YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/730
KARAR NO : 2013/1997
KARAR TARİHİ : 29.03.2013
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki sıra cetveline itiraz davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kabulüne, birleşen davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hüküm süresi içinde davalı … vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmiştir.
Temyize konu karar niteliği gereği duruşmaya tâbi olmadığından duruşma isteminin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Asıl dosyada davacı … İnş. San. Tic AŞ. vekili, sıra cetvelinde paranın isabet ettirildiği …’un takibinin ciro yoluyla kendisine geçen çeke dayandığını, çek lehdarı dava dışı ….ile keşideci borçlu arasında gerçek bir hukuki ilişkinin bulunmadığını ve alacağının olmadığını ileri sürerek, birinci sırada yer alan davalı alacağından, müvekkilinin alacağı kadar olan kısım için iptal kararı verilmesi ve müvekkilinin alacaklı olduğu takip dosyasının birinci sıraya alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosyada davacı … Stil Proje, Müh. İnş. Nak. Müş. Tur. Oto. İhr. İth. Emlak San. Tic. Ltd. Şti. vekili sıra cetvelinde birinci sırada bulunan davalının alacağının muvazaalı olduğunu, alacağın kambiyo senedi dışındaki delillerle ispatlanması gerektiğini ileri sürerek, davalının sıra cetvelinden çık…lmasına ve % 40 oranında tazminatla mahkumiyetine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili müvekkilinin alacaklı olduğu takip dosyasına dayanak çekin ……2011 keşideli olduğunu ve ……2011’de ibraz edildiğini, çeki ciro yoluyla elde ettiklerini ve bu nedenle ispata muhtaç bir hukuki ilişkinin bulunmasının gerekmediğini, keşideci ile lehdar arasındaki hukuki ilişki bakımından üçüncü kişi konumunda olduklarını ve bu ilişkinin ispatı yükünün kendilerine yüklenemeyeceğini, müvekkilinin alacağının ve takibinin diğer takiplerden önce olduğunu, takibin usulüne uygun biçimde sürdürüldüğünü ve borçlu hakkında ceza soruşturması için şikâyette bulunduklarını, alacağın muvazaalı olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili 31…2012 günlü oturumda davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili davacının bu davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığını, kendisine para isabet etmeyen müvekkilinin pasif dava ehliyetinin olmadığını ve temlik alacaklısı olmaları nedeniyle asıl borç ilişkisinin dışında bulunduklarını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalı tarafından ciranta ile olan borç ilişkisi yönünden her hangi bir açıklamada bulunulmadığı, sunulan banka kayıtlarında görünen ve borçlu ile ciranta arasındaki muhtelif tarihli ödeme kayıtlarının takibe konu senet ile ilişkilendirilmesini sağlayan başkaca bir delilin de sunulmadığı, davalının alacaklı olduğu takibin kesinleşme ve haciz tarihlerinin önce olmasının iddiayı ispata tek başına yeterli olmadığı, her zaman düzenlenebilecek nitelikteki çekin alacağın varlığını ispata yeterli kabul edilemeyeceği gerekçesiyle … hakkında açılan her iki davanın kabulü ile adı geçene sıra cetvelinde isabet eden payın davacılar arasında garameten paylaştırılmasına, birleşen dosyada davalılar … ve … aleyhine açılan davadan feragat edildiğinden bu davanın da feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı … vekili temyiz etmiştir.
Asıl ve birleşen davalar sıra cetvelinde üst sırada yer alan davalının alacağının gerçek bir hukuki ilişkiye dayanmadığı iddiasına dayalı sıra cetveline itiraz davasıdır.
…- Davacılardan … Stil Proje, Müh. İnş. Nak. Müş. Tur. Oto. İhr. İth. Emlak San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davalılar … ve … hakkındaki davalardan feragat ettiğini bildirmiştir. Sunulan vekaletnamede feragat yetkisinin bulunup bulunmadığı hususu incelenmeksizin, adı geçenler hakkındaki davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmesi doğru değildir.
…- Hâkimin davayı aydınlatma ödevini düzenleyen Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 31 inci maddesine göre hakim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir, soru sorabilir ve delil gösterilmesini isteyebilir. Davalı … vekili cevap dilekçesinde alacağının çeke dayalı olduğunu, çeki ciro yoluyla devraldığını fakat keşideci ile lehdar arasındaki ilişki bakımından üçüncü kişi konumunda bulunduğunu savunmuş ve hangi hususun ispatlanması gerektiğinin kendisine bildirilmesini istemiştir. Bu durumda hâkimin yukarıda belirtilen aydınlatma ödevi kapsamında davalının ispatlayacağı hususu belirtmesi ve incelemeyi buna göre yapması gerekirken, yargılama sürecinde bu görevini yerine getirmemesi ve davalının ciranta ile olan borç ilişkisi yönünden herhangi bir açıklamada bulunmadığı hususunu gerekçe göstermek suretiyle davanın kabulüne karar vermesi hatalıdır. Öte yandan sunulan banka kayıtlarının da konusunda uzman bir bilirkişi aracılığıyla inceleme yaptırılması suretiyle … denetimine elverişli ve teknik incelemeyi içeren bir rapor alınarak varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve hatalı değerlendirmelerle yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ….03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.