngörülen süreyi beklediğini, çıkma yapı alacağının muaccel olduğunu, ödemiş olduğu aidatların iadesi gerektiğini, tahsili için başlatılan … takibine davalının haksız yere itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptali ile %40 … inkar tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili kooperatifin ….04.2009 tarihli genel kurulunda, kooperatif üyeliği sona eren ortakların alacaklarının iki yıl içinde ödenmesinin kararlaştırıldığını, buna göre alacağın henüz muaccel hale gelmediğini savunarak, davanın reddini ve %40 kötüniyet tazminatının tahsilini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davalı kooperatifin ….04.2009 tarihli genel kurulunda alınan erteleme kararının 2008 yılında ortaklıktan ayrılanlarla ilgili olduğu, sonraki yıllarda ayrılanlara uygulanmasının mümkün olmadığı, ayrıca ortaklığı sona erenlere yapılacak ödemelerin ertelenebilmesi için, ödeme halinde kooperatifin mevcudiyetinin tehlikeye düşme ihtimalinin bulunması gerektiği, oysaki davalı kooperatifin bu yönde bir savunması bulunmadığı, her ne kadar çıkma payından ortaklık payına isabet eden genel giderlerin mahsup edilmesi gerekir ise de, kooperatifteki uygulama gereğince bugüne kadar ortaklığı sona erenlerin hiçbirisinden bu yönde bir kesinti yapılmadığı ve davalı tarafça gider payının hesaplanması için gerekli belgelerin ibraz edilmediği, davacının ….750,00 TL tutarındaki çıkma payı alacağının takip tarihi itibariyle muaccel hale gelmiş olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile itirazın iptaline ve %40 … inkar tazminatının tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
…) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
…) Dava, kooperatif üyeliği sona eren davacının, çıkma payı alacağının tahsili amacıyla başlatılan … takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Kooperatifler Kanunu’nun …/…. ve anasözleşmenin15/…. maddesi gereğince, devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, o yılın bilançosunun genel kurulca kabulünden bir ay sonra muaccel olur. Davacıya iadesi gereken meblağ, ödediği aidatların toplamı kadar olmayıp, yapılan toplam ödemeden ayrıldığı yıl sonu bilançosunda yer alan genel giderlerden davacıya isabet eden kısımlarından sonra bakiyesidir. Bu yasal düzenlemeye uyulmaması diğer ortaklar aleyhine sonuç doğurduğu gibi, davacı açısından nedensiz zenginleşmeye yol açacağı kuşkusuzdur. Yatırılan aidatlardan genel gider payının düşülmesi yasa hükmü gereği olup, bundan vazgeçilmesi ancak genel kurul tarafından aksinin karar altına alınması ya da kooperatifin ortaklığı sona erenlerden genel gider payı alınmaması yönünde bir uygulamasının daha önce oluşmuş olması şartına bağlıdır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, gider payının hesaplanması için gerekli belgelerin kooperatif tarafından ibraz edilmediği, bu haliyle davacıya yapmış olduğu ödemelerin tamamının çıkma payı olarak iade edilmesi gerektiği, kooperatifin ortaklığı sona erenlere genel gider payı düşmeden ödeme yaptığı görüşü bildirilmiştir. Bu görüş, yeterli incelemeye ve bu yönde fiili uygulama oluştuğunu kabule yeterli kanıtlara dayalı değildir. Mahkemece, öncelikle davalı kooperatiften, temin edilemezse Ticaret Sicil Memurluğundan veya anasözleşmenin 41. maddesi uyarınca davalı kooperatifin bağlı bulunduğu Çevre ve Şehircilik … İl Müdürlüğü’nden davacının istifa ettiği 2010 yılına ait bilanço, gelir gider cetvelleri ve eki belgeler getirtilip, yukarıda açıklanan ilke doğrultusunda genel gider payı düşülmemesine ilişkin bir genel kurul kararı ya da bu yönde bir kooperatif uygulamasının daha önce oluşup oluşmadığı hususunda uzman bilirkişiden denetime elverişli yeni bir rapor alınmak suretiyle davacı alacağının hesaplanması, aksi yönde bir genel kurul kararı ya da kooperatif uygulanması bulunmadıkça genel gider payının yasa gereği düşülmesi gerektiği gözetilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, mahkeme kararındaki emsal gösterilen ilamın, genel giderlere ilişkin açık bir temyiz itirazının bulunmaması nedeniyle Dairemizce onandığı ve anılan yönden bir bozma yapılmadığı gözden kaçırılarak ve eksik incelemeye dayalı olarak davacının tüm ödemelerinin iadesini sonucunu doğuracak şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (…) numaralı bentte açıklanan nedenle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (…) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ….03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.